Tholen - De AGF-logistiek is de afgelopen twee jaar opvallend in beweging. Uit een eigen inventarisatie van Primeur blijkt dat er in die tijd in Nederland en België minstens 21 overnames hebben plaatsgevonden van vervoerders die gespecialiseerd zijn in het transport van groente, fruit, aardappelen en aanverwante producten. Vooral sinds december 2024 lijkt het aantal transacties verder te zijn toegenomen.
Volgens Leon Smet, cluster manager Agrifood bij Transport en Logistiek Nederland (TLN), is deze trend al langer gaande, en niet alleen bij bedrijven die gespecialiseerd zijn in het vervoeren van AGF-producten. "In de hele transportsector zien we dat het aantal overnames toeneemt. Het is geen incident, maar een trend die zich over meerdere jaren ontwikkelt."
Leon Smet
Drijvende krachten achter de overnames
"De overnamemarkt wordt gedreven door verschillende factoren," zegt hij. Traditioneel verkochten vooral oudere ondernemers – vaak boven de 60 – hun bedrijf, onder meer vanwege gebrek aan opvolging. "Nu zien we dat ook jongere ondernemers besluiten te verkopen", legt hij uit. "Ze krijgen te maken met allerlei verschillende uitdagingen die het ondernemen zwaarder maken."
Deze uitdagingen lopen uiteen van investeringen in elektrificatie en toenemende duurzaamheidseisen tot een tekort aan chauffeurs. "Al deze factoren zorgen voor extra druk op ondernemers. Ze moeten voortdurend inspelen op veranderingen," zegt Leon.
Economische factoren spelen eveneens een rol, zoals inflatie, stijgende kosten en onzekerheden op de arbeidsmarkt. Hierdoor neemt de druk op ondernemers structureel toe, stelt Leon. "De transportsector wordt geconfronteerd met grensperikelen bij het Verenigd Koninkrijk, vrachtwagenheffingen en strengere regelgeving. Deze externe factoren maken dat overnames soms een strategische keuze zijn om continuïteit te waarborgen."
Structurele trend of tijdelijk fenomeen?
"Of de overnamegolf tijdelijk is of een structurele verandering markeert, is lastig te voorspellen," zegt Leon. "Alles hangt af van zaken zoals geopolitiek, arbeidsmarktontwikkelingen, inflatie, regelgeving en het investeringsklimaat. Kijk je echter naar de komende tien tot vijftien jaar, dan zie je wel een tendens naar consolidatie en schaalvergroting."
In de huidige markt is dat vrijwel onvermijdelijk, denkt Leon. "Door stijgende kosten, toenemende investeringsbehoeften en strengere milieuregels hebben grotere spelers een duidelijk voordeel. Kleine en middelgrote bedrijven hebben moeite om concurrerend te blijven, waardoor verdere consolidatie op den duur vrijwel onvermijdelijk lijkt."
Leon benadrukt dat deze schaalvergroting niet automatisch betekent dat er geen kleinere spelers meer overblijven. "Voor nichemarkten of specifieke routes kunnen kleinere ondernemers nog steeds succesvol blijven. De grotere bedrijven nemen vooral over wat financieel haalbaar is, maar er blijft altijd ruimte voor ondernemerschap op verschillende niveaus."
Voordelen van schaalvergroting
Toch ziet hij in de schaalvergroting niet alleen risico's, maar ook voordelen. "Op termijn kan dit leiden tot efficiëntere processen en kortere levertijden, wat uiteindelijk de consument ten goede komt," zegt hij. "Maar het mag niet doorschieten. Dan hou je alleen nog een eenheidsworst over in de Nederlandse transportsector en dat moet je niet willen."
Hij zou het dan ook jammer vinden als er alleen nog maar grote spelers overblijven. "Het behoud van verschillende bedrijfsomvang en ondernemerstypen is belangrijk voor de veerkracht van de sector. Er blijft altijd een flexibele schil van kleinere bedrijven nodig om snel in te springen tijdens piekperiodes of op nichemarkten."
Advies voor ondernemers
Sowieso is het proces van overnemen of overgenomen worden zeer complex en vraagt het veel tijd en energie. 'Bezint eer ge begint', is dan ook Leons boodschap. "Laat je goed adviseren door gespecialiseerde bedrijven en betrek eventueel je relatiemanager bij TLN om inzicht te krijgen in de markt," adviseert hij. "Een overname is een ingrijpend proces met gevolgen voor zowel de bedrijfsvoering als de relaties met klanten."
Met de huidige ontwikkelingen in gedachten, spreekt Leon de verwachting uit dat voorlopig de overnames en de bijbehorende schaalvergroting waarschijnlijk blijft toenemen. "Het aantal ondernemers neemt af, de bedrijfsomvang neemt toe. In de retailsector en bij handelsbedrijven zien we eenzelfde trend: een slinkend aantal spelers wordt steeds groter in omvang."
Druk om te verduurzamen
Maar hoe de markt erbij ligt over meer dan twintig jaar kan hij ook niet met zekerheid zeggen. "De sector is in verandering. En er komen meer veranderingen op ze af. Er is een druk vanuit Europa en de landelijke overheid om verder te verduurzamen door te investeren in de aanschaf van elektrische vrachtwagens, de inzet van waterstof als brandstof en verdere CO₂-reductie. Het is te verwachten dat deze druk in de toekomst zal toenemen. Maar er komen ook weer verkiezingen aan; je weet niet wat dat voor veranderingen teweeg zal brengen."
Desondanks blijft hij optimistisch. "Ik hoop én verwacht dat er altijd kleinere bedrijven zullen blijven bestaan die flexibel kunnen inspelen op specifieke markten. Het behoud van diversiteit en ondernemerschap op kleinere schaal is cruciaal voor een wendbare en betrouwbare transportsector."
"Laat je goed informeren", is zijn boodschap aan alle ondernemers die overwegen om een transportbedrijf over te nemen – of om overgenomen te worden. TLN kan ondersteuning bieden en informatie verschaffen over marktontwikkelingen en trends. "Besteed aandacht aan het proces en houd de balans tussen schaal en diversiteit scherp in de gaten. Op die manier kunnen overnames bijdragen aan een toekomstbestendige transportsector, zonder dat de kenmerkende dynamiek en flexibiliteit verloren gaan. Daarmee behoudt de AGF-logistiek haar kracht: divers, betrouwbaar en in beweging."
Dit artikel verscheen eerder in editie 10, 39e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
TLN
Boris Pasternaklaan 22-30
2719 DA Zoetermeer
Tel: 088-4567567
[email protected]
www.tln.nl
