Een van de grootste uitdagingen in de moderne glastuinbouw is het beheersen van virussen. De hoge productiviteit van nieuwe gewasvariëteiten maakt planten kwetsbaarder voor ziekten. Alessandro Montanarella, consultant bij Cultilene, legt uit hoe telers hun gewassen kunnen beschermen met strenge hygiënemaatregelen.
© Saint-Gobain Cultilene bv
Waarom is hygiëne zo belangrijk?
Virussen verspreiden zich snel via mensen, gereedschap, water en zelfs voedsel. Besmet schoeisel kan bijvoorbeeld ziektekiemen direct in de kas overbrengen, terwijl het niet wassen van handen na het hanteren van besmet materiaal het risico vergroot dat virussen op planten worden overgedragen. Daarnaast kunnen gereedschap en irrigatiesystemen ziektes overbrengen als ze niet goed worden schoongemaakt.
Deze onzorgvuldigheden lijken misschien onbeduidend, maar ze kunnen grote gevolgen hebben. Veel telers hebben al te maken gehad met de gevolgen van virussen zoals ToBRFV (Tomato Brown Rugose Fruit Virus) die hebben geleid tot een verminderde opbrengst en economische verliezen.
Basisprincipes van kashygiëne
Om het risico op virusoverdracht te minimaliseren, is het cruciaal om strikte hygiëneprotocollen te volgen in de kas. Hier zijn enkele praktische maatregelen die je kunt nemen om je gewassen te beschermen:
- De toegang beperken: laat alleen werknemers en essentiële bezoekers toe in de kas.
- Specifieke kledingvereisten: gebruik kasspecifieke kleding en schoeisel. Zorg ervoor dat werknemers hun persoonlijke kleding buiten de kas laten.
- Handhygiëne: regelmatig handen wassen en desinfecteren, vooral na contact met mogelijke besmettingsbronnen, is essentieel.
- Voedsel verbieden in de kas: zelfs een plakje tomaat in een boterham kan een bron van virussen zijn.
- Reinigingsprocedures: desinfecteer oppervlakken regelmatig, bijvoorbeeld met producten zoals waterstofperoxide.
Hoewel de meeste telers al strikte protocollen hebben opgesteld, kan er heel gemakkelijk een regel onbedoeld worden overtreden. Het lijkt misschien onschuldig, maar dingen als het bezoeken van supermarkten en het opnieuw betreden van de kas zonder voorzorgsmaatregelen vergroten het risico op besmetting aanzienlijk. Het naleven van hygiëneprotocollen is een collectieve verantwoordelijkheid die een consequente inspanning vereist van alle betrokkenen.
Water: een verborgen risico
Naast menselijke interactie met planten is er nog een ander risico voor de verspreiding van ziekten: water. Water is een belangrijke drager van bacteriën, schimmels en virussen. Regelmatige analyse en behandeling zijn essentieel om dit risico te beperken. Door de waterkwaliteit regelmatig te controleren op de aanwezigheid van levende organismen, kun je op tijd de juiste maatregelen nemen om verontreiniging te voorkomen.
Daarnaast speelt het regelen van de watertemperatuur een cruciale rol bij het voorkomen van ziekten. Het advies is om de watertemperatuur onder 28°C te houden. Niet alleen helpen deze lagere temperaturen om de zuurstofopname te optimaliseren, ze verminderen ook het risico op omstandigheden die de verspreiding van ziektekiemen bevorderen.
Tips voor een virusvrije kas
Om een virusvrije kas te houden, zijn soms creatieve en praktische maatregelen nodig die verder gaan dan de basis. Een eenvoudige tip is om specifieke kleuren toe te wijzen aan kleding voor elke dag van de week. Deze aanpak helpt niet alleen bij het bijhouden van de naleving, maar creëert ook een visueel systeem voor het identificeren van mogelijke tekortkomingen in hygiënepraktijken.
Overweeg daarnaast om een systeem te implementeren voor het desinfecteren van persoonlijke spullen, zoals telefoons of gereedschap, voordat je de kas binnengaat. Dit is vooral handig om te voorkomen dat virussen per ongeluk worden binnengebracht.
Denk ten slotte aan mogelijke besmetting door tabaksproducten, aangezien virussen zoals TMV (Tobacco Mosaic Virus) kunnen worden overgedragen via handen of kleding die in contact zijn gekomen met tabak. Als voorzorgsmaatregel moet roken of het hanteren van tabaksproducten ten strengste verboden worden in kassen.
Grote verliezen voorkomen
Hoewel hygiënemaatregelen de risico's niet volledig kunnen uitsluiten, is de angst voor besmetting terecht en wordt deze door veel telers gedeeld. Virussen kunnen zich snel verspreiden en aanzienlijke verliezen veroorzaken. Door strikte hygiëneprotocollen te volgen, kun je de kans op een uitbraak echter minimaliseren.
Voor meer informatie:
Saint- Gobain Cultilene 
[email protected]
https://www.cultilene.com/
