Senior adviseur Matz Engman en inward investment manager Sara Grundström van Invest in Norrbotten vertellen hoe Noord-Zweden, met zijn uitgestrekte land, stabiel klimaat, overvloedige groene energie en sterke publiek-private samenwerking, uitgroeit tot een toplocatie voor duurzame voedselproductie. Het team komt op voor investeringskansen in de glastuinbouw en vertical farming vanuit heel Europa.
In aanloop naar het evenement "Building Tomorrow – Swedish Foodtech Opportunities" op 7 oktober in het World Horti Center, leggen ze uit waarom juist het verre noorden van Zweden een nieuwe hotspot voor duurzame voedselproductie kan worden.
Een uniek bedrijfsmodel: groene energie en lage kosten
"Norrbotten biedt een bedrijfsmodel dat je niet kunt negeren," zegt Sara. "We hebben 100% hernieuwbare energie, voornamelijk waterkracht, en enkele van de laagste elektriciteitsprijzen in Europa. Dat maakt de regio zeer aantrekkelijk voor energie-intensieve sectoren zoals de glastuinbouw en vertical farming."
Dat voordeel wordt nog versterkt door het Zweedse zonesysteem, waarin Norrbotten in de goedkoopste elektriciteitszone valt. "Dit was een belangrijke reden voor techreuzen als Facebook om hier datacenters te vestigen," vult Matz aan. "En nu zien ook voedselproducenten de mogelijkheden."
Maar het draait niet alleen om lage kosten. "Belangrijk is hoe je die energie benut," legt hij uit. "Wij stimuleren industriële symbiose: restwarmte uit staalfabrieken, datacenters en kunstmestproductie wordt gebruikt om kassen tegen een fractie van de normale kosten te verwarmen."
Een stabiel klimaat in een onzekere wereld
Waar telers elders in Europa kampen met droogte, overstromingen en onvoorspelbare teeltseizoenen, biedt Noord-Zweden juist stabiliteit.
"In Norrbotten hebben we een betrouwbaar klimaat en overvloedig schoon water, zowel uit rivieren als uit de grond," zegt Sara. "Dat maakt het een ideale basis voor de uitbreiding van kasproductie."
Die zekerheid is niet alleen ecologisch, maar ook geopolitiek. "Te midden van energiecrises, oorlog en politieke onzekerheid bieden wij voorspelbaarheid," benadrukt Matz.
Een markt die wacht op groei
Zweden importeert momenteel 80–90% van zijn groenten, een kwetsbare situatie maar ook een enorme kans.
"Alleen al in 2022 importeerde Zweden tomaten, komkommers en paprika's ter waarde van meer dan €250 miljoen, vooral uit Spanje en Nederland," zegt Matz. "Dat schept een groot potentieel voor nieuwe telers."
Sara benadrukt dat het niet gaat om productie uit Nederland weg te halen: "Het gaat om uitbreiding. Bedrijven die nieuwe markten willen aanboren, zouden Zweden beslist moeten overwegen."
Grond, logistiek en lokale steun
Een ander voordeel van Norrbotten is de beschikbaarheid van industriële locaties, vaak naast bedrijven in de groene transitie zoals staal- en kunstmestproductie.
"Verschillende gemeenten hebben al grond gereserveerd voor kasontwikkeling," zegt Matz. "Bijvoorbeeld bij de nieuwe groene staalfabriek in de buurt van Luleå, waar restwarmte direct kan worden benut."
Daarnaast beschikt de regio over een sterk logistiek netwerk met havens, spoorlijnen, snelwegen en zelfs de langste landingsbaan van Zweden in Luleå.
Expertise blijft cruciaal
Hoewel de zakelijke kansen groot zijn, onderstreept Sara dat succes staat of valt met kennis en ervaring.
"Voedsel produceren blijft een vak. Investeerders moeten getrainde telers aan boord hebben bij hun kas- en vertical farming-projecten."
Ook de kennisinfrastructuur in de regio is sterk. "We hebben technische universiteiten, een tuinbouwuniversiteit en actieve R&D in de voedingssector," zegt Matz. "Industrie, academie en publieke instellingen werken samen in een triple-helixmodel dat innovatie versnelt."
In de schijnwerpers: "Building Tomorrow"
Al deze kansen staan centraal tijdens het evenement "Building Tomorrow – Swedish Foodtech Opportunities" op 7 oktober in het World Horti Center.
"Dit gaat over meer dan Norrbotten alleen," zegt Sara. "We laten zien welke mogelijkheden Zweden als geheel biedt voor duurzame voedselproductie."
Het evenement wordt georganiseerd in samenwerking met Business Sweden en brengt investeerders, regionale partners, technologische toeleveranciers en telers samen die het potentieel van Zweden – en vooral het groene noorden – willen ontdekken.
"We kijken ernaar uit om telers te ontmoeten die kansen zien in een stabiele, kostenefficiënte en duurzame regio," besluit Matz. "Het is tijd om opnieuw te bepalen waar en hoe we ons voedsel produceren. Noord-Zweden is er klaar voor."
© Invest In Norrbotten
Voor meer informatie:
Sara Grundström, Inward Investment Manager
Invest in Norrbotten
070-561 69 98
[email protected]
www.investinnorrbotten.se
