Het Turkse ingenieursbedrijf Enorpa heeft een hybride verwarmingssysteem ontwikkeld om de beperkingen van geothermische energie in de glastuinbouw te overwinnen. Dit systeem maakt het eenvoudiger om kasactiviteiten op te schalen, vooral in regio's waar geothermie beschikbaar is, maar niet voldoende om tijdens piekmomenten aan de volledige warmtevraag te voldoen.
Turkije beschikt al lang over groot geothermisch potentieel, dat kansen biedt voor duurzamere en goedkopere verwarmingsoplossingen. Toch heeft de beperkte capaciteit van individuele bronnen, met name in de koudste periodes, telers vaak gedwongen om concessies te doen aan de schaal van hun projecten. Een alternatief was investeren in dure buffersystemen om schommelingen in de energievoorziening op te vangen.
Enorpa biedt een andere oplossing: een hybride aanpak die geothermie combineert met een aanvullend LNG-systeem (vloeibaar aardgas). Een automatiseringsplatform stuurt het geheel aan en past de warmte-output continu aan op basis van de actuele vraag. Het doel is om energie efficiënt te benutten en tegelijkertijd constante warmte te garanderen.
"In plaats van kassen te ontwerpen rond de beperkingen van geothermie, past ons systeem zich dynamisch aan en levert warmte precies waar en wanneer dat nodig is," legt Bulut Gunes, medeoprichter van Enorpa, uit.
De techniek achter het voordeel
Het systeem werkt met een dubbel verwarmingsontwerp dat zowel de efficiëntie van geothermie als de prestaties van vloeibaar aardgas optimaal benut. Onder normale omstandigheden draait de kas volledig op geothermische energie. Alleen wanneer dit niet voldoende is – meestal tijdens strenge kou – schakelt een hoogrendement vloeibaar aardgas-verwarmingseenheid bij.
Het ontwerp bestaat uit twee lussen die elkaar aanvullen. De eerste is de Hoogtemperatuurlus, ook wel het Peak Power Circuit genoemd. Deze lus levert maximale warmte op de plekken waar de vraag het grootst is. Water wordt direct verwarmd door vloeibaar aardgas-boilers, stroomt door de zones met piekbelasting in de kas en keert daarna meteen terug naar de boilers. Dankzij deze snelle cyclus kan het water continu opnieuw worden verwarmd, waardoor piekmomenten soepel worden opgevangen.
Daarnaast is er de Middentemperatuurlus, of het Geothermisch Circuit met Warmteterugwinning. Hier fungeert geothermie als primaire bron, waarbij de warmte via een platenwarmtewisselaar wordt overgedragen. Voor het retourwater deze wisselaar bereikt, passeert het eerst een rookgassencondensor die restwarmte opvangt uit de uitlaatgassen van de vloeibaar aardgas-boilers. Deze gassen hebben een temperatuur van ongeveer 150°C, maar worden door dit proces vaak teruggebracht tot slechts 30–40°C. Het retourwater neemt hierbij een aanzienlijke hoeveelheid warmte op, wat de output van de geothermische lus verhoogt en de totale efficiëntie van het systeem aanzienlijk verbetert.
"Onze aanpak verandert afval in waarde," zegt Bulut. "We hergebruiken warmte die anders verloren gaat en zetten die in om het geothermische systeem te versterken. Het draait om twee energiebronnen die we slim laten samenwerken."
Het financiële voordeel voor investeerders
Volgens Bulut maakt Enorpa's oplossing het mogelijk om kassen te bouwen op basis van marktvraag en bedrijfsmodel, in plaats van beperkt te zijn door de capaciteit van een geothermische bron. Dat verandert de manier waarop projecten gepland en uitgevoerd worden.
"Een direct voordeel is dat grote investeringen in buffertanks en vergelijkbare infrastructuur niet meer nodig zijn. Onze automatisering en geïntegreerde energieaanpak bieden een wendbaarder en kostenefficiënter alternatief," aldus Bulut.
Daarnaast worden de bedrijfskosten geoptimaliseerd. Het systeem gebruikt altijd eerst geothermie – de goedkoopste en duurzaamste bron – en vult dit alleen aan met vloeibaar aardgas wanneer nodig. Dankzij warmteterugwinning wordt ook dan energie zo efficiënt mogelijk ingezet, wat resulteert in de laagst haalbare kosten per kilowattuur.
Voor telers is vooral van belang dat het systeem 24/7 thermische stabiliteit garandeert. Zo blijven optimale groeiomstandigheden behouden, wordt het risico op gewasschade beperkt en stijgt de opbrengst. "Investeerders hoeven niet meer te kiezen tussen duurzaamheid en schaal."
"We hebben bewezen dat geothermie, mits ondersteund door de juiste technieken, de basis kan vormen voor grootschalige kasprojecten met hoge opbrengst. Dit is een slimmere én economisch verantwoorde manier om de tuinbouw van de toekomst vorm te geven."
Voor meer informatie:
Bulut Gunes, medeoprichter 
Enorpa
[email protected]
enorpa.com
