Tholen - Vanaf juni worden er proeven gedaan met een nieuw teeltsysteem voor bladgewassen zoals sla en kruiden. Uit de resultaten van iedere teeltronde blijkt dat de initiatiefnemers positief verrast zijn. Wie dat zijn? Meteor Systems en ErfGoed hebben de handen ineengeslagen voor dit teeltsysteem.
© Erfgoed B.VBas Dirven (Meteor Systems) en Hugo Paans en Cock van Bommel (ErfGoed)
We nemen u eerst mee naar het systeem zelf. Hoe werkt het? De basis van het systeem is eenvoudig maar doordacht. Onder de drijvers ligt een gepatenteerde teeltvloer met zowel water- als luchtaanvoer. Meerdere keren per dag krijgt het gewas water via het vloersysteem. Zodra er geen watergift plaatsvindt, blaast het systeem lucht door diezelfde leidingen. Die lucht stroomt langs de planten omhoog, waardoor het microklimaat in beweging blijft. CO2 kan overigens ook via diezelfde leidingen worden toegediend.
Meteor Systems gebruikt voor dit systeem een float met een X-plantgat en 'pootjes', zodat de plaat met het gewas altijd boven de bodem blijft. Dankzij de geometrie van het X-plantgat stroomt de gedoseerde toevoer van lucht en CO₂ - gefaciliteerd door het eb- en vloed vloersysteem - langs het groeimedium (plantplug). Hierdoor bereikt het gasmengsel via de wortelzone de onderzijde van het gewas. Dit zorgt voor een stabiel microklimaat. Peter Lexmond, Meteor Systems: "De lucht wordt nu gelijkmatig verdeeld. Het resultaat is een consistente, hoge productkwaliteit en een langere houdbaarheid en hogere productiviteit."
© Erfgoed B.V
Bas Dirven, Meteor Systems, vult aan: "De actieve beluchting en daarmee een gestuurde / geactiveerde verdamping zorgt voor een sterk gewas. Wortels ontwikkelen zich goed, zonder overvloedig te worden. De lichte luchtstroom zorgt ervoor dat de energie naar het blad gaat en niet naar overbodige wortelvorming. De plug wordt van onderaf kort, maar volledig, bevochtigd, waarna de luchtstroom de wortels buiten de plug weer droog blaast. Schimmels krijgen geen kans. Tegelijkertijd wordt het bladoppervlak geactiveerd, wat leidt tot sterkere planten met een hogere verdampingscapaciteit."
Energiebesparing
In de praktijk kan de kastemperatuur met 1,5 à 2 graden naar beneden worden gebracht. De warme lucht wordt immers van onderaf, langs de wortels, toegevoegd. En warme lucht stijgt langs het gewas omhoog. Hugo Paans van ErfGoed: "Het gaat om de temperatuur bij de plant. Wat boven de plant gebeurt, is minder belangrijk. Of eigenlijk … het is zonde om de hele ruimte te verwarmen, terwijl de warmte onderin het gewas nodig is. Toch? Met dit systeem is dat verleden tijd."
Schoon en sterk
De floats behoeven maar een beperkte hoeveelheid water om te doen wat ze moeten doen. Het substraatgesteente in de vloer en de techniek zorgen voor een stabiele microbiële balans, waardoor ontsmetting nauwelijks nodig is.
"De combinatie van lucht, water en gesteente is eigenlijk zelfreinigend," vertelt Cock van Bommel van ErfGoed. "Het water blijft in beweging. Er ontstaan geen stilstaande zones. Door de beluchting blijft het wortelmilieu zuurstofrijk. En daardoor blijft de waterkwaliteit hoog."
Schimmelziektes krijgen eigenlijk geen kans om zich te ontwikkelen. Dat blijkt uit de proeven. Sinds de start in juni 2025 zijn er nog geen gewasbeschermingsmiddelen nodig geweest. Dat past in deze tijd waarin de retail moderne wensen heeft; de vraag naar producten met een minimale milieubelasting.
© Erfgoed B.V
Verdampingsenergie
Peter Klapwijk die de proef van afstand volgde, voegde de volgende verklaring toe: "Het effect van de luchtbeweging reikt verder dan alleen schimmelpreventie. De luchtstroom zorgt namelijk voor een veel evenwichtigere temperatuur- en vochtverdeling in de kas. Daardoor kunnen telers het gewas telen bij een iets lagere luchttemperatuur zonder groeivertraging." En natuurlijk het activeren van het gewas, lees assimilatie.
Die winst is te verklaren met begrippen als PET (Potential Evapotranspiration Temperature) en VEN (Vapor Energy Need).
De plant vraagt niet om een vaste luchttemperatuur, maar om een bepaalde verdampingsenergie. Door lucht onder het gewas te bewegen, ondersteun je dat proces van onderaf. De plant verdampt efficiënter, en dat betekent dat je met minder warmte in de kas toch dezelfde groeisnelheid kunt bereiken.
Die theorie vertaalt zich in de praktijk naar een lager energieverbruik en meer teeltstabiliteit. Doordat de lucht homogeen verdeeld wordt, zijn er minder temperatuurverschillen tussen gewaslagen of rijen. En dat maakt het klimaat beter beheersbaar, ook bij intensieve plantdichtheden van bijna 400 planten per m².
Productieresultaten
In de proeftuin worden momenteel producties gehaald van circa 3,5 kg afzetklare sla per m² bij een teeltduur van 28 dagen: 14 dagen kiemenopkweek en 14 dagen via dit hierboven beschreven systeem. Dat komt neer op een jaarproductie van zo'n 85 kg per m².
Voor meer informatie:
Erfgoed
T +31 79 593 38 00
www.erfgoed.com
Cock van Bommel
[email protected]
Hugo Paans
[email protected]
Meteor Systems
T +3176 504 2842
www.meteorsystems.nl
Peter Lexmond
[email protected]
Bas Dirven
[email protected]
