De Europese Commissie (EC) wil de landbouwsector toekomstbestendig maken door bedrijfsopvolging te stimuleren. Dat meldt ABN AMRO in de nieuwe agrarische sectorprognose van de bank. In Nederland is slechts 10% van de agrarische ondernemers jonger dan 40 jaar, terwijl meer dan de helft van de telers boven de 50 geen opvolger heeft. Dat vormt volgens ABN AMRO een risico voor de continuïteit van de voedselproductie.
© Dusan Kostic | Dreamstime
In de sectorprognose meldt de bank dat de EC in oktober plannen heeft gepresenteerd om jonge telers meer perspectief te bieden. De EU wil het aandeel jonge landbouwers tegen 2040 verdubbelen naar 24%. Jonge telers zijn volgens de Commissie essentieel voor voedselzekerheid en een leefbaar platteland, dat onder druk staat door vergrijzing, krimp en economische en ecologische uitdagingen.
Stijgende productie in 2025, krimp vanaf 2026
ABN AMRO verwacht voor 2025 een volumegroei van 3% in de gehele agrarische sector en visserij. Akkerbouwopbrengsten liggen fors hoger dan in 2024. Het akkerbouwareaal groeide in 2025 met 3%.
Uit onderzoek van Ipsos I&O in opdracht van ABN AMRO blijkt dat bij opvolgingsplannen in 90% van de gevallen een familielid de beoogde opvolger is. Slechts 4% wil het bedrijf beëindigen. Toch is overdracht binnen de familie vaak complex. De hoge grondprijzen vergroten de financiële druk, zeker voor akkerbouwbedrijven.
Aandeel jonge groeit bij grotere bedrijven
De circa 49.000 bedrijven die actief zijn in de landbouw variëren in omvang van zeer klein tot zeer groot. De meeste bedrijven in de landbouw zijn personenvennootschappen zoals een vennootschap onder firma (VOF) of maatschap. Vooral de grotere bedrijven in de glasgroenten zijn besloten vennootschappen. Slechts 10 procent van de landbouwers is jonger dan 40 jaar terwijl 60 procent 55-plus is. Het aandeel jonge telers neemt toe bij grotere bedrijven.
© ABN AMRO
De onzekerheid over vergunningverlening en toekomstperspectief speelt eveneens mee. Heldere kaders en normeringen zijn volgens ABN AMRO nodig om jonge telers uitzicht te bieden. Ook flankerend beleid is volgens de bank noodzakelijk om te voorkomen dat schaalvergroting verder versnelt.
Belang van fiscale regelingen
Toegang tot land wordt volgens ABN AMRO steeds vaker ondersteund via pacht, erfpacht en nieuwe eigendomsvormen, zoals initiatieven Aardpeer en Land van Ons. Daarnaast zijn fiscale regelingen en subsidies cruciaal bij bedrijfsopvolging. Veelgebruikte regelingen zijn onder andere de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR), Vestigingssteun jonge landbouwers en de Doorschuifregeling (DSR). Deze maken opvolging mogelijk, maar kennen strikte voorwaarden.
ABN AMRO benadrukt bovendien het belang van tijdige en open communicatie binnen families om verrassingen tijdens het overdrachtsproces te voorkomen.
Bron: ABN AMRO
