Het Britse ministerie van Milieu, Voedsel en Plattelandszaken (Defra) heeft bevestigd dat het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) voorlopig de status van quarantaine-organisme behoudt in het Verenigd Koninkrijk. Deze beslissing volgt op een beleidsherziening en overleg met partijen uit de sector. In de Europese Unie, waar het VK geen onderdeel meer van uitmaakt, geldt geen Q-status voor het virus meer sinds 1 januari 2025.
ToBRFV dook in 2014 voor het eerst op in Israël en heeft zich sindsdien verspreid over onder meer Azië, Afrika, Europa, Noord- en Zuid-Amerika en Australië. In Groot-Brittannië zijn sinds 2019 veertien besmettingsgevallen vastgesteld. 9 daarvan zijn inmiddels uitgeroeid, in vijf gevallen lopen de bestrijdingsmaatregelen nog.
Volgens Defra is het beleid duidelijk: zolang het virus nog beheersbaar is, blijven de huidige regels van kracht. Een nieuwe evaluatie volgt pas als het virus zich op grote schaal verspreidt, resistente rassen gangbaar worden of besmettingen via zaad nog nauwelijks voorkomen.
Vanaf januari 2025 hanteert de Europese Unie een soepeler aanpak en beschouwt ToBRFV niet langer als quarantaine-organisme, maar als 'gereguleerd niet-quarantaineorganisme' (RNQP). Toch kiest het VK bewust voor een andere koers. Volgens Defra zijn de Britse uitbraken beperkt gebleven en is volledige uitroeiing nog steeds haalbaar.
Tijdens de consultatieronde tussen maart en juni 2025 kwamen vier reacties binnen. De British Tomato Growers' Association en de National Farmers' Union steunen het aanhouden van de QP-status. Zij wijzen erop dat slechts 44% van de commerciële tomatenrassen in het VK resistent is tegen het virus.
Veredelaars hebben bezwaren tegen Q-status
Zaadbedrijven zoals Euroseeds en Rijk Zwaan zijn het niet eens met de beslissing. Zij maken zich zorgen over de hoge kosten voor zaadbedrijven en telers, praktische problemen bij uitroeiing en het feit dat het VK afwijkt van de Europese lijn. Ook noemen ze importvertragingen, gevoeligheid van zaadtests en het ontbreken van besmettingen in paprikateelt als argumenten tegen het huidige beleid.
Defra reageerde daarop dat ToBRFV in andere landen wel paprika aantast, zoals in Italië en Mexico. Dat rechtvaardigt volgens het ministerie het blijven reguleren van beide gewassen. Voor resistente rassen blijven uitzonderingen mogelijk, mits importeurs de juiste bewijsstukken aanleveren.
Zaadcontroles
Over de zaadcontroles is Defra duidelijk: zowel veldinspecties als laboratoriumtests blijven nodig, omdat besmettingen soms pas laat of moeilijk te detecteren zijn. In 2024 werden er 18 besmette partijen tomaten- of paprikazaad onderschept, waaronder ook gevallen met het Potato spindle tuber viroid.
Defra erkent dat de regels belastend zijn voor zaadbedrijven, maar benadrukt dat importcontroles cruciaal zijn om de teelt te beschermen. Mogelijk wordt in de toekomst wel bekeken of het nog proportioneel is om alle ingevoerde zaden te testen.
Tot die tijd blijft het beleid gericht op strenge monitoring, scherpe importcontroles en directe aanpak van uitbraken, om zo de sector in Groot-Brittannië virusvrij te houden.
Gokken met niet-resistente rassen
Tijdens de recent gehouden British Tomato Conference was ToBRFV ook onderwerp van gesprek. Hoewel oude favoriete rassen misschien nog steeds de smaak hebben die handel, retail en consumenten graag willen, waarschuwde Simon Conway, voorzitter van de British Tomato Growers Association dat doorgaan met deze rassen een enorm financieel risico vormt vanwege de stijgende uitbraken - drie alleen al dit jaar in het Verenigd Koninkrijk, het hoogste ooit.
Klik hier om het volledige rapport in te zien.
Voor meer informatie:
Richard McIntosh
Defra
Tel: +44 (0) 208 026 2396 (VK)
[email protected]
www.planthealthportal.defra.gov.uk
