Tholen - Tot hun eigen verbazing stonden Rick Gitzels en Esmée Boerdijk onlangs op de voorpagina van de krant. Hun uit een wild idee ontstane concept, een pop-up-restaurant in de kas, sloeg duidelijk aan. "Dit ging wat verder dan gewoon het verhaal van de sector vertellen", blikt Rick terug op het ontstaan van Served By Nature.
Op zes avonden werd er in Wevershoof lekker gegeten door in totaal 300 gasten, maar minsten net zo belangrijk voor Rick en Esmée was om de verhalen van boeren en tuinders zichtbaar te maken en te vertellen. Zonder dat het wij-van-wc-eend-verhalen werden.
© Anouk Branding & Design
Rick en Esmée voorafgaand aan een van de diners.
Verhaal achter voedsel is onbekend
Het afgelopen half jaar volgde Rick de academie van het Slow Food Youth Network (SFYN) Nederland. Daarin leerde hij naast de glastuinbouw en de vollegrondsgroenteteelt, sectoren waarin het familiebedrijf Plantenkwekerij Gitzels actief is, ook tal van andere sectoren kennen. En daar begon wat te borrelen.
"Wat ik meenam uit de academie is dat het vaak onzichtbaar blijft wat er achter de groei van groente schuilgaat. Ook ik denk er als consument geen seconde over na. Kopen in de supermarkt is supersimpel. Soms zie je wel een blije boer op de verpakking en producenten worden stilaan meer zichtbaar, maar nog steeds is dat lang niet genoeg."
Niet zomaar 'gewoon een hapje eten in de kas'
Rick besloot wat met dat gevoel te doen, samen met vriendin Esmée. Zij werkt bij no-waste foodstart-up Yespers en heeft een eigen grafisch designbureau. Allebei vinden ze verhalen vertellen leuk. Zelf is Rick sinds begin dit jaar ook als producent actief, nu hij actief is geworden in het familiebedrijf.
In de kas in Wervershoof kwam hij een oude keuken, tafels en stoelen tegen. Rick zag er wel een restaurantinboedel in. "Het eerste idee was mensen 'gewoon' een hapje laten eten in de kas, maar al snel beseften we dat we ook aan storytelling moesten doen. Als je mensen eenmaal met tijd en aandacht in je kas hebt, dan moet je daar iets goeds mee doen."
© Anouk Branding & Design
Verhalen ophalen
Zonder enige horeca-ervaring gingen ze aan de slag met het verzamelen van de broodnodige materialen, want die 'restaurantinboedel', die viel toch wel tegen. Ook mensen waren nodig. Een team van chefs, sommeliers en andere creatieve geesten werd bij elkaar gebracht.
Zelf gingen Rick en Esmée samen het veld in om verhalen op te halen. Dat leverde vier mini-documentaires op, die de gasten op de avonden te zien kregen. "We dachten eerst in een uurtje even wat filmpjes op te nemen, maar kwamen er al snel achter dat, als je interesse hebt in hun verhaal, boeren en tuinders dat verhaal ook graag vertellen. Dat de sector gesloten is, is dan ook een misverstand."
Echte verhalen
Eenmaal bezig kwamen Rick en Esmée via-via onder meer bij een tuinder op bezoek die last heeft van wildschade op zijn percelen. Een bezoekje aan een jager volgde. Beide verhalen werden vastgelegd. Eén van de gangen had als thema: van wie is de oogst? "Is de oogst van ons of van de gans? Wil je geen groenten of wil je geen dieren doodskieten?" Het succes van het concept komt volgens Rick onder meer omdat er 'echte verhalen' te zien en horen waren in de kas, in het West-Fries, rechtstreeks vanuit de praktijk.
Maar waren hij en Esmée dan niet bang dat het op de avonden uit de hand zou lopen, en de avond zou ontaarden in een verhit debat? Nee, zegt hij. "De mensen kwamen zonder veel verwachtingen naar onze kas. Ze wisten niet wat er precies zou gaan komen. Wat ze wisten was dat we hen een avondvullend programma aan gingen bieden met verhalen over het voedselsysteem." Door echte verhalen te vertellen, als amateur documentairemakers als het ware, krijg je minder felle discussies, denkt hij. "Mensen luisteren juist aandachtig, en mogen daarna uiteraard alsnog zelf hun mening vormen over wat ze gezien en gehoord hebben. Het is nooit ons doel geweest een pro-tuinbouw-community te maken."
© Anouk Branding & Design
Draaiboek en nieuwe ideeën
Direct al op de aankondiging op Instagram dat er pop-up-avonden in de kas bij Plantenkwekerij Gitzels aan zaten te komen, kwam veel reactie. Toen het concept ook bekend werd bij veredelingsbedrijf Enza Zaden, waar het Instagram-bericht op het intranet verscheen, ging het helemaal hard. "Uiteindelijk hebben we op twee avonden ook 100 personeelsleden van Enza Zaden in onze kas gehad voor een 4 gangendiner, bereid door chef Pepijn Schmeink van Eendracht Catering", blikt Rick terug.
Met de serie avonden in september is het balletje gaan rollen. Inmiddels is alles weer opgeruimd. Wat overblijft is een draaiboek, en twee hoofden vol nieuwe ideeën. "Voor ons is het voor nu even mooi geweest", lacht Rick. "We hebben dit er 'even' naast gedaan. Het was een hele hectische maand. Maar voor volgend voorjaar hebben we alweer nieuwe ideeën."
© Anouk Branding & Design
Op reis
De deelnemers aan de eerste serie diners willen nu alweer weten wat er nog komt, constateren Rick en Esmée tevreden. "Nu lag de focus op vollegrondsgroenten. Een volgende keer kunnen we op een ander stuk van de voedselketen inzoomen. Wat wij zelf ook interessant vinden is om nog breder verhalen op te halen, naar het voorbeeld van Resilient Food Stories. Hoe zit de voedselketen in elkaar? Wat speelt er in andere landen? En hoe is cultuur verweven met eten? Wat wij heel tof vinden, is dat veel mensen die verhalen nu hebben gehoord. Je opent mensen de ogen."
Later dit jaar gaan Rick en Esmée op reis om nieuwe verhalen op de halen. Ondertussen moedigen ze collega's ook aan soortgelijke creatieve concepten op te zetten. Al realiseert Rick ook dat het niet eenvoudig is. "Ik heb nu de creatieve vrijheid, kan doen wat ik leuk vind, woon in de stad en hoef het bedrijf niet in mijn eentje te runnen. En ook wij kozen er bewust voor om het in september te organiseren, als het op ons bedrijf iets minder druk is."
Niet iedereen is in die positie, beseft hij. Wel kunnen meer mensen op hun manier hun steentje bijdragen aan het vertellen van het verhaal van de sector. Iets waarover het tegenwoordig steeds vaker gaat, zeker als de sector weer eens onder vuur ligt. "Je moet wel bruggen kunnen bouwen, ook tussen mensen van buiten je eigen bubbel", geeft Rick collega's als tip mee. "Ik heb die mensen leren kennen dankzij het Slow Food Youth Network. Wie het netwerk niet heeft, kan altijd mij eens een berichtje sturen. Ook staan we voor in 2026 open voor nieuwe ideeën van tuinders en bedrijven om diners te organiseren."
© Anouk Branding & Design
Rondleiding door de kas door Rick's broer Mike
Foto's: Anouk Branding & Design
Voor meer informatie:
Served By Nature
[email protected]
https://servedbynature.carrd.co/
