Het Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV) blijft een van de gevaarlijkste virussen in de tomatenproductie wereldwijd. Dit virus kan snel veranderen en is dan ook moeilijk te bestrijden. Zeker omdat het virus ook in verschillende vormen tegelijk in een plant kan voorkomen, stipt Jan Barten van Bayer Crop Science aan in een artikel waarin hij verschillende wetenschappelijke studies samenbrengt. Omdat het virus verschillende vormen aan kan nemen maakt dat het lastig om de resistentie te behouden, laat de strategisch projectleider bij Bayer Crop Science hieronder zien in deze bijdrage van zijn hand.
Onlangs is er een probleem bijgekomen: er is een nieuwe ToBRFV-mutant ontdekt. Deze wordt de "resistentie doorbrekende ToBRFV" genoemd (RB-ToBRFV). Dit nieuwe virus kan in sommige tomatenrassen de resistentie overwinnen. Dit gebeurt dan met name bij tomaten met maar één beschermend gen (Zisi et al., 2024).
Dit is een zorgelijke ontwikkeling voor tomatentelers. Het zou kunnen dat tomatenrassen die nu nog beschermd zijn tegen het virus, misschien niet langer veilig zijn.
Goed nieuws vanuit Vegetables by Bayer
"Bij Vegetables by Bayer, vooral bekend van de zaadmerken Seminis® en De Ruiter®, hebben we vier van onze tomatenrassen onderzocht. Deze tomaten hebben speciale bescherming tegen het virus omdat ze meerdere beschermende genen combineren (multi-gene resistentie). De resultaten van het onderzoek zijn positief: deze tomaten zijn ook resistent tegen het nieuwe RB-ToBRFV-virus."
Het onderzoek
Bayer voerde twee proeven uit in eigen kassen. "Hierbij gebruikten we 4 verschillende tomatenrassen, allemaal met multi-gene resistentie: 2 rassen die al langer bestaan, en 2 nieuwe rassen. Daarnaast namen we 1 ras zonder bescherming mee in de proef, ter vergelijking."
Elke proef werd uitgevoerd met 20 zaailingen per ras. Deze plaatsen de onderzoekers op een willekeurige manier in de kas in groepjes van 5.
Vijftien dagen na het zaaien werd het ToBRFV-virus verspreid:
• In de eerste proef kregen de zaailingen het gewone ToBRFV-virus (St-ToBRFV).
• In de tweede proef kregen de zaailingen de resistentie-doorbrekende mutant (RB-ToBRFV).
• Om te voorkomen dat de virussen zich mengden, werden de proeven strikt gescheiden gehouden.
Het meten van de resultaten
14 en 21 dagen na het verspreiden van de virussen beoordeelden de onderzoekers de zaailingen via het puntensysteem van Gonzáles-Concha (2023). Hierbij geldt:
· 1 punt = de plant ziet er nog gezond uit, geen zichtbare ziekte
· 9 punten = de plant is ernstig aangetast
De uitslagen van het onderzoek
Het ras zonder bescherming (de linkerstaaf in elk plaatje van Figuur 1) werd ziek van het virus in beide proeven. Dit toont aan dat de proeven goed zijn uitgevoerd. Bij het gewone virus waren de ToBRFV-symptomen ernstiger (score 9) dan die van die van RB-ToBRFV (score 5). Dit ziet Bayer ook terug in andere onderzoeken (Zisi et al., 2024).
- De vier Bayer- tomatenrassen scoorden tussen 1 en 3 in beide proeven. Dit zijn hele lage scores, wat betekent dat ze nauwelijks ziek werden.
- Deze eerste resultaten laten zien dat deze tomatenrassen bestand zijn tegen zowel het oude als het nieuwe virus.
*Data uitvoering experiment:
Zaai: 8 aug 2024
Toevoeging virus: 23 aug 2024
Evaluatie 1: 6 sept 2024
Evaluatie 2: 13 sept 2024
Wat dit voor de markt betekent
Nu het risico op resistentie-doorbrekende mutanten van het ToBRFV-virus toeneemt, is het belangrijk om tomaten te gebruiken die multi-gene resistentie hebben. "Zo voegt u een extra beschermingslaag toe", benadrukt Jan. "Uiteraard blijven wij bij Bayer de ontwikkelingen in de praktijk op de voet volgen, maar we zijn ervan overtuigd dat we langdurige bescherming tegen het ToBRFV-virus en mutanten ervan kunnen bieden."
© Bayer De RuiterFiguur 1: "Van elk tomatenras hebben we 20 zaailingen getest in elke proef. We hebben statistisch onderzocht of de verschillen in ziekteverschijnselen tussen de tomatenrassen voldoende groot waren. Dit deden we met een speciale rekenkundige test (Tukey-test)."
Hoe dit werkt:
• Tomatenrassen met dezelfde letter lijken veel op elkaar qua ziekte
• Tomatenrassen met verschillende letters zijn duidelijk anders qua ziekte
De belangrijkste uitkomst: alle Bayer-tomatenrassen waren veel beter beschermd dan het ras zonder bescherming. Dit gold voor beide proeven (het gewone virus én het nieuwe virus) en op beide meetmomenten (14 en 21 dagen nadat we het virus hadden gegeven).
Gebruikte literatuur
Harrison, B. D. (2002). Virus variation in relation to resistance-breaking in plants. Euphytica 124, 181-192. doi: 10.1023/A:1015630516425.
Zisi Z, Ghijselings L, Vogel E, Vos C and Matthijnssens J (2024). Single amino acid change in tomato brown rugose fruit virus breaks virus-specific resistance in new resistant tomato cultivar. Front. Plant Sci. 15:1382862. doi: 10.3389/fpls.2024.1382862
González-Concha, L.F., Ramírez-Gil, J.G., Mora-Romero, G.A., García-Estrada, R.S., Carrillo-Fasio, J.A., Tovar-Pedraza, J.M. (2023). Development of a scale for assessment of disease severity and impact of tomato brown rugose fruit virus on tomato yield. Eur. J. Plant Pathology, 165, 579-592.
HR = Hoge Resistentie. IR = Gemiddelde Resistentie. Voor meer informatie over ziekte-resistentie en de niveaus van ziekte-resistentie, ga naar www.worldseed.org en bekijk het document "Definitie van de termen die de reactie van planten op plagen voor de groente-industrie beschrijven" in de sectie Groentehulpbronnen.
Disclaimer
De resultaten kunnen anders zijn op verschillende locaties en in verschillende jaren. Dit omdat de manier van telen, de bodem en het weer kunnen verschillen. Telers moeten daarom resultaten van meerdere locaties en jaren bekijken, en rekening houden met de effecten van deze omstandigheden op hun teeltomgeving.
De aanbevelingen in dit artikel van de hand van Jan Barten van Bayer Crop Science zijn gebaseerd op proefobservaties en feedback van een beperkt aantal telers en teeltlocaties. Deze aanbevelingen moeten dan ook worden gezien als één referentiepunt. Ze mogen niet worden vervangen door de professionele mening van agronomen, entomologen of andere relevante experts die specifieke omstandigheden evalueren.
