De productiegroei in de Nederlandse voedingsindustrie valt in 2026 terug naar 0 procent, na een stijging van 3 procent in 2025. Dat meldt ING-econoom Thijs Geijer in een vooruitblik op komend jaar. De sector krijgt volgens hem te maken met beperkingen aan de aanbodkant en minder ruimte voor uitbreidingsinvesteringen.
© ING
Investeren in uitbreiding gaat moeizaam
"Het groeipotentieel van de sector staat in 2026 onder druk. Uitbreidingsinvesteringen komen moeizaam tot stand door netcongestie, beperkte stikstofruimte en een krappe arbeidsmarkt. In de vlees- en zuivelsector zorgt de krimp van de veestapel voor een krapper aanbod van grondstoffen", schrijft Thijs.
Hoewel de binnenlandse en buitenlandse consumenten financieel sterker staan, ondersteunt dat de vraag slechts gedeeltelijk. De werkloosheid blijft laag, cao-lonen stijgen met 3,5 procent, en veel gepensioneerden kunnen rekenen op extra uitkeringen door het nieuwe pensioenstelsel. Daardoor verwachten huishoudens iets minder terughoudend te zijn in hun voedingsuitgaven.
Stemming bij producenten negatief
Ondanks de sterke groei in 2025 is de stemming bij producenten negatief. "Door de krappe arbeidsmarkt, netcongestie en beperkte ruimte voor vergunningen zijn investeringen moeilijker van de grond te krijgen. Ondertussen loopt het aantal bedrijven dat een gebrek aan vraag rapporteert recent sterk op", aldus het rapport. Omzetgroei blijft vooral prijsgedreven.
© ING
De zuivel- en vleesverwerkende sectoren krijgen te maken met een daling van het aantal melkkoeien en geslachte dieren. Slachterijen zagen het aantal varkens en runderen tot medio november 2025 dalen met respectievelijk 3 en 5 procent. Zuivelverwerkers concurreren sterker om melkstromen en verschuiven de productie richting hoogwaardige producten zoals eiwitrijke ingrediënten.
Ruim aanbod aardappelen zorgt voor daling areaal
Ook bij aardappel-, suiker- en cacaoverwerkers speelt de beschikbaarheid van grondstoffen een rol. Het aanbod van aardappelen en suiker is ruim, waardoor producenten hun areaal terugdringen. Bij cacao leidt een krapper aanbod tot een daling van de productie, terwijl prijsstijgingen de vraag naar chocolade temperen.
Volgens ING daalden sinds de zomer de prijzen van zuivel en suiker, en in 2026 blijven de prijzen van tarwe laag. "De prijsdaling van diverse grondstoffen zet druk op de omzet van primaire verwerkers, terwijl de ontwikkeling gunstig is voor inkopers. Tegelijkertijd dalen energieprijzen, waardoor de noodzaak om verkoopprijzen verder te verhogen afneemt."
Voor de export blijft handel cruciaal. De Nederlandse voedingsmiddelenexport bedroeg €71 miljard in 2025. Het Mercosur-handelsverdrag, nieuwe deals met de VS en Indonesië, en andere handelsveranderingen bieden kansen, terwijl geopolitieke onzekerheid en mogelijke handelsverstoring een risico blijven.
© ING
Beleidsprioriteiten
Het nieuwe kabinet zal volgens ING prioriteit geven aan stikstof, netcongestie, internationale handel, gezondheid en voedselinnovatie. Op gezondheid pleiten diverse partijen voor bindende afspraken over gezonder voedsel, inclusief mogelijke suikerbelasting. Innovatie, zoals kweekvlees en biotech, moet versneld worden, maar langdurige EU-procedures blijven een belemmering, aldus ING.
Bron: ING
