Er zijn nauwelijks gebieden op aarde waar kokosproducent en -leverancier Dutch Plantin in Boekel niet levert. Wereldwijd gebruiken professionele telers de kokossubstraten voor hun zachtfruit-, groente- en bloementeelt. Maar de misschien wel innovatiefste klant? Die zit gewoon om de hoek.
Jan van den Elzen uit Uden kweekt – en dat is uniek – trayplanten op honderd procent pure kokos. Plus hij is de eerste eindgebruiker aan wie Dutch Plantin in Nederland rechtstreeks losse kokos levert. “Een kortere lijn kan niet.”
Gedurfde keuzes
Trayplanten opkweken op honderd procent puur gebufferde kokos. Weinig telers wagen zich daaraan. Jan van den Elzen van Inti-Tray wel. Hij maakte in het verleden wel meer gedurfde keuzes waar andere telers nog niet aan zouden denken.
En met succes. Jan was tien jaar lang de grootste kasaardbeienteler van Nederland, is een van de leveranciers van de Malling Centenary-aardbeienplanten voor Engeland én haalde in de coronamaanden het landelijke nieuws met de kilometerslange files voor de unieke Aardbeien Drive-in J&B.
Vijf miljoen trayplanten
Rond 1990 werden er amper glasaardbeien in Nederland geteeld. Maar juist in die periode besloot Jan zich volledig op aardbeien te richten. “Ik leende een miljoen gulden en kocht een kas. Er waren weinig telers met aardbeien in de kas. En dan nog was het gemiddeld een halve hectare glasaardbeien, meer niet. Ikzelf had er ook geen ervaring mee, maar ik had wel gevoel voor de aardbeienteelt.”
En hij had lef. Zo bouwde hij niet alleen de hoogste aardbeienkas van Nederland, maar experimenteerde ook met hangend stekken onder glas. “Op den duur had ik er over. Dan kun je twee dingen doen: weggooien of stekken. Ik heb ze buiten gestekt en werd zo min of meer per ongeluk plantenkweker. Inmiddels hebben we buiten trayvelden met vijf miljoen planten. Die leveren we aan andere plantenkwekerijen en aardbeienkwekers in Nederland en de EU.”
“Buiten op kokos? Dat doet verder niemand”
“Niet méér doen, maar het beter doen.” Dat is Jans motto. Die ligt ook ten grondslag aan zijn keuze voor substraten van honderd procent pure kokos. De aardbeien in de kas telen ze bij Inti-Tray al een jaar of zes op pure kokos. “Maar buiten trayplanten? Dat deed verder niemand. “Het komt nogal nauw als het gaat om water en bemesting. Maar ik deed gewoon eens een proefje. Ik heb een paar traytjes apart gezet. Honderd procent pure kokos erin, geen meststoffen en zo nu dan met de gieter eroverheen.”
Toen dat goed ging, pakte hij het groter aan: minimaal de helft van het volledige trayveld op kokos, de andere helft in veen. De eerste zomer was het heet, de tweede heel nat. “We zagen wel degelijk verschil in de planten op veen of kokos. Toen was de keuze snel gemaakt.”
Minimaal waterverbruik
Kweken op kokos moet je durven en je moet er gevoel voor hebben. “Voor onze Malling Centenary, een supergevoelig ras als het gaat om wortelziektes, biedt kokos veel voordelen. Wij stekken onze trayplanten in juli en augustus. Daarna komt de herfst, dus we kweken ze vooral in de natte maanden op. Kokos laat water makkelijker door. En ook met je beregening kun je de waterhuishouding op en rond de plant veel beter regelen. Het trayveld is een gesloten systeem, we willen zo min mogelijk water verbruiken. Daar zit toekomst in, de komende vijftig jaar zullen we substraten heel hard nodig hebben. Wereldwijd.”
“Een duurzamer groeimedium is er niet”
Niet voor niets zet Dutch Plantin zich al meer dan dertig jaar in om telers wereldwijd te overtuigen van de meerwaarde van kokos als grondstof voor de teelt van groente, zachtfruit, bloemen en planten. “Een duurzamer groeimedium is er niet”, vertelt Wim Roosen van Dutch Plantin, “Wereldwijd staat duurzaamheid hoog op de politieke agenda’s. We krijgen te maken met strengere regels voor het gebruik van water en meststoffen. In tegenstelling tot het besproeien van de vollegrond is voor het irrigeren van de kokossubstraten minimaal water nodig.
Bovendien zijn het gesloten systemen, de kunstmest die erin zit komt deels langzaam vrij. Goed voor de teelt én het milieu, want er komt niks in de grond terecht. Plus: onze substraten gaan meerdere seizoenen mee. Blauwe bessentelers kunnen er bijvoorbeeld tot tien jaar mee vooruit”
Lagere CO2-uitstoot
Kokosproducten bieden veel nog meer voordelen voor het milieu, vervolgt Wim. Zo zijn de growbags, blokken en briketten gemaakt van de bast van kokosnoten, en zijn ze daarmee duurzamer dan andere groeimedia.
Daarnaast heeft kokossubstraat een veel lagere CO2-uitstoot. Wim: “En omdat we het volledige productieproces in eigen beheer hebben, kunnen we een zo duurzaam mogelijk proces garanderen. In onze productielanden drogen we kokos in de zon, zonder gas- en olieverwarming. Het overgrote deel wassen we in Nederland, waar het water minder schaars is, en we reinigen en recyclen dit water. Door het product op innovatieve wijze te persen, kunnen we enorme hoeveelheden in één container transporteren.”
Unieke bestelling
De kokosproducten die Dutch Plantin aan Inti-Tray levert, vormen voor de producent een unieke bestelling. “De kokosmarkt in zachtfruit is in beweging, en Jan is de eerste eindgebruiker die onze producten rechtstreeks van ons afneemt. Dat onze bedrijven in Boekel en Uden nog geen 10 minuten rijden van elkaar af liggen, maakt het al helemaal bijzonder. Onze producten vliegen de hele wereld over. Nu kunnen we ze – bij wijze van spreken dan – met de kruiwagen afleveren. Mooi toch, hoe twee internationale bedrijven lokaal samenwerken? Een kortere lijn, letterlijk en figuurlijk, kan eigenlijk niet.”
Voor meer informatie:
Dutch Plantin
www.dutchplantin.com
Wim Roosen
Wim.Roosen@dutchplantin.com