Met de toenemende eisen aan recirculatie en de stijgende virusdruk in de tomatenteelt, herzien kastelers hun waterzuiveringsmethodes op effectiviteit en invloed op voedingsstoffen. Bij Lakeshore Veggie Growers in Leamington, Ontario, draait sinds vijf maanden een ultrafiltratiesysteem van Vifra als alternatief voor thermische pasteurisatie. Jay Colasanti legt uit hoe dit systeem in hun bredere waterbeheerstrategie past: "We zien nieuwe resistente rassen opkomen, maar zolang we daar nog geen volledige toegang toe hebben, moeten we risico's beheersen via water- en klimaatbeheer."
© Arlette Sijmonsma | GroentenNieuws.nl
Heirloom rassen
Lakeshore Veggie Growers teelt diverse heirloom tomaten, waaronder rode, gele, roze, bruine en paarse Marmande-types. Met commerciële belangstelling voor zowel virale resistentie als behoud van smaak, bieden deze rassen unieke uitdagingen én waarde. "We hebben momenteel vijf hoofdrassen, elk met een eigen smaak. Dat blijft voor ons het belangrijkste," zegt Jay. Hoewel virusresistente rassens op de markt verschijnen, zijn ze binnen de heirloom tomaten nog nauwelijks beschikbaar. Tot die tijd blijft waterdesinfectie de eerste verdedigingslinie.
De keuze voor het Vifra-ultrafiltratiesysteem werd vooral ingegeven door toenemende pathogeen- en ziektedruk, in het bijzonder om bescherming te bieden tegen het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV). Het ultrafiltratiemembraan fungeert als fysieke barrière tegen het virus en verwijdert het effectief uit het recirculerende water, zonder chemische of thermische behandeling. "De membranen verwijderen alles dat groter is dan hun poriegrootte - virussen, microbiële vaste stoffen -, maar laten voedingsstoffen door."
Testen
Volgens Jay zijn er tests uitgevoerd om te bevestigen dat het systeem het virus daadwerkelijk kan verwijderen. "We hebben enkele testen gedaan met het Rugose-virus en zagen dat we het konden verwijderen en onschadelijk maken via het membraan. Het virus is groter dan de poriën en kan dus niet passeren. Het moet afgebroken worden en verdwijnen." Het systeem is nu geïnstalleerd in wat Jay hun "thuisfaciliteit" noemt: een kleinere kas waarin nieuwe infrastructuur wordt getest voordat deze op grotere schaal wordt toegepast. "Het is onze kleinere faciliteit, geen grootschalige operatie, maar tot nu toe is het succesvol. Als dat zo blijft, rollen we het uit naar de andere kassen."
Kasklimaat
In tegenstelling tot pasteurisatie — de methode die Lakeshore eerder gebruikte — voegt het ultrafiltratiesysteem geen warmte toe aan de waterstroom. Dat is belangrijk voor het kasklimaat. "Pasteurisatie is effectief, maar verhoogt de temperatuur van het recirculerende water. In de zomer kunnen we ons dat niet veroorloven; dan wordt het te warm."
Ultrafiltratie is nu een van de drie actieve waterzuiveringssystemen binnen het bedrijf, naast ozonbehandeling en ECA (elektrochemische activering). Elk systeem heeft zijn voor- en nadelen, maar volgens Jay biedt ultrafiltratie de beste balans tussen pathogeenbeheersing en behoud van voedingsstoffen. "Ozon werkt goed, maar doodt ook voedingsstoffen. Het ECA-systeem geeft ons niet dezelfde resultaten. Met ultrafiltratie behouden we meer voedingsstoffen én verwijderen we virussen."
Recirculatie
In Ontario en andere regio's gelden steeds strengere regels voor lozing van water. Recirculatie en intern hergebruik zijn daardoor onvermijdelijk. "We mogen het recirculerende water niet voor andere doeleinden gebruiken, zelfs niet om het gras te besproeien. We moeten het dus intern hergebruiken, en daarbij helpt dit systeem." Een bijkomend voordeel is het lage waterverlies bij het spoelen. "Omgekeerde osmose verliest vaak meer dan 10% van het water door terugspoeling. Dit systeem zit onder de 5%, waardoor we bijna al het water kunnen hergebruiken. Dat was een belangrijk argument voor ons."
Klimaat- en waterbeheer in 2025
De installatie in Leamington maakt deel uit van een bredere beweging om klimaat- en waterbeheer te integreren, zodat telers beter kunnen inspelen op wisselende omstandigheden. Lakeshore gebruikt daarnaast de vernevelings- en ontvochtigingssystemen van Vifra. "We begonnen met hun ontvochtigingssysteem. Duur, maar effectief. Daarna kwam het vernevelingssysteem, waarmee we op warme dagen meer controle hebben over de luchtvochtigheid." Zelfs als het vernevelingssysteem slechts kort wordt gebruikt, kan het grote problemen voorkomen. "Ook al draait het maar één week per jaar, het is de moeite waard omdat het ons van grote schade kan redden."
Droogteperiodes kunnen in heirloom tomatenrassen leiden tot fysiologische problemen zoals neusrot, vaak door verstoring in calciumtransport. "Wanneer de temperatuur stijgt en de luchtvochtigheid daalt, zorgt het nevelsysteem voor een verdampingskoelend effect een paar meter boven het gewas. Dat vermindert de stress op de plant en ondersteunt de vrucht, zonder problemen die neusrot veroorzaken."
Voor Jay zijn klimaat- en waterbeheersystemen uiteindelijk verzekeringen tegen gewasverlies.
"Als we vruchtverlies tijdens een korte periode met extreem weer kunnen voorkomen, verdient het systeem zichzelf terug. Het is gewoon een verzekering."
Voor meer informatie:
VIFRA S.r.l.
[email protected]
www.vifraitalia.it
