Tholen - Het is eind oktober, maar bij Marcel Janssen in Venlo worden de eerste kaki's geplukt. Geen typische kasteelt, en zo zijn er nog heel veel andere producten in zijn kas en bijbehorende streekwinkel te vinden die je bij een reguliere teler niet snel tegenkomt. Drie jaar terug gooide Marcel met De Gerdeneer namelijk voor de derde keer in zijn telersbestaan het roer radicaal om.
Marcel Janssen
"Af en toe denk ik nu weleens: wat moet ik nog met een kas?", zegt de 56-jarige teler gekscherend. Zijn kas is nog altijd het centrale punt in het bedrijf, maar je vindt er naast allerlei soorten teelten ook een winkel, een terras, een beleefruimte en een cidermakerij. En er zijn nog veel meer plannen. Marcel heeft aan ideeën geen gebrek. Financieel moet alles echter ook mogelijk zijn. "De omschakeling was niet uit luxe," erkent hij.
Aan de tafel bij Gerdeneer
In Venlo teelde Marcel eerst jarenlang veldsla. Toen daar de concurrentie toenam, zocht hij zijn heil in het telen van kruiden en eetbare bloemen. Met succes. Marcel kon volop pionieren. Totdat hier corona toesloeg. Voor veel telers was de coronaperiode een moeilijke tijd, die de ondernemer deed beseffen dat hij wat anders moest gaan doen. Waar sommige ondernemers de weg bewandelen van schaalvergroting, koos Marcel er al vroeg voor juist niet die kant op te gaan en zich te specialiseren. "Een hele grote kas met alleen maar tomaten, dat vind ik mooi, maar ik zou het zelf niet willen. Met veel van hetzelfde heb ik niet zoveel."
Mais in de kas
Polycultuur en horeca
Wat dat betreft kan hij nu zijn lol op in een kas met allesbehalve 'veel van hetzelfde'. Een deel van zijn kas is ingericht als polycultuur, met allerlei soorten gewassen door elkaar heen. Inmiddels is hij drie jaar bezig met de omschakeling. Dit voorjaar leverde hij voor het laatst aan de (horeca)groothandel, winterpostelein. "Geen GlobalGAP meer, geen andere certificeringen meer," constateert hij opgelucht. Het combineren van telen voor de handel en ondertussen een winkel draaien werd de man, die op wat hulp van familie na alles zelf doet, iets te veel. "Ik zei overal 'ja' op, en moest dan vervolgens ergens tussendoor nog postelein oogsten. Dat ging niet meer."
De volle focus op telen voor de handel en alle dingen die daarbij komen kijken, mist Marcel niet. Tegenwoordig leert hij veel meer dan vroeger ook de kant van de (lokale) afzet kennen. "Als teler denk je weleens dat die handelaren makkelijk geld verdienen met jouw product. Nu kom ik erachter dat handelen zo eenvoudig nog niet is." Hij lacht. "Een beetje telen is helemaal zo slecht nog niet."
Zaadteelt
Bij De Gerdeneer combineert Marcel beide takken van sport. Daarnaast is hij ook de man die koffiezet, gebak uitserveert en vanaf volgend jaar een uitgebreidere lunchkaart wil aanbieden aan bezoekers, die vooral uit handen van zijn partner Ivonne gaat komen, die vanaf januari volledig in het bedrijf mee gaat draaien. Positief is hij over het feit dat de streekwinkel inmiddels steeds beter gaat draaien. "Als ik nu zie dat de omzet elke maand zo'n 30 tot 60% hoger is dan vorig jaar, dan stemt dat positief. Ik krijg er moed van."
Radicaal het roer om
Nu is een beetje lef Marcel niet te ontzeggen. Toch duurde het even voordat hij de stap naar het opzetten van een streekwinkel ook echt durfde te zetten. "Afgelopen najaar zei een goede kennis van mij: 'Dit was je toch al veel langer van plan.' En dat was eigenlijk ook zo. Ik heb altijd heel veel ideeën en daar komt niet altijd direct iets van terecht. Soms mis ik een beetje focus."
Het uitbreken van de coronacrisis, en het wegvallen van zijn afzet voor kruiden en eetbare bloemen, bracht hem tot een moment van focus. Het was 'of een bord in de tuin zetten en stoppen' of radicaal het roer om gooien. Het werd dat laatste. De bank werd benaderd. Een spannend moment, want zouden zij het ook zien zitten? "Ik heb de bank echt nodig gehad, maar achteraf gingen die gesprekken best goed. De bank kreeg ik mee, maar toen dat geregeld was, kreeg ik er een echtscheiding bij…" Het gevolg: een paar jaar echt rode cijfers. "Ik heb zelf flink moeten bijfinancieren en gelukkig een groot deel van de noodfinanciering ook weer afgelost."
Als alles goed was blijven gaan met de kruiden en eetbare bloemen, dan was het plan misschien nog steeds wel een plan geweest, denkt Marcel. Veel telers doen het überhaupt niet, helemaal omschakelen, en dat meer dan eens. "De meeste telers die ik ken zijn wel echt teler in hart en nieren. Ik voel mezelf niet zo'n teler. Ik ben meer ondernemer. Ik vind telen leuk, ik houd van planten, maar ik vind wat anders ook leuk." Het liefst maakt hij cider, ontdekte hij toen hij er eenmaal mee begonnen was. "Cider maken kan ik tot m'n 100e volhouden, bij wijze van spreken. Cider maken vind ik echt heel leuk, net als het runnen van de winkel."
Mais in de kas
Ondertussen is er in de nieuwe opzet van De Gerdeneer ook nog altijd ruimte om zijn groene vingers te gebruiken. "In de teelt van kruiden en eetbare bloemen heb ik veel ervaring opgedaan met nieuwe dingen proberen. Ik zaaide duizenden gewassen per jaar. Soms had ik echt te veel probeersels." Marcel besloot na een jaar of drie om te kiezen voor circa tachtig soorten. Allemaal soorten waar hij koks heel blij mee kon maken. "Koks kwamen in die tijd regelmatig op bezoek. Zij lieten je echt met een ander oog naar je eigen bedrijf kijken. Voor mij was de kas slechts een productiemiddel, maar koks keken rond alsof je ze vrijkaartjes voor het Rijksmuseum had gegeven. In die tijd heb ik echt met een andere blik naar mijn eigen toko leren kijken."
Eind oktober kan hij voor het eerst kaki's oogsten en eerder dit jaar slaagde Marcel erin mais in de kas te telen. Een spontaan idee, waarna hij een dag later al een zak zaad had besteld. "Ik was met mijn vriendin aan het sparren. We hadden het over suikermais, die niet altijd lekker is. De lekkerste komt uit Zuid-Amerika, vonden we. Zou dat ook lukken in een kas, was vervolgens het idee. Ik heb diezelfde dag nog zaad besteld en de zaadjes de volgende dag in de grond gedrukt. Als ik over zulke ideeën eerst moet vergaderen, dan word ik doodongelukkig. Ik had immers toch een stukje kas leeg liggen."
Veel mensen verklaarden Marcel voor gek met mais in de kas. "Zij zeiden: 'Welke idioot zaait nu mais in een kas?' Toch is het goed gelukt. De mais was wel lekker," zegt de 56-jarige teler triomfantelijk. Gevolgd door: "Maar niet rendabel." Voor een keertje niet zo erg. Of er volgend jaar weer mais in de kas komt te staan, weet hij eind oktober nog niet. "Misschien wel, of misschien heb ik weer een ander leuk idee. Al denk ik de ruimte volgend jaar harder nodig te hebben." Plannen genoeg.
Aan de tafel bij De Gerdeneer
"Stop maar met zoeken, zelfs Marcel heeft het niet', hoorde ik een klant aan de telefoon ooit tegen een collega zeggen. Een groter compliment kun je mij niet geven." Wat Marcel graag wil is, zijn kas anders benutten. En daar is hij inmiddels goed mee op weg. De volgende stap in de omschakeling? Een pluktuin in de kas, vanaf komend voorjaar. "Het is gewoon erg leuk om klanten helemaal lyrisch van blijdschap weer naar buiten te zien gaan."
Dit artikel verscheen eerder in editie 11, 39e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
De Gerdeneer
Sitterskampweg 105
5927 NJ Venlo
Tel: 077-3969983
[email protected]
www.degereneer.nl
