Ook bij opkweekbedrijven is de interesse in LED-belichting sterk toegenomen, zowel door de toegenomen elektriciteitsprijzen als door wensen van klanten. Hoe kan de LED-installatie het beste ingezet worden om een goede plant af te leveren, rekening houdend met het sortiment, behoefte van de klant en het seizoen?
Een van de belangrijkste planteigenschappen om de productieteelt goed te kunnen starten, is dat van getopte planten de scheuten even groot moeten zijn op moment van afleveren. In het project 'LED licht met de zon mee' is onderzocht hoe scheutgelijkheid bij jonge, net getopte tomaten- en aubergineplanten gestuurd kan worden met lichtintensiteit en lichtspectrum. Anja Dieleman en Jos Paul van Wageningen University & Research geven op Kas als Energiebron een update. 
© Kas als Energiebron
Onderzoek met twee proeven
Het onderzoek met twee proeven vond plaats in het IDC-LED van de business unit Glastuinbouw van Wageningen University & Research.
Eerste proef
In de eerste proef zijn de planten geteeld onder LED-licht met een intensiteit van 80 µmol/m²/s. Daarbij varieerden de omstandigheden:
- toevoeging van 4% of 10% verrood licht,
- het einde van de dag gebeurde met zonlicht of lamplicht,
- er was een nabelichting met rood of verrood licht.
Tweede proef
In de tweede proef zijn de planten geteeld onder verschillende lichtintensiteiten en samenstellingen:
- 100 µmol/m²/s, met en zonder verrood licht,
- 50 µmol/m²/s, met en zonder verrood licht,
- het einde van de dag gebeurde opnieuw met zonlicht of lamplicht,
- er was een nabelichting met verrood licht,
- daarnaast werd een behandeling getest met een hoger aandeel blauw licht (20% in plaats van 5%).
Belangrijkste resultaten bij tomatenplanten
- Tomatenplanten die na het toppen bij een hoge lichtintensiteit (100 µmol/m²/s) zijn geteeld, kregen zwaardere scheuten, maar deze waren niet langer dan bij lage intensiteit (50 µmol/m²/s).
- De uniformiteit van de geteelde planten was onder hoog licht iets beter, maar het verschil bleef beperkt.
- Het lichtspectrum beïnvloedt de gelijkheid van de scheuten vooral bij lage intensiteit, maar vooral als met een lage intensiteit wordt belicht en de plant minder assimilaten (bouwstoffen) beschikbaar heeft.
- Het lichtspectrum aan het einde van de dag heeft een sterk effect: bij nabelichting met verrood licht of wanneer de dag eindigt met natuurlijk licht (dat meer verrood bevat dan lamplicht), ontstaan grotere verschillen in scheutuitloop → minder uniforme planten. In de behandeling met EOD FR (End Of Day Far-Red) bleef soms één scheut sterk achter of liep zelfs helemaal niet uit. Het voordeel van EOD FR: de planten hadden geen last van oedeem op de bladeren, terwijl dit bij andere behandelingen wel voorkwam.
Belangrijkste resultaten bij aubergineplanten
- Bij hoge lichtintensiteit (100 µmol/m²/s) waren de planten meer uniform.
- Het lichtspectrum had hier geen invloed op de scheutgelijkheid.
Conclusies
De resultaten van deze experimenten laten zien dat het heel goed mogelijk is goede, uniforme planten op te kweken onder LED-belichting. Uniformiteit, in andere woorden met gelijkmatige scheuten aan een getopte plant, is te sturen met belichting. Wanneer belicht wordt met een relatief hoge intensiteit worden de scheuten aan een plant zwaarder en lopen beide scheuten gelijkmatig uit. Er zijn dan weinig mogelijkheden om te sturen met het lichtspectrum na het toppen. Wanneer bij de teelt wordt gekozen voor een lagere lichtintensiteit en/of een hogere plantdichtheid om elektriciteitsverbruik en kosten te beperken, kan het lichtspectrum worden gebruikt om de scheutuitloop en uniformiteit van de planten te beïnvloeden. Daarbij komt dat een lager aandeel verrood in het spectrum, of de dag eindigen met een hoog aandeel rood licht (met lamplicht) kan leiden tot planten met een gelijkmatiger scheutuitloop. Deze effecten moeten afgewogen worden tegen de effecten van lichtspectrum op oedeem. Dit wordt juist voorkomen door aan het einde van de dag na te belichten. Deze kennis verhoogt het inzicht in de rol van licht op scheutgelijkheid en kan gebruikt worden om verdere stappen te zetten in een duurzame en rendabele glastuinbouw.
Financiering en coördinatie
Dit project is uitgevoerd door de business unit Glastuinbouw van Wageningen University & Research en gefinancierd en gecoördineerd door Kas als Energiebron, een innovatieprogramma van het ministerie van LVVN en Glastuinbouw Nederland. De proef is gevolgd en begeleid door opkweekbedrijven.
Bron: Kas als Energiebron
