"REGACE sluit perfect aan bij de huidige transformatie van de Griekse land- en tuinbouw," zegt Andreas Lypas, medeoprichter van het telersadviesbureau Fertile Land. "De afgelopen vijf jaar is er een duidelijke verschuiving zichtbaar naar hightechkassen en datagedreven gewasmanagement. REGACE voegt daar de energie-intelligentielaag aan toe die Griekenland dringend nodig heeft."
Door adaptieve fotovoltaïsche (PV) scherming, CO₂-bemesting en realtime microklimaatregulatie te integreren, transformeert REGACE conventionele kassen tot intelligente, zelfregulerende ecosystemen. Deze technologieën sluiten nauw aan bij de oplossingen die Fertile Land al inzet: precisiefertigatie, substraatmonitoring en digitaal gewassturing binnen het netwerk van hun klanten.
© Fertile Land
De 2e World Café aan de Universiteit van Thessalië, in het kader van het REGACE-project
Integratie van systemen
"Het meest boeiende is hoe energie, licht en plantgezondheid als één geïntegreerd systeem kunnen worden beheerd. REGACE maakt dynamische scherming mogelijk die reageert op realtime parameters zoals VPD, straling of CO₂-niveaus, om optimale fotosynthetische condities per mol licht te behouden."
Volgens Andreas leidt dit tot hogere zomeroogsten, lagere koelverliezen en stabielere vruchtvorming, voordelen die cruciaal zijn voor Griekse telers die op exportmarkten concurreren.
Agrivoltaics haalbaar maken
Ondanks het hightechkarakter benadrukt Andreas dat REGACE ook haalbaar is voor kleine en middelgrote bedrijven, mits modulair en met servicegerichte ondersteuning. "Het is uitvoerbaar, maar alleen via modulaire oplossingen en service. Fertile Land ontwerpt schaalbare retrofitpakketten: PV-frames, fertigatie-lussen en CO₂-leidingen die telers kunnen integreren zonder hun gehele operatie te hoeven aanpassen."
Training speelt een sleutelrol: "We organiseren veldworkshops en digitale dashboards waarin telers realtime data over energie en gewas zien. Wanneer ze verbeteringen in de bladtemperatuur of verminderde gewasstress ervaren, volgt adoptie vanzelf."
© Andreas Lypas
Technische en financiële barrières overwinnen
De grootste uitdagingen zijn volgens Andreas niet alleen financieel, maar ook operationeel en educatief. "Zelfs wanneer kapitaal beschikbaar is, ontbreken in veel kassen correcte sensorkalibratie, data-interpretatie of protocollen voor realtime gewassturing."
Om dit te ondervangen biedt Fertile Land wekelijkse sitebezoeken, IoT-gebaseerde monitoring en gewasstuurrapporten voor irrigatie, snoei en klimaatbeslissingen. Financieel benadrukt hij de noodzaak van sterkere institutionele steun: "Griekse banken zien agritech nog nauwelijks als infrastructuur. We ontwikkelen technische handleidingen die de ROI aantonen, inclusief energiebesparing, oogststabiliteit en lagere CO₂-voetafdruk, zodat projecten zoals REGACE financierbaar worden."
Technologie-integratie klaar voor gebruik
Veel van Fertile Lands huidige projecten zijn al geschikt voor REGACE-upgrades. "Verschillende kassen gebruiken bijvoorbeeld CO₂-bemestingssystemen die worden aangestuurd via Hoogendoorn iSii of Priva Connect. PV-scherming kan gekoppeld worden aan dezelfde klimaatcomputers om licht en CO₂ simultaan te optimaliseren."
In de zomer, wanneer de fotosynthetisch actieve straling (PAR) boven 950 µmol·m⁻²·s⁻¹ stijgt, kan dynamische scherming de bladtemperatuur met 3–4°C verlagen, wat watergebruik en gewasstress aanzienlijk vermindert.
Aardbeien en sla profiteren het meest: aardbeien hebben last van zomerhitte, waardoor bloemafval en misvormde vruchten ontstaan, terwijl sla uniforme belichting nodig heeft om doorschieten te voorkomen. REGACE helpt bij het handhaven van de juiste DLI (Daily Light Integral) en bladbedekkingscondities.
Publieke subsidies en private investeringen
Andreas is optimistisch over de schaalbaarheid van REGACE via nationale en EU-financiering: "De €600 miljoen uit het GLB 2023–2027 en RRF-programma's kunnen technologieën zoals REGACE ondersteunen, die hernieuwbare energie, slimme landbouw en digitale monitoring combineren."
Fertile Land begeleidt investeerders door CAPEX-OPEX-modellen, subsidieaanvragen en haalbaarheidsstudies voor te bereiden. "We verwerken REGACE-componenten al in financieringsdossiers en ontwerpen een hybride agrivoltaïsch complex voor aardbeien en sla om het concept te demonstreren aan institutionele investeerders."
© Andreas Lypas
Training essentieel voor langetermijnadoptie
Zonder getrainde operators en datavaardige agronomen presteert zelfs de beste technologie onvoldoende. Fertile Land stelt een 'Agrivoltaic Academy' voor, in samenwerking met universiteiten en gemeenten. "We voeren al wekelijkse gewasrondes en sensorkalibraties uit. Deze kunnen worden uitgebreid met energiemanagementmodules, waardoor kassen levende laboratoria worden voor telers en studenten."
Het bedrijf werkt samen met instellingen zoals de University of Thessaly om stages, proefvelden en gezamenlijke trainingsprogramma's te ontwikkelen. "REGACE kan een centraal demonstratieplatform worden voor deze academisch-industriële samenwerking."
Menselijk kapitaal als drijvende kracht
De vraag naar innovatie beperkt zich niet tot investeerders: "We zien een nieuwe generatie jonge agronomen en ingenieurs, veelal in het buitenland opgeleid, terugkeren naar de landbouw. Ze zijn bedreven in automatisering, data-analyse en ESG-metrics. Dit menselijk kapitaal is de meest veelbelovende motor van verandering."
Milieuwinst
REGACE biedt ook aanzienlijke milieuvoordelen. "We hergebruiken bestaande kasstructuren, wat betekent: geen extra landgebruik, lagere CO2-afdruk en efficiënter water- en energiegebruik per kilogram product. Voor een land als Griekenland, waar land en water onder druk staan, is deze aanpak strategisch essentieel," licht Andreas toe.
Van pilot naar schaal
Hij adviseert telers te beginnen met diagnostiek: "Meet je energieverbruik, luchtvochtigheid en zonnebelasting. Start met een kleine pilot van 0,5–1 hectare en volg duidelijke KPI's. Met baseline-data wordt opschalen logisch en beheersbaar."
Bij opschaling is integratie cruciaal: "Koop niet alleen panelen. Kies systemen met aftersales support, datadashboards en agronomische begeleiding. Dat is precies wat Fertile Land levert."
Voor meer informatie:
Andreas Lypas, oprichter
Fertile Land Ltd
71-75 Shelton Street, Londen, VK
Tel.: +44 7438194307
[email protected]
[email protected]
