Een nieuw rapport van Deloitte, The Hidden Bill, waarin wordt geconcludeerd dat de maatschappelijke kosten van de Nederlandse landbouw de opbrengsten ver overstijgen, stuit op forse kritiek van zowel LTO Nederland als Flynth. Volgens hen schetst het onderzoek een vertekend beeld van de sector en negeert het de economische realiteit.
LTO noemt het rapport: "Een karikatuur van de economie en de werkelijkheid." Volgens de organisatie gaat Deloitte uit van een hypothetisch scenario waarin de landbouw volledig omschakelt naar biologisch, zonder rekening te houden met markt, consument of wereldhandel. "De rekensommen zijn alleen betekenisvol in een wereld waarin de consument, de markt en (wereld)handel niet bestaan, – en waarin de wereld bovendien ophoudt bij de Nederlandse landsgrenzen", stelt LTO.
Alleen op papier
Ook hekelt de organisatie dat Deloitte waarschuwt voor 'milieulekkage', maar dat effect niet meeneemt in de berekeningen. "Het is alsof we een gascentrale net over de grens plaatsen, het gas terugkopen, en dan trots roepen dat we onze CO₂-uitstoot hebben teruggedrongen. Een werkelijkheid die alleen op papier bestaat."
Daarnaast verwijt LTO Deloitte dat het slechts kijkt naar de primaire landbouwproductie, die ongeveer 1,4% van het BBP vertegenwoordigt, en niet naar de gehele agrofoodketen die circa 7% van het BBP beslaat. "Daarmee maakt Deloitte een karikatuur van de balans tussen kosten en baten", aldus LTO.
Roept vragen op
Ook accountants- en adviesorganisatie Flynth plaatst kanttekeningen bij de conclusies van Deloitte. "Hoewel een kritische blik op de landbouw waardevol kan zijn, roept dit onderzoek belangrijke vragen op over de volledigheid van de analyse en de context waarin de cijfers worden gepresenteerd", stelt Flynth.
Net als LTO wijst Flynth erop dat het rapport slechts een deel van de economische waarde in beeld brengt. "Het rapport richt zich uitsluitend op de toegevoegde waarde van de primaire landbouw en laat de bredere food- en agriketen buiten beschouwing. Het totale ecosysteem vertegenwoordigt circa 150 miljard euro, oftewel ongeveer 15 procent van het Nederlandse bbp."
Verplaatsing voedselproductie naar buitenland nadelig
Flynth benadrukt dat verplaatsing van voedselproductie naar het buitenland juist nadelig is voor het klimaat. "Productie elders leidt doorgaans tot hogere uitstoot." De organisatie erkent wel dat verduurzaming noodzakelijk en haalbaar is. "Onze landbouw is meer dan een optelsom van kosten en baten. Ze vormt een netwerk van ondernemende families die al generaties lang zorgvuldig omgaan met land en dieren."
Zowel LTO als Flynth pleiten voor realistisch beleid dat rekening houdt met marktwerking, consumentengedrag en technologische innovatie. "Een duurzame toekomst vraagt integraal beleid en betrokken ondernemers, geen verplaatsing van productie naar het buitenland of het ontkennen van economische realiteit", aldus Flynth.
Bronnen: LTO en Flynth
