Een andere kijk op hightech kassen

In januari 2025 sloot filmmaker en fotograaf Tim Grabham zich een week lang aan bij EatThis voor een artist-in-residency. Het resultaat is een visueel indrukwekkende en tot nadenken stemmende verkenning van hoe planten, schimmels en mensen elkaar ontmoeten in hightech, gecontroleerde omgevingen. Zijn filmopnamen vormen de eerste fase van zijn nieuwe artistieke documentaire: Flora and Funga – Life in Artificial Habitats.

© Plantenkwekerij Gitzels

Een andere kijk op kassen
Moderne kassen zitten vol innovatie: LED-belichting, robotica, datagestuurde groeisystemen. Maar door Tims lens worden ze meer dan technische ruimtes. Ze transformeren tot vreemde, prachtige omgevingen waarin natuur en technologie voortdurend met elkaar in gesprek zijn.

Hij legde rijen planten vast die zonder aarde groeien, oplichtend onder roze licht, of zachtjes verplaatst door transportbanden. Zijn foto's zijn rustig en poëtisch, maar laten je tegelijkertijd stilstaan en vragen: wat gebeurt hier eigenlijk?

© Plantenkwekerij Gitzels

Tims perspectief biedt een waardevolle spiegel voor de wereld van hightech voedselproductie. Door te kijken door de ogen van een kunstenaar, voelen bekende systemen ineens nieuw en misschien zelfs een beetje vreemd aan. Hij herinnert ons eraan niet alleen technologie te verbeteren, maar grotere vragen te stellen: wat betekent het voor een plant om hier te leven? En wat betekent het voor ons?

"Kunst verandert onze manier van kijken naar planten"
Tim, je werk onderzoekt hoe wij niet-menselijk leven waarnemen. Hoe kan kunst volgens jou helpen de manier waarop we planten zien te veranderen?

"Wat mij altijd heeft geïnspireerd aan kunst is de manier waarop het alternatieve perspectieven biedt op de vertrouwde blik waarmee we de wereld bekijken, en hoe het vragen kan stellen waarvan het doel meer is om een zaadje van gedachte te planten dan een definitief antwoord te geven. De moderne geïndustrialiseerde mindset heeft de meer-dan-menselijke wereld grotendeels gereduceerd tot een handelswaar, waardoor onze soort loskomt van kritische relaties, zorgprioriteiten en wederzijds voordelige co-existentie. Planten zijn opmerkelijk complexe levende systemen, in staat tot dingen die we nog lang niet volledig begrijpen. Kunst kan helpen dat gevoel van verwondering te ontsluiten en het publiek een besef te geven van de organismen om ons heen die zo vaak over het hoofd worden gezien."

© Plantenkwekerij Gitzels

Meer dan een technisch verhaal
Hightech tuinbouw lijkt voorspelbaar, misschien zelfs volledig gecontroleerd. Maar de werkelijkheid is dat we nog steeds zeer weinig weten over de organismen die we elke dag telen. Zoals een onderzoeker opmerkte tijdens Tims bezoek:

"We kennen slechts 1% van het fruit, 0,5% van blad en stengel, en 0,00001% van de wortel."
We kunnen sturen hoe planten groeien, maar we begrijpen nog niet volledig hoe ze denken, voelen of communiceren. Die spanning tussen controle en mysterie is precies wat Tims werk vastlegt. "We delen de wereld niet zomaar met planten en schimmels. Zij maken ons tot wie we zijn."

© Plantenkwekerij Gitzels

"Het meest verrassende? De afwezigheid van veel elementen"
Tim, wat heeft jou het meest verrast over de manier waarop planten worden geteeld in hightech kassen?

"Wat mij het meest verrast, is hoeveel ontbreekt in de kas – zoals aarde en microbiële relaties – en toch slagen de planten erin te groeien en te floreren. Het zegt veel over de complexe evolutionaire vindingrijkheid van deze levende systemen en hun aanpassingsvermogen. Tegelijkertijd zijn de planten vanaf het moment dat de zaden ontkiemen in zekere zin programmeermodellen van leven: specifieke lichtfrequenties initiëren bepaalde groeipatronen, en een afgestemd recept van voedingsstoffen, warmte en water zorgt voor vrijwel absolute uniformiteit in uiterlijk, hoogte, groeisnelheid en kleur. Het is surrealistisch om zo'n uitgestrekt landschap van bijna identieke organismen in deze enorme structuren te zien."

© Plantenkwekerij Gitzels

Tim keert terug in november - Doe mee met de film
Tim keert in november 2025 terug naar Nederland om te starten met de productie van een korte filmversie van Flora and Funga. Dit project brengt zijn videomateriaal, fotografie, geluidsopnames en gesprekken uit de kaswereld samen.

Werk jij in hightech voedselproductie, ontwerp, landbouw of onderzoek en wil je samenwerken? Neem contact op met EatThis of connect direct met Tim via timgrabham.com.