Wat en wanneer je eet kan een groot verschil maken voor je gezondheid tijdens nachtdiensten. Volgens onderzoek van Wageningen University & Research, gepubliceerd in het vakblad Resource, kan de juiste voeding verstoringen van de biologische klok deels beperken.
© Tero Vesalainen | Dreamstime
Wie nachtwerk of ploegendiensten draait, wijkt af van het traditionele slaap-waakritme. Dit verstoort de interne biologische klok, het zogenaamde circadiaanse ritme, en verhoogt het risico op gezondheidsproblemen zoals obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten. Promovendus Perdana Suyoto onderzocht hoe voeding bescherming kan bieden tegen deze effecten.
Suyoto richtte zich voor zijn onderzoek met name op vrouwelijke verpleegkundigen die nachtdiensten draaien. Hij onderzocht het effect van maaltijden met een hoge of lage glycemische index – snelle versus langzame suikers – op hun bloedsuikerspiegel. Voorbeelden van snelle suikers zijn aardappelen, witbrood en cornflakes, terwijl zuivel, peulvruchten en fruit langzaam vrijkomende suikers bevatten.
Snelle suikers vermijden
Het onderzoek laat zien dat maaltijden met een lage glycemische index bloedsuikerschommelingen beperken, waardoor de alertheid beter behouden blijft tijdens nachtdiensten. Daarnaast bleek dat hoge bloedsuikerpieken de concentratie verminderen. "Om alert te blijven, is het belangrijk om snelle suikers tijdens nachtdiensten te vermijden", aldus Suyoto.
Niet alleen nachtdiensten, maar ook een sociale jetlag – bijvoorbeeld door grote verschillen in slaaptijden tussen werk- en vrije dagen – kan het circadiaanse ritme verstoren. "Hoe groter het verschil tussen slaap-waaktijden op werkdagen en vrije dagen, hoe groter de sociale jetlag", legt Suyoto uit.
Plantaardige eiwitten beschermen tegen diabetes
Mensen met een sociale jetlag van meer dan twee uur hebben 45% meer kans op diabetes type 2. Dat heeft volgens Suyoto deels te maken met voeding. "Mensen met een hoge sociale jetlag eten ongezonder: meer alcohol, suikerhoudende dranken en bewerkt eten. Hun hogere vet- en suikerinname vergroot het risico op diabetes, terwijl plantaardige eiwitten juist beschermen."
Het goede nieuws is volgens de onderzoeker dat met de juiste voedingskeuzes de negatieve effecten van verstoringen in het slaap-waakritme dus voor een deel te beheersen zijn. "Met de juiste voeding kun je de schommelingen in de bloedsuikerspiegel als gevolg van verstoringen van het circadiaanse ritme beheersen", aldus Suyoto. Voor nachtwerkers en mensen met wisselende slaapschema's betekent dit dat bewuste keuzes in maaltijdtype en timing belangrijk zijn voor zowel gezondheid als alertheid.
Bron: Resource
