"De begrotingsstukken laten veel onduidelijkheid bestaan over het energiebeleid voor de glastuinbouw", constateert Adri Bom-Lemstra namens Glastuinbouw Nederland na Prinsjesdag. Na het verhogen van de energiebelasting per 1 januari 2025 dreigt het kabinet de energierekening voor glastuinders opnieuw te willen opkrikken door de sector op te nemen in het CO2-emissierechtensysteem ETS-2 en de bijmengverplichting groen gas per 1 januari 2027.
Bom-Lemstra verzet zich ferm tegen dit plan. "We hebben immers al ons eigen CO2-sectorsysteem. Door de kabinetsplannen verdampt niet alleen alle investeringsruimte voor verduurzaming, maar we prijzen onszelf in Europa daarmee ook de markt uit." Het kabinet heeft beloofd de glastuinbouw volledig te compenseren voor alle extra lasten van ETS-2 en de bijmengverplichting groen gas. Toch heeft Bom-Lemstra daar geen vertrouwen in. De voorstellen daarvoor noemt ze "te weinig, te onzeker en te complex".
Daarnaast wijst de voorzitter erop dat veel telers de komende jaren helemaal niet kunnen verduurzamen. "Vanwege netcongestie, het aanhoudende stikstofprobleem en het wegvallen van CO₂ uit de industrie voor gebruik in kassen voor de plantengroei dwingt dit kabinet telers fossiele brandstoffen te blijven gebruiken."
Bom-Lemstra benadrukt daarom dat het kabinet de randvoorwaarden voor energieverduurzaming op orde moet brengen. "Alleen dan kunnen telers écht vergroenen." Later deze week wordt meer bekend over de energieplannen van het kabinet. In lijn met het convenant Energietransitie Glastuinbouw 2022-2030 staat Glastuinbouw Nederland hierover intensief in contact met het Rijk.
Voorjaar 2026 nieuw ijkpunt
De Voorjaarsnota 2026 een belangrijk ijkmoment voor de wijze waarop ETS2 opt-in en de bijmengverplichting groen gas uitwerking kunnen krijgen voor de glastuinbouwsector, zo blijkt uit begrotingsstukken van het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. Dat was al bekend.
In de met Prinsjesdag verschenen stukken staat: "In april 2026 wordt geëvalueerd of de uitgewerkte compensatie redelijk en tijdig is. Als de voorgestelde compensatie niet uitgevoerd kan worden komt er een alternatieve vorm van compensatie voor de sector. Mocht er geen alternatief kunnen worden gevonden dat voldoende bedrijfsspecifieke compensatie biedt zullen de afspraken worden heroverwogen."
Dat het kabinet 200 miljoen euro uit het Klimaatfonds beschikbaar wil stellen om de glastuinbouw te helpen de energietransitie door te maken, was ook al bekend en is gisteren herhaald. Het geld moet naar randvoorwaarden gaan om de glastuinbouw verder te helpen in de transitie met onder andere warmte en betaalbare elektriciteit. Het randvoorwaardenpakket is verder uitgewerkt met de sector en wordt snel na Prinsjesdag 2025 gepresenteerd, belooft het demissionair kabinet.
Boost voor automatisering?
Positiever is Bom-Lemstra over de uitbouw van het innovatieprogramma 'Robots naar de boerenpraktijk'. "Zo'n impuls brengt de verwezenlijking van onze ambitie om grotendeels geautomatiseerd te telen een stap dichterbij."
Kas als Energiebron
Voor het programma Kas als Energiebron is € 109,6 mln bestemd. In 2026 ligt de focus op de volgende 4 onderwerpen.
In 2026 is er circa € 34,8 mln beschikbaar om via de Subsidie Warmte infrastructuur Glastuinbouw (SWIG) de aanleg van warmte distributienetten te stimuleren en zo een transitie naar duurzamere energievoorziening te ondersteunen.
Voor de regeling Energie-efficiëntieglastuinbouw is in 2026 circa € 52,9 mln beschikbaar voor investeringen in energiebesparende maatregelen en aansluitingen op regionale warmte- en CO2-netten.
Er gaat 9,7 miljoen euro naar de regeling Markintroducties energie-innovaties (MEI). Het geld is beschikbaar in 2026 met als doel investeringen in de vroege marktintroductie van energie-innovaties in de glastuinbouw te stimuleren.
Het programma Kas als Energiebron ondersteunt kennis- en innovatie-ontwikkeling, proof of principle-onderzoek en demonstraties voor verbreden en verdiepen van 'Het nieuwe Telen' en klimaatneutrale(re) teeltsystemen en kassystemen. Hieruit wordt tevens bijgedragen aan de Tuinbouw Ondernemersprijs. Het budget hiervoor, onder het kopje 'Innovatieagenda energie', bedraagt € 12,1 mln. in 2026.
Bron: Glastuinbouw Nederland
