"De groei van de glastuinbouw in Italië is opmerkelijk. De schaal en het tempo waarmee de beschermde teelt zich uitbreidt, vooral rond Bari, laten duidelijk zien hoe strategisch het land investeert in teelt onder gecontroleerde omstandigheden," zegt Adam Formica, Chief Science Officer bij Sensonomic. Dit Noorse agri-techbedrijf is gespecialiseerd in datagestuurde oplossingen voor fruittelers.
Italië is in stilte uitgegroeid tot een wereldleider in kasteelt. Het land staat inmiddels op de derde plaats wereldwijd wat betreft totale kasoppervlakte, na China en Spanje. Deze ontwikkeling weerspiegelt een bredere verschuiving in teeltpraktijken, met grote gevolgen voor voedselproductie, duurzaamheid en wereldhandel.
© Sensonomic
Op de foto hierboven is een aardbeienteler te zien waarmee Sensonomic samenwerkt. De productie vindt plaats onder plastic tunnels. In samenwerking met het bedrijf ONiO leveren ze gedistribueerde sensorsystemen (hier te zien in het rood) om de groeiomstandigheden te monitoren en de oogst te voorspellen.
Van kale velden naar kasclusters
Tussen 1985 en 2021 groeide het kasareaal rond Bari van vrijwel niets naar meer dan 100 vierkante kilometer. Deze snelle uitbreiding onderstreept een landelijke trend: een toenemend vertrouwen in bedekte teelt om opbrengsten te stabiliseren, de kwaliteit te verbeteren en aan de marktvraag te voldoen.
"Bari herbergt nu het grootste kascluster van Italië," merkt Adam op. "Ook in Taranto, Ragusa, Catania, Siracusa, Matera, Salerno en Latina zijn grote clusters ontstaan. Deze regio's worden steeds belangrijker in de Italiaanse economie van verse AGF-producten."
Uit een in 2024 gepubliceerde studie in Nature Food door Tong et al. blijkt dat Italië verantwoordelijk is voor 4,1% van het wereldwijde kasoppervlak. De studie hanteert een brede definitie van kassen, waaronder structuren bedekt met polyethyleenfilm, polycarbonaat en glas – materialen die dominant zijn in de Italiaanse beschermde teelt.
Een gemengd beeld voor tomaten, aardbeien en sla
De kasteelt in Italië beperkt zich niet tot fruit. Het land is ook een grote producent van bedekte groenten. Tussen 2016 en 2024 groeide het overdekte tomatenareaal van 7.160 naar 8.680 hectare. Voor sla was er een vergelijkbare stijging: van 4.550 naar 5.530 hectare. Aardbeien lieten echter een lichte daling zien, van 2.970 naar 2.730 hectare.
"Deze trends weerspiegelen zowel de veranderende marktvraag als de strategische keuzes van telers," aldus Adam. "In gecontroleerde omgevingen kunnen telers middelen efficiënter inzetten en de risico's van klimaatverandering beter beheersen."
De belangrijkste teeltregio's verschillen per gewas: Ragusa op Sicilië voert de lijst aan voor bedekte tomaten (3.520 ha), Caserta in Campanië voor aardbeien (510 ha), en Salerno – ook in Campanië – is koploper in slaproductie (1.800 ha).
Technologie ontmoet traditie
Bij Sensonomic werken Adam en zijn team aan het overbruggen van de kloof tussen traditionele en innovatieve tuinbouw. Het bedrijf biedt een digitaal platform waarmee telers wereldwijd – zowel in de volle grond als in kassen – gegevens kunnen vastleggen en analyseren, om hun oogstplanning en productkwaliteit te verbeteren.
"Hoewel we in Noorwegen zijn gevestigd, werken we internationaal. Door telers te helpen oogstvolumes te voorspellen en beter operationele beslissingen te nemen, maken we de tuinbouw voorspelbaarder en winstgevender."
Een model voor de toekomst?
Het Italiaanse kassensucces biedt inzichten voor landen die hun voedselproductie willen veiligstellen in tijden van klimaatverandering en stijgende consumentenvraag. Adam wijst op de combinatie van geavanceerde infrastructuur, regionale specialisatie en datagestuurde tools in Zuid-Italië.
"In veel opzichten wordt Italië een model voor moderne mediterrane tuinbouw. Wat vandaag gebeurt in Bari, Ragusa of Salerno, zou weleens de toekomst kunnen zijn van voedselproductie in klimaatgevoelige regio's wereldwijd."
Voor meer informatie:
Adam Formica 
Sensonomic
[email protected]
linkedin.com/adamformica_italy
sensonomic.com
