"Plasticvrije gewasondersteuning is 100% mogelijk"

Sinds deze maand is het Plan Estatal Marco de Gestión de Residuos (PEMAR) van kracht. De naam klinkt misschien ingewikkeld, maar het plan is volgens de ontwikkelaars een belangrijke stap vooruit.

Het Spaanse afvalbeheerplan bepaalt dat telers hun tuinbouwafval met conventionele polypropyleenbindmaterialen niet langer naar recyclinginstallaties mogen sturen. In plaats daarvan moeten zij overstappen op biologisch afbreekbare alternatieven. "Dit brengt veranderingen met zich mee op het gebied van gewasondersteuning, afvalbeheer en compostering," zegt Alberto Lizarraga van Grupodesa Fasteners. Samen met partners ontwikkelde het bedrijf een concept waarmee volledig plasticvrij geteeld kan worden.

Het PEMAR is bedoeld om Spaanse regelgeving in lijn te brengen met de Europese doelstellingen. Bedrijven moeten afval gescheiden inzamelen bij de bron. Voor telers betekent dit concreet dat tuinbouwafval plasticvrij moet zijn om gecomposteerd te kunnen worden. De eerste stap – die inmiddels is ingezet – is dat kastelers geen polypropyleenbindmaterialen meer mogen gebruiken. Met de start van het nieuwe teeltseizoen is dit een belangrijk moment voor de sector.

Biologisch afbreekbare bindmaterialen
"Biologisch afbreekbare alternatieven bestaan al jaren, maar werden tot nu toe vrijwel alleen door biologische telers gebruikt," vertelt Alberto. Grupodesa Fasteners deed uitgebreid onderzoek en ziet volop mogelijkheden om teelten volledig plasticvrij te maken. Veel telers zijn huiverig omdat ze hebben gehoord – of zelf ervaren – dat biologisch afbreekbare bindmaterialen kunnen breken. Maar volgens Dirk-Jan Haas van Hortiware, de Nederlandse partner van Grupodesa Fasteners, is er voor iedere teler een geschikt materiaal. "Het is belangrijk om vooraf te bepalen waarvoor je het bindmateriaal wilt gebruiken: welk type tomaat, welke ondersteuning, welke haak. Met de juiste combinatie is er altijd een passend biologisch afbreekbaar bindmateriaal, zelfs met de optie om het automatisch aan tomatenhaken te bevestigen."

© Arlette Sijmonsma | GroentenNieuws.nl

Deze materialen zijn een essentieel onderdeel van het plasticvrije teeltconcept. Zo ontwikkelden de bedrijven het Tom-System, een alternatief voor plastic clips. Het systeem plaatst automatisch metalen clips om bindmateriaal en plant, waardoor de snelheid aanzienlijk toeneemt. Inmiddels wordt het wereldwijd toegepast. Later is het assortiment uitgebreid met een metalen ring die ook geschikt is voor komkommers en paprika's. "De metalen ringen kunnen met magneten uit het afval worden gehaald," legt Alberto uit. "Onderzoek toont bovendien aan dat ze ook in compost afbreken."

Tomatenhaken
Een andere belangrijke bron van plastic in tuinbouwafval zijn de tomatenhaken. Hiervoor ontwikkelde Hortiware enkele jaren geleden de CROP CURV, een metalen haak. "Gecombineerd met biologisch afbreekbaar touw en metalen ondersteuningen wordt gewasafval volledig plasticvrij en volledig organisch," zegt Dirk-Jan. "Het verhaal begon met de metalen ringen en wordt compleet met de CROP CURV."

Hoewel de huidige regels plastic tomatenclips nog toestaan, vindt Dirk-Jan het onlogisch om ze te blijven gebruiken. Alberto is wat voorzichtiger. Volgens hem nemen telers pas écht afscheid van plastic wanneer regelgeving dat afdwingt. "De toekomst zal zonder plastic zijn, maar dat gaat niet vanzelf. Spanje zet nu een grote stap richting circulaire economie en duurzame tuinbouw. Het is duidelijk een ontwikkeling om nauwlettend te volgen."