Automatisering van kassen met een menselijke benadering

De toekomst van de tuinbouw draait misschien niet om het vervangen van mensen door machines, maar om te laten doen waar ze allebei goed in zijn. Dat is de filosofie achter Viemose DGS, dat samenwerkt met robotica­bedrijf 4XROBOTS om het werk in de kas betekenisvoller te maken voor de mensen die er werken.

Arbeidstekorten en stijgende kosten zijn wereldwijd een grote zorg voor telers. Automatisering wordt vaak als dé oplossing genoemd, maar dan moet het wel de juiste vorm van automatisering zijn: technologie die mensen in staat stelt zich op zinvollere taken te richten en zo meer waarde te creëren voor het bedrijf.

Floris Berghout, CEO van Viemose DGS, gelooft dat de sleutel ligt in het aantrekkelijker maken van werk in de tuinbouw.

"Niemand staat te springen om acht uur lang hetzelfde handwerk te doen. Machines moeten het saaie werk doen. Mensen moeten bedienen, onderhouden en innoveren. Zo maak je van de tuinbouw een aantrekkelijke carrière voor de volgende generatie," zegt Berghout.

Schaalbare investeringen
Viemose DGS is al decennia een bekende naam in Scandinavië en Oost-Europa als een van de eerste leveranciers van beweegbare gootsystemen. Hun machines hielpen telers om de productie van bladgroenten te stroomlijnen, lang voordat vertical farming in opkomst was.

Schaalbaarheid is het handelsmerk van Viemose. De kastechnologieën zijn ontworpen als legostenen: telers kunnen beginnen met een bescheiden opzet en stap voor stap uitbreiden. Oude systemen kunnen worden gerenoveerd en nieuwe modules eenvoudig toegevoegd. Dit geeft bedrijven flexibiliteit zonder dat ze hoeven te gokken op dure alles-of-niets-investeringen.

"We willen het voor telers gemakkelijk en financieel haalbaar maken om hun werkzaamheden op te schalen en te ontwikkelen. Hetzelfde geldt voor automatisering – het hoeft niet in één keer alles of niets te zijn," legt Berghout uit.

"Slimme robots, zoals collaboratieve robots (cobots), maken het mogelijk om automatisering beetje bij beetje te implementeren. Cobots hebben het voordeel dat ze niet ingesloten hoeven te worden, omdat ze automatisch stoppen als er iets in de weg komt. Zo kunnen ze veilig naast mensen werken en eenvoudig worden geïntegreerd in bestaande systemen."

De samenwerking met 4XROBOTS
Een nieuwe stap in de ontwikkeling van Viemose DGS is de samenwerking met 4XROBOTS, een Deens robotica­bedrijf dat gespecialiseerd is in aanpasbare cobots. Voor telers betekent dit een robot die boven bestaande systemen – zoals de beweegbare gootsystemen van Viemose – kan worden gemonteerd zonder dure infrastructuurwijzigingen. De cobot fungeert als een extra paar handen voor repetitieve taken en werkt veilig naast het personeel.

"De sleutel is flexibiliteit," zegt Michael Mortensen, CCO van 4XROBOTS. "Telers willen geen vijf verschillende robots voor vijf verschillende, heel gespecialiseerde taken. Ze willen één betrouwbare machine die zich aanpast aan hun behoeften gedurende de dag – iets dat eenvoudig kan worden verplaatst binnen het systeem, waar het op dat moment nodig is."

Voor Viemose sluit die filosofie perfect aan. Eén robot wordt een onderdeel van een groter geheel: een extra tool in de gereedschapskist.

Voor kasmedewerkers betekent dit minder tijd besteden aan eentonig werk en meer ruimte voor waardevolle taken zoals kwaliteitscontrole, innovatie en gewasverzorging.

© Viemose DGSFloris Berghout

Het grotere plaatje
Automatisering in de tuinbouw draait niet alleen om economie. Klimaatverandering en milieubewustzijn stimuleren de verschuiving naar binnenteelt, waar watergebruik beter kan worden gecontroleerd en het gebruik van meststoffen wordt geminimaliseerd. Consumenten vragen bovendien om voedsel dat met minder chemicaliën is geteeld. Tegelijkertijd kampen bedrijven in heel Europa – en daarbuiten – met personeelstekorten.

"Al deze factoren duwen ons in dezelfde richting," zegt Berghout. "Meer binnenteelt, meer efficiëntie en slimmer gebruik van ruimte. Als we voedsel effectiever onder glas telen, blijft er meer land over voor biodiversiteit. Dat is een win-win voor mens en natuur."

Ook 4XROBOTS deelt die visie. "We zien onszelf niet alleen als een techleverancier of robotica­fabrikant," zegt Mortensen. "We zijn onderdeel van een voedselsysteem dat veiliger, veerkrachtiger en duurzamer moet zijn. Samenwerken met bedrijven zoals Viemose helpt dat te realiseren."