Tholen - Wie de afgelopen decennia in de paprikateelt en/of handel actief was, kent zijn naam. Léon Barendse was jarenlang een van de boegbeelden van de oranje paprika. Inmiddels runt hij geen kassen meer, maar zet hij zijn ervaring en ondernemerschap in als adviseur en investeerder. "Voldoende, veilig en duurzaam geproduceerd voedsel is hét vraagstuk van de toekomst," stelt hij in dit eerder in vakblad Primeur verschenen artikel.
Léon Barendse
Van Westland naar Agriport
Barendse begon zijn carrière in het Westland, maar zijn loopbaan kreeg een belangrijke wending toen hij met zijn gezin verhuisde naar Agriport in Noord-Holland. "Dat was voor ons bedrijf én privé de grootste verandering," blikt hij terug. "In het Westland werkten we in kleinere kavels die we telkens door overname konden uitbreiden, maar bij Agriport ging het ineens om 20 hectare tegelijk. Dat was een enorme stap."
De verhuizing betekende niet alleen enorme schaalvergroting, maar ook een compleet nieuwe start qua personeel en organisatie. "We moesten lokaal een heel nieuw team opbouwen. In het begin kregen we nog steun van medewerkers uit het Westland, maar al snel deden we het helemaal met mensen uit de regio. Het bouwen aan een goed team was een uitdaging, maar ook een hoogtepunt toen dat lukte."
Oranje ambassadeur
Het product waar Léon zich jarenlang hard voor maakte, was de oranje paprika. "We hadden een unieke kleur, smaak en hogere gezondheidswaarde. Ik dacht altijd: 'dit moet groot worden'. Maar de consument meekrijgen, bleek lastiger dan verwacht."
Met zijn vrouw zette hij het bedrijf open voor bezoekers. Jaarlijks kwamen zo'n zevenduizend mensen langs. "Die proefden bij ons een oranje paprika en waren razend enthousiast. Zelfs kinderen die thuis niets wilden eten, aten ze bij ons. Maar de impact bleef te klein om genoeg consumenten bewust te laten kiezen voor de oranje paprika en een vaste eigen plek in het schap bij de retail te krijgen. Ik heb het altijd met plezier gedaan. Sommige dingen doe je gewoon omdat je het leuk vindt en erin gelooft."
In 2015 hebben we samen met Greenco een kas gebouwd om snoeptomaten te telen. De exploitatie liep in tegenstelling tot de paprika's niet goed en we besloten in 2019 de tomatenkas te verkopen. Maar toen bleek dat de geïnteresseerde partij het hele bedrijf wilde overnemen. Dan sta je voor een keuze. Mijn vier kinderen hadden geen directe interesse om het bedrijf voort te zetten. Toen dacht ik: 'misschien is dit het moment om wat anders te gaan doen'." Hij was bezig met zijn MBA-studie aan Nyenrode en stond open voor iets nieuws. "Als die kans niet voorbij was gekomen, had ik er waarschijnlijk nog steeds met veel plezier gestaan."
Adviseur en investeerder
Na de verkoop ging Léon aan de slag als organisatieadviseur. Hij begeleidt bedrijven bij groei en ontwikkeling, vaak in de agrifoodsector. "Soms werk ik een-op-een met directies, soms gaat het om bredere trajecten. Mijn praktische ervaring als ondernemer helpt me daarbij: ik weet hoe het is om met beide voeten in de klei te staan."
Daarnaast begon hij samen met zijn gezin te investeren in start-ups en scale-ups. "We doen dat met zijn allen: mijn vier kinderen hebben allemaal een andere achtergrond: economie, bedrijfskunde, werktuigbouwkunde en elektrotechniek. We hebben bedrijven in ons portfolio die zich bezighouden met energietransitie en agritech, zoals warmtepompen, sensortechniek en cameratechnologie voor boomgaarden." De familie benut niet alleen elkaars kennis, maar ook elkaars talenten. "We doen dit echt samen als familie. Tijdens vergaderingen nemen mijn kinderen om de beurt het voorzitterschap over. Dat maakt het waardevol: je leert van elkaar en bouwt samen iets op."
Het gezin Barendse aan de vergadertafel
Kijk op de sector
Hoewel hij geen kas meer runt, volgt Léon de sector op de voet. "Je ziet een verdergaande schaalvergroting. Waar het vroeger vooral ging om bedrijven die autonoom uitbreidden, zie je nu clustering en internationalisering. Daarmee komen alternatieve financieringsvormen en toetreding van externe investeerders in de keten. In het verleden kon je als goede teler nog overleven, nu moet je een multidisciplinair team hebben en kunnen leiden."
Léon benadrukt het belang van samenwerken. Zelf was hij actief in telersverenigingen en medeoprichter van Paprico, een coöperatie van paprikatelers in Noord-Holland. "Daar zag je dat je samen echt stappen vooruit kunt zetten. Met een kleine groep grotere bedrijven bereik je vaak meer dan met veel kleinere spelers. Die ervaring bij Agriport heeft me geleerd dat samenwerking cruciaal is."
Nederland heeft een sterke positie, maar concurrentie ligt op de loer. "In Noord-Amerika en Azië is veel belangstelling voor gecontroleerde teelt. Bij ons kwamen destijds al bezoekers uit Zuid-Korea, Japan en Vietnam kijken. Voldoende, veilig en duurzaam voedsel is hét vraagstuk van de toekomst. De Nederlandse tuinbouw kan daar wereldwijd een rol in spelen, maar dan moeten bedrijven wel meegaan in schaal en innovatie. Anders verliezen we onze leidende positie. Maar ik heb alle vertrouwen in de toekomst van deze mooie sector."
Dit artikel verscheen eerder in editie 10, 39e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
[email protected]
