"Dynamische veranderingen in de productie van bedekte groenten – zowel in Polen als in heel Europa"

"We zien momenteel zeer dynamische veranderingen in de productie van kasgroenten, zowel in Polen als in heel Europa. Producenten worden geconfronteerd met uiteenlopende bedreigingen: van nieuwe ziekteverwekkers tot plagen die steeds moeilijker te bestrijden zijn, en daarnaast de markt die residuvrije producten en jaarronde leveringszekerheid verlangt." Dat vertelt Anna Wize, moderator en auteur van het programma van de conferentie "Under Covers. Cultivation in greenhouses, tunnels and indoors", die op 24 januari 2026 plaatsvindt tijdens de tweede dag van de 16e Fruit and Vegetable Industry Fair in het Poolse Kielce.

"Ik wilde een zo praktisch mogelijk programma samenstellen dat voortkomt uit de dagelijkse praktijk van producenten. Daarom hebben we gekozen voor onderwerpen en experts die direct in het veld, in laboratoria of in advisering werken, en precies weten welke uitdagingen nu de meeste aandacht vragen," legt Anna uit.

Gewasbescherming
De conferentie begint met een lezing van dr. Dorota Łabanowska-Bura over de gewasbeschermingsproblemen in de regio Radom. Volgens Anna is deze regio een belangrijk referentiepunt. "Het paprikagebied van Radom is een van de grootste en meest intensieve teeltgebieden voor tunnelgroenten in Polen. Hier doen bedreigingen zich vroeg en sterk voor – van bladluizen en trips tot ziekten als meeldauw en bladvlekkenziekte. Het seizoen 2025 liet bovendien zien dat de druk van bodempathogenen en problemen zoals plantsterfte en sclerotinia steeds moeilijker te beheersen zijn. De lezing van dr. Łabanowska-Bura vormt daarmee een soort 'diagnose van de patiënt' voordat we dieper op verdere dreigingen ingaan."

Het programma bevat ook een presentatie over de werkzaamheden van de Plantenziektenkliniek van het IOR-NRI, een onderwerp dat zelden aan bod komt tijdens teeltbijeenkomsten. "Ik wilde producenten laten zien welke diagnostische mogelijkheden we in Polen hebben en hoe waardevol het is die te benutten. Dr. Sylwia Stępniewska-Jarosz, hoofd van de kliniek, ziet al jarenlang welke pathogenen het vaakst worden ingestuurd door producenten. We zien een toenemende aanwezigheid van bodempathogenen en een groeiende diversiteit aan virussen. Producenten vermoeden vaak intuïtief een ziekte, maar de oorzaak blijkt soms heel anders – of complex. We willen laten zien dat goede diagnostiek tegenwoordig de basis vormt van effectieve gewasbescherming," aldus Anna.

Tomatenvirussen
Tomatenvirussen nemen een belangrijke plaats in in het programma. Anna benadrukt dat dit momenteel de grootste bedreiging vormt in kassen en tunnels. "ToBRFV is wereldwijd een van de ernstigste uitdagingen in de tomatenteelt. Er zijn geen effectieve middelen na infectie, en de makkelijke overdraagbaarheid – zelfs via de handen van medewerkers – kan volledige teelten vernietigen. Daarom heb ik twee deskundigen uitgenodigd die dit onderwerp al jaren vanuit verschillende invalshoeken bestuderen. Dr. Beata Komorowska bespreekt de nieuwste onderzoeksresultaten, waaronder het gebruik van stabiel hypochloorzuur (HOCl) en virusdiagnostiek. Tomasz Krasowski van Delpha toont de praktische kant van telen onder dreiging van ToBRFV of PepMV – van hygiëne tot rassenkeuze en het enten op milde PepMV-varianten. Deze kennis heeft in de afgelopen seizoenen bepaald of bedrijven konden overleven."

Telen zonder residu
In het tweede deel van de conferentie staat 'nulresidu'-productie centraal. "De markt, vooral internationaal, geeft een duidelijke boodschap: men wil producten zonder aantoonbare residuen van gewasbeschermingsmiddelen. Ketens als Lidl, Edeka en Carrefour hebben al aparte 'nulresidu'-schappen, en producenten in Spanje, Italië en Nederland investeren hier al jaren in. Dr. Dorota Łabanowska-Bura laat de economische voordelen zien: stabielere contracten, betere prijzen en minder risico op terugroepacties door residu-overschrijdingen."

Voor Poolse producenten biedt dit zowel kansen als uitdagingen, omdat het vraagt om een heel nieuwe benadering van gewasbescherming, producthygiëne en controle over de hele productieketen.

Het programma gaat ook in op plantweerstand en tolerantie voor stress. Anna licht toe welke rol dit speelt bij het verminderen van ziektedruk en plagen. "Een enorme rol. Dr. Agnieszka Stępowska benadrukt dat een gezonde, goed gevoede plant vergelijkbaar is met een mens met een sterk immuunsysteem: die is veel moeilijker te besmetten. Nu het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen wordt teruggedrongen en afnemers steeds vaker residuvrije producten eisen, wordt het versterken van de natuurlijke afweer van planten cruciaal. Dat gaat niet alleen om bemesting of substraat, maar ook om supplementatie, biostimulatie en klimaatbeheer. Ik verwacht dat deze lezing veel praktische tips zal opleveren."

Vertical farming
De conferentie sluit af met een sessie over vertical farming, een onderwerp dat nog altijd vragen en twijfel oproept. Wil Anna dit thema 'onttoveren'? "Zeker. Vertical farming is geen futuristische visie meer, maar in sommige landen al dagelijkse praktijk. Dr. Gabriela Wyżgolik, werkzaam in een van de grootste plantenfaciliteiten in Europa, laat zien waar feiten beginnen en mythes eindigen. Producenten moeten beseffen dat dit, hoewel niet voor iedereen geschikt, wel een belangrijke ontwikkelingsrichting is – vooral voor specialistische gewassen of microgroenten. Vraagstukken rond energie, rassen en investeringskosten vragen om een grondige bespreking, niet om simplistische oordelen."

Volgens Anna biedt de conferentie grote meerwaarde voor de bezoekers van TSW 2026. "Vooral door de actualiteit en praktische toepasbaarheid. Elke lezing richt zich op echte problemen waar producenten mee te maken hebben: bodempathogenen, virussen, plaagdruk en de stijgende eisen van afnemers. Ik wilde dat deelnemers niet alleen wetenschappelijke kennis krijgen, maar ook handvatten om die direct in de praktijk toe te passen. Ik hoop dat ze de conferentie verlaten met concrete oplossingen en het gevoel dat de sector zich, ondanks alle uitdagingen, blijft ontwikkelen en kansen blijft bieden."

Zelf kijkt ze vooral uit naar de ontmoetingen met telers. "Het waardevolst vind ik de gesprekken met producenten – zij laten zien of ons programma echt aansluit bij hun behoeften. Ik hoop op een goede, inhoudelijke discussie na de presentaties, omdat daar vaak nieuwe ideeën en richtingen uit voortkomen. TSW is een unieke ontmoetingsplek voor de hele sector, en de Under Cover-conferentie is een van de weinige evenementen in Polen die zo uitgebreid ingaat op de uitdagingen en toekomst van bedekte teelten. Ik hoop dat het, net als voorgaande jaren, een dag vol waardevolle uitwisseling wordt."

Registratie en tickets zijn beschikbaar via de link hier.