Tholen - "Toen ik hier voor de eerste keer in Suriname kwam, zou ik een koude schotel maken. Maar ik vond geen één mooie tomaat. Ik vond ergens een verlept stukje sla, dat was alles. Dan is het de vraag van de kip of het ei: wordt het niet gekweekt omdat mensen het niet eten, of eten mensen het niet omdat het niet aangeboden wordt?" Marnix Maenhoudt bewees dat het om het laatste ging: inmiddels verkoopt hij in Suriname 4.000 kroppen sla per week, en komt hij elke week tekort. "Je moet niet altijd wachten tot ze het komen vragen, want als het er niet is, doet niemand dat."
© Pieter Boekhout | GroentenNieuws.nlEen hectare kas. Plastic met daaronder schaduwdoek
Vroeger woonde hij in West-Vlaanderen, België, en zat-ie in de automatisering, nu loopt Marnix elke dag tussen de planten in de foliekassen van de Surinaamse kwekerij Intergreens. Daar staat de sla op piramidevormige constructies, en de tomaten in bakken, en gaat het elke dag over productie, biologische bestrijding, afnemers, klimaat, en hydroponics.
© Pieter Boekhout | GroentenNieuws.nlTomatenteelt in potten
"Als je op één paard wedt, moet je wel heel goed zijn", vertelt hij als hem gevraagd wordt waarom hij de teelt van sla met tomaten combineert. "En je weet het nooit hier: valt er een ziekte in, dan heb je niets meer." Bovendien werd hem gezegd dat het hem niet zou lukken tomaten te kunnen kweken in Suriname. "Dat is voor mij de beste motivatie die er is. Ik zei dat ik het wel kon. En dan val ik nog liever dood dan ongelijk te krijgen." Peinzend vervolgt hij. "Na twee maanden waren alle planten dood. Maar ondertussen zijn we drie jaar verder, en kan ik het wel." Hetzelfde haalde hij uit met paprika, waarvan de proeven ook geslaagd zijn en er plannen op tafel liggen voor teelt op grote schaal.
© Pieter Boekhout | GroentenNieuws.nlMarnix tussen de krulsla
Bas Slagter, teeltadviseur en nauw betrokken bij het project, kan er wel mee lachen. Afkomstig uit Noord-Holland staat hij normaal tussen de bloemkool. Ook daarvoor zien beide mannen potentie om te gaan planten in open veld. "Het is zijn gewicht in goud waard. En broccoli, want ze zijn hier gek op broccoli. En dat is duur. Het komt uit de diepvries, of uit de betere winkels. Maar als je die prijs een beetje naar beneden krijgt, kun je er echt veel van verkopen hier, want het is allemaal geïmporteerd."
© Pieter Boekhout | GroentenNieuws.nlIn de nieuwe kas wordt het piramidesysteem vervangen door teeltgoten; op de voorgrond de waterkoelers
En die import is de mannen dus een doorn in het oog. "Dat slaat toch ook helemaal nergens op", vindt Bas, en Marnix vult aan: "Dat is ook de vraag die iedere keer bij mij terugkomt als ik zo'n mooie tomaat laat zien. Is die voor de export? Dat is hier zo ingeburgerd. De mooie dingen gaan weg en hier gaan we de rotzooi opeten." Die van Intergreens dus niet. De mooie tomaten, die blijven in Suriname. Net als hun sla. Die ligt inmiddels in allerlei lokale winkels. "Als ze overal liggen, en ik dan nog overschot heb, ga ik er eens aan denken."
© Pieter Boekhout | GroentenNieuws.nlOude tomatenplanten zijn net geruimd
Automatisering
Ondanks dat Marnix de automatiseringssector achter zich heeft gelaten, speelt het nog wel een belangrijke rol in zijn dagelijkse werkzaamheden. Een kernaspect van Intergreens' bedrijfsvoering is namelijk de datagedreven aanpak. "Ik heb wat groene vingers, maar ik kan vooral systemen ontwerpen, programmeren en optimaliseren."
Alle teeltgegevens worden nauwkeurig vastgelegd: behandelingen, oogst per rij, voedingswijzigingen en plantdata. Oogstmedewerkers noteren alles handmatig op papier, waarna de gegevens door een betrouwbare medewerker in het digitale systeem wordt ingevoerd. "Alles tot op de komma. Zo kunnen we precies zien wat werkt en wat niet."
© Pieter Boekhout | GroentenNieuws.nlEigen opkweek
In het begin dacht Marnix dat hij hiermee arbeidskosten zou besparen, maar na een paar jaar in Suriname heeft hij zich gerealiseerd dat het belangrijker is om met behulp van techniek te controleren of gewaswerk goed gedaan wordt. Personeel is namelijk moeilijk te vinden, en het verloop is hoog, dus loyale medewerkers worden goed beloond en gewaardeerd. Nieuwe werknemers beginnen bij een salaris van circa 300 USD per maand, terwijl ervaren medewerkers die zich bewijzen 400 USD of meer kunnen verdienen. Marnix legt uit dat motivatie en inzet belangrijker zijn dan opleiding: "Iemand die initiatief toont en oplossingen aandraagt, die is goud waard."
Werknemers die betrokken zijn bij onderhoud, oogst of andere kritieke taken, krijgen extra beloning. Maar toch is het moeilijk om de juiste mensen te vinden. Hij geeft het handmatig bestuiven van de bloemen met blowers als voorbeeld. "Dat gaat op dag één goed. En de tweede dag. Maar na een tijd zie je toch dat de ene werknemer de planten goed in de wind zet, en de ander niet. Dan wordt het toch niet goed bevrucht."
© Pieter Boekhout | GroentenNieuws.nlVan links naar rechts: Bas Slagter, Nederlandse bloemkoolteler op rust, maar tegenwoordig regelmatig via de stichting PUM in Suriname voor ondersteuning en advies in de landbouwsector; Marnix Maenhoudt, oprichter en eigenaar van Intergreens NV; Kenny van Dijk, een Surinaamse ondernemer in landbouw en landbouwmachines, met op de achtergrond de koelwagen waarmee alles geleverd wordt
Hij zucht. "Ik heb geen frustraties, dat is een vies woord. Maar als we het op grotere schaal gaan doen, gaan we het nog meer automatiseren. Dan gaat er zo'n wagentje rijden, met blower fans." Inderdaad: Marnix heeft flinke plannen voor de toekomst. De huidige kwekerij van Intergreens wordt nu eerder als een soort testlocatie gezien. Op een perceel van 8 hectare is hij van plan een project met twee hectare tomaten, twee hectare paprika en een hectare sla en andere bladgroenten te realiseren. Niet in piramides, maar in goten. Met zonnepanelen en eigen waterfiltering wil Marnix onafhankelijk en zelfvoorzienend telen. Het plan omvat volledige zelfvoorziening in energie en water.
Maar voor het zover is, moet er geld binnenkomen – lenen bij de bank is geen optie in Suriname. Dus dat betekent zoeken naar partijen met geld. En daar is animo voor. De vraag naar het product is zo hoog dat er, ondanks de inflatie in Suriname, weinig druk op de prijs is. "De markt vraagt erom. Niet alleen in Suriname, maar ook in de regio. Aruba, Curaçao, Guyana — overal is behoefte aan verse groenten die niet eerst duizenden kilometers hoeven te reizen", zegt Marnix. Bovendien heeft hij geen haast met zijn plannen, al gaat hij vastberaden door. "Als ik mijn vader volg, heb ik nog minstens twintig jaar te gaan voordat ik het rustiger aan ga doen. Dus we gaan nog wel even door."
Voor meer informatie:
© Pieter Boekhout | GroentenNieuws.nl
Marnix Maenhoudt (directeur)
Intergreens NV
Mahadjan Ram Adhinweg 57
Ornamibo Wanica (Suriname)
Tel: +597 829 24 16
[email protected]
Lees alle andere artikelen over de Suriname special hier
Wil je meer weten over teelt en handel in Suriname, contacteer Anilkumar Padarath van de Kamer van Koophandel en Fabrieken: [email protected]
