Hergebruikt substraat presteert goed in aardbeienteelt

Een nieuwe studie van Proefcentrum Hoogstraten toont aan dat gebruikt substraat, behandeld met de SoilSteam SubstrateSaver, vergelijkbare resultaten oplevert in groei, opbrengst en houdbaarheid als nieuw substraat in de aardbeienteelt

Wereldwijd wordt er jaarlijks meer dan 80 miljoen kubieke meter substraat gebruikt in kasproductie. Door klimaatverandering is er een groeiende verschuiving naar indoorteelt van groenten en (zacht)fruit. Hierdoor wordt verwacht dat de vraag naar hoogwaardig groeimedia binnen 20 jaar zal toenemen tot 280 miljoen kubieke meter.

Telers gooien hun substraat echter vaak na slechts één teeltcyclus weg, soms zelfs drie tot vier keer per jaar. Deze praktijk verhoogt niet alleen de kosten, maar zorgt ook voor grote hoeveelheden afval. Het hergebruiken van substraat zonder dat dit ten koste gaat van de gewasprestaties blijft tot nu toe een grote uitdaging.

© SoilSteam

Een baanbrekende samenwerking
In de eerste helft van 2025 hebben SoilSteam en Proefcentrum Hoogstraten een uitgebreid gezamenlijk onderzoeksproject voltooid om de effecten van met stoom behandeld hergebruikt substraat te vergelijken met vers substraat. In het onderzoek waren ook gemengde combinaties van behandeld en nieuw substraat opgenomen.

Onderzoekers hebben aardbeien gekweekt in elk type substraat en onderzochten de plantengroei, wortelontwikkeling, fruitopbrengst en bewaarduur. De resultaten waren indrukwekkend en toonden aan dat met stoom behandeld substraat net zo goed presteerde als vers substraat.

© SoilSteam

Peter Melis, hoofdonderzoeker bij Proefcentrum Hoogstraten, reageert verrast: "Ondanks vele eerdere pogingen om substraat te hergebruiken, zagen we nooit resultaten die vergelijkbaar waren met die van nieuw materiaal – tot nu. De gelijkwaardige, en in sommige gevallen zelfs betere plantontwikkeling in met stoom behandeld substraat was werkelijk onverwacht."

Bewezen technologie voor een nieuwe markt
Hans Kristian Westrum, oprichter en hoofd verkoop bij SoilSteam, is niet verrast door de uitkomsten: "Deze resultaten hebben we al vaak gezien. Stoombehandeling elimineert schadelijke organismen, wat telers een schoner en veiliger uitgangspunt biedt dan zelfs nieuw substraat. In veel gevallen is behandeld substraat betrouwbaarder."

Westrum benadrukt dat deze doorbraak de sector kan transformeren: "Of telers nu volledig hergebruiken of slechts 50% nieuw materiaal toevoegen, deze innovatie zal de vraag naar nieuw substraat aanzienlijk verminderen. Het is duidelijk dat eenmalig gebruik niet duurzaam is. Hergebruik moet de norm worden als de sector toekomstbestendig wil zijn."

© SoilSteam

Op weg naar een circulaire toekomst
De potentiële impact op het milieu is aanzienlijk. Substraatproductie is een van de grootste veroorzakers van milieubelasting in de beschermde teelt door de grondstofwinning, waterverbruik en verre transporten. Stoombehandeling biedt nu een schaalbare en kostenbesparende oplossing voor een circulaire aanpak.

"Het tijdperk van eenmalig gebruik van substraten is voorbij", zegt Westrum. "We hebben nu de tools om indoorteelt echt circulair te maken."

© SoilSteamHans Kristian Westrum, oprichter en hoofd verkoop bij SoilSteam

Wanneer komt SubstrateSaver op de markt?
Ken Roar Riis, CEO van SoilSteam: "Onze eerste grote SubstrateSaver machine is klaar en wordt in april 2026 geleverd. Deze kan 5-10 kubieke meter per uur verwerken. Er wordt ook gewerkt aan een kleinere versie voor 1-2 kubieke meter per uur, specifiek voor telers met lagere capaciteiten."

© SoilSteam

"Telers kunnen rekenen op een behandelingsprijs van circa €10 per kubieke meter," legt Riis uit. "Voor deze kosten is er geen reden waarom de gehele sector niet op hergebruik zou overstappen."