Een nieuw teeltsysteem maakt het mogelijk aardbeien te telen zonder gebruik van chemische middelen die in de EU op de nominatie staan om verboden te worden, de Candidates for Substitution. Volgens onderzoekers kan ook het gebruik van andere chemische gewasbeschermingsmiddelen hiermee fors worden verminderd. Het teeltsysteem is ontwikkeld door Wageningen University & Research (WUR) en partners uit de aardbeiensector.
Het onderzoeksproject startte acht jaar geleden met een denktank uit de aardbeiensector. Eerst werden de individuele onderdelen los van elkaar onderzocht en vervolgens samengevoegd en getest in de praktijk. Inmiddels zijn zes teeltcycli doorlopen, elk met hun eigen uitdagingen. Het resultaat is een volledig systeem dat in de praktijk toepasbaar is en door het verminderde gebruik van gewasbeschermingsmiddelen een veel lagere milieu-impact heeft.
Het systeem rust op vier pijlers die samen de basis vormen voor een weerbare teelt:
- Hygiëne in tijd en ruimte– starten met ziektevrij zaad en opkweek en productie in de kas, zodat ziekten en plagen worden geweerd en natuurlijke vijanden behouden blijven.
- Robuuste rassen– kiezen voor sterke rassen en het vermijden van zeer vatbare rassen.
- Optimale groeiomstandigheden– gebruik van klimaatcontrole in de kas, teelt op steenwol en toevoeging van de nuttige schimmel Trichoderma voor een gezonde groei.
- Omgevingsomstandigheden– inzetten van bankerplanten voor natuurlijke vijanden en UV-C-licht om meeldauw te voorkomen.
© WUR
Geen stekjes maar zaden
De teelt uit zaad is een belangrijk vernieuwend element dat inmiddels de weg naar de praktijk heeft gevonden. Waar destijds slechts één veredelaar actief was, zijn inmiddels alle grote aardbeienveredelaars bezig met zaadproductie. De voordelen van ziektevrij zaad worden steeds breder erkend, en de opbrengst van zaadrassen kan nu concurreren met die van rassen uit stek. Ook de teelt onder glas, het gebruik van bankerplanten - planten die nuttige insecten om plagen te bestrijden ondersteunen - en de toepassing van UV-C worden inmiddels door telers en adviseurs opgepakt.
Uitdagingen en kansen
"Dit teeltsysteem biedt perspectief op een duurzame toekomst voor de aardbeienteelt in Nederland," zegt onderzoeker Kirsten Leiss. De opschaling van het teeltsysteem vraagt volgens Leiss nog wel om verdere ontwikkeling. "Vooral de beschikbaarheid van zaadrassen die resistent zijn tegen meerdere ziekten en plagen is een aandachtspunt. Ook zijn investeringen in kassen en UV-C-apparatuur nodig."
De ontwikkeling van het nieuwe teeltsysteem voor aardbeien is onderdeel van het overkoepelende project Kennisimpuls Groene Gewasbescherming, dat is opgezet in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselveiligheid en Natuur (LVVN). Het heeft als doel om in verschillende gewassen met aanmerkelijk minder gewasbeschermingsmiddelen te telen, en in elk geval zonder de Candidates for Substitution.
Voor meer informatie:
Wageningen University & Research
https://www.wur.nl/
