Naarmate meer telers overstappen op LED-belichting, winnen armaturen met een dynamisch spectrum aan populariteit. Maar met die groeiende belangstelling ontstaat ook verwarring: wat betekent "dynamisch spectrum" eigenlijk?
Volgens Henry Berman, Chief Customer Engagement Officer bij Scynce LED en een vroege pleitbezorger van instelbare LED-lichttechnologie, zijn niet alle armaturen met een dynamisch spectrum gelijk. Het is daarom belangrijk om verder te kijken dan het specificatieblad en de daadwerkelijke kenmerken te begrijpen.
"Het is geweldig om te zien dat dynamisch spectrum steeds populairder wordt," zegt hij. "Maar telers moeten begrijpen hoe deze systemen écht werken, en hoe die functies zich vertalen naar tastbare resultaten — hogere kwaliteit, grotere opbrengsten, kortere teeltcycli — in plaats van alleen af te gaan op marketingclaims."
Inzicht in dynamisch versus volledig spectrum
Veel telers halen dynamisch spectrum en volledig spectrumbelichting door elkaar, maar volgens Henry is het onderscheid cruciaal. Hieronder focust hij zich op cannabistelers.
"Volledig spectrum betekent meestal een vaste lichtoutput die geschikt is voor zowel de vegetatieve als de bloeifase, en die conceptueel alle kleurvariaties bevat die een plant tijdens zijn groeicyclus nodig heeft. Dynamisch spectrum daarentegen is variabel licht waarmee je de samenstelling van het spectrum kunt aanpassen — binnen 24 uur of gedurende verschillende groeistadia."
Deze flexibiliteit stelt telers in staat om belichting te optimaliseren per planttype of ras, wat de opbrengst en de productie van cannabinoïden, terpenen, suikers, antioxidanten en andere metabolieten aanzienlijk kan verbeteren.
"Er zit echte wetenschap achter. Spectrumverschuivingen kunnen stress bij planten verminderen tijdens faseovergangen, of worden gebruikt om de plantmorfologie te sturen — zoals internodale strekking, bladdiameter of de grootte van de huidmondjes."
© Scynce LED
Wat echt telt: de belangrijkste kenmerken
Hoewel "dynamische spectrumoplossingen" geavanceerd klinken, verschilt de mate van controle sterk tussen systemen.
"Sommige armaturen bieden alleen basisinstellingen voor de vegetatieve en bloeifase, terwijl andere presets hebben voor cryptochrome- of phytochrome-activatie om zonsopgang of zonsondergang te simuleren. Er zijn ook armaturen waarmee je 2, 4 of zelfs 6 kleurkanalen kunt afstemmen — rood, blauw, violet/UV, verrood — of specifieke spectrumgebieden zoals 2700K of 6500K, of zelfs exacte golflengten zoals 660nm of 730nm."
Een belangrijk punt is vermogensverdeling: de beste armaturen kunnen het spectrum wijzigen zonder dat de totale lichtoutput daalt.
"Vraag bij een 1000-watt armatuur: dimt het systeem of schakelt het diodes uit bij het wijzigen van het spectrum, waardoor het vermogen afneemt? Kan één kanaal het volledige vermogen benutten, of is dat beperkt?"
Als het aanpassen van het spectrum de lichtintensiteit verlaagt, kunnen opbrengsten dalen. Ook de besturingsmethode is belangrijk — handmatig, via software of geïntegreerd met omgevingssystemen — en of het systeem gebruikmaakt van open standaarden zoals ModBus, BACNet of aangepaste API's.
"Geavanceerde platforms kunnen spectrumverschuivingen automatiseren, maar je team moet begrijpen hoe en waarom die aanpassingen werken. Er is een verschil tussen iets kúnnen doen en het effectief gebruiken om betere resultaten te behalen."
© Scynce LED
Complexiteit: een tweesnijdend zwaard
Nauwkeurigheid is krachtig, maar alleen als het goed wordt toegepast.
"Ik zie telers dure armaturen met ingewikkelde besturing kopen, om vervolgens terug te keren naar statische modi omdat hun teams niet weten hoe ze het spectrum moeten beheren," zegt Henry.
Zijn advies: begin eenvoudig.
"Gebruik bekende reacties, zoals cryptochrome/phytochrome-signalen — blauw licht in de ochtend, rood of verrood in de avond — om zonsopgang en zonsondergang te simuleren of strekking te beïnvloeden. Optimaliseer daarna op basis van je gewassen, genetica en fenotypes. Laat je team van daaruit verder opbouwen."
Er is geen universele formule. Het juiste armatuur is datgene dat je team effectief kan gebruiken om plantgezondheid, kwaliteit en opbrengst te verbeteren.
Geautomatiseerde DLI en systeemintegratie
Lichtkwaliteit is slechts één onderdeel van de puzzel, benadrukt Henry.
"De sector beweegt richting real-time DLI (Daily Light Integral)-tracking. Systemen zoals Argus' Axia kunnen de LED-output aanpassen op basis van natuurlijk zonlicht en energietarieven, zodat de lichtniveaus optimaal blijven terwijl de energiekosten dalen."
Deze systemen kunnen het spectrum ook optimaliseren op basis van energie-efficiëntie.
"Rood en verrood licht vergen minder energie dan blauw of wit. Automatisering kan deze golflengten prioriteren om energiekosten te verlagen en groei te stimuleren. Maar een naadloze integratie is cruciaal."
"Investeer niet in een armatuur zonder te controleren of het samenwerkt met je klimaat-, fertigatie- of schermsystemen. Alleen als alles in harmonie werkt, behaal je het maximale voordeel."
© Scynce LED
Synchronisatie met de omgeving
Dynamische belichting werkt het best wanneer ze is gesynchroniseerd met omgevingscontroles.
"Toptelers stemmen hun lichtspectrum af op temperatuur, luchtvochtigheid en nutriëntenafgifte," zegt Henry. "De beste systemen kunnen dat automatiseren, maar de echte waarde komt van het interpreteren van de data en het aanpassen van de protocollen."
Deze holistische aanpak verbetert zowel de kwaliteit als de efficiëntie — mits het team goed getraind is om ermee te werken.
ROI: het evenwicht tussen resultaten en complexiteit
De financiële voordelen zijn duidelijk — sommige telers rapporteren opbrengstverhogingen van meer dan 30%, met een lager energieverbruik.
"Maar je realiseert die ROI alleen als je team de extra complexiteit aankan," waarschuwt Henry. "Begin klein, bouw vertrouwen op, en ga pas daarna aan de slag met geavanceerde lichtrecepten voor specifieke rassen."
Te snel opschalen kan leiden tot slechte resultaten en frustratie.
"Schaal pas op als je team de nodige kennis heeft. Dynamisch spectrum is enorm waardevol om genetica te optimaliseren, maar het vereist mogelijk pheno-hunting. Succes hangt af van goed gedefinieerde SOP's en de paraatheid van het team."
© Scynce LEDBelangrijke vragen vóór aankoop
Om dure fouten te vermijden, raadt Henry aan om eerst de juiste vragen te stellen:
- Kun je individuele spectrumkanalen regelen, of zijn er alleen presets?
- Vermindert het wijzigen van het spectrum de lichtintensiteit?
- Is het systeem compatibel met je klimaat-, bemesting- of schermsystemen?
- Begrijpt je team spectrumafstemming en automatisering?
- Biedt de leverancier voldoende ondersteuning en training?
- Kan je infrastructuur het systeem aan?
"Beantwoord deze vragen eerlijk, en je zult jezelf veel tijd, geld en stress besparen," zegt hij.
Veelvoorkomende misvattingen
Ondanks de populariteit blijven er hardnekkige misverstanden bestaan:
Zo bieden niet alle armaturen met dynamisch spectrum daadwerkelijk meerkanaalsbesturing, en zijn volledig spectrum en dynamisch spectrum beslist niet hetzelfde. Ook betekent compatibiliteit met systemen niet automatisch dat alle functionaliteit beschikbaar is, en het dimmen van een diodegroep mag niet worden verward met echte spectrumafstemming. Bovendien zijn extra functies waardeloos als je team niet over de kennis of training beschikt om ze effectief te gebruiken.
De toekomst van licht: investeren in flexibiliteit
Henry ziet dynamisch spectrum als een manier om teelt toekomstbestendig te maken.
"Als teler heb je maar een beperkt aantal essentiële inputs — voedingsstoffen, omgeving en licht. HID-belichting heeft plaatsgemaakt voor LED's met een vast spectrum. Nu kun je volledige controle hebben over een derde van de inputs van je plant en dat benutten om je omzet te verhogen."
"Naarmate onderzoek beter laat zien hoe planten reageren op verschillende golflengten, zullen telers met flexibele belichtingssystemen zich sneller kunnen aanpassen."
Voor meer informatie:
Henry Berman, CCEO 
Scynce LED
[email protected]
[email protected]
scynceled.com
