Tholen - Hij heeft er zijn hoofd over gebroken, maar wat de oorzaak was van de wortelproblemen in zijn paprikateelt, is voor Arie Jongeleen van de gelijknamige paprikakwekerij uit Dongen nog steeds een raadsel. Dit seizoen is echter een stuk relaxeter: sinds hij overstapte op organisch substraat, zijn ze van de baan. "De plant zal toch iets organisch nodig hebben."
© Dutch Plantin BV
Prima steenwol
Veertig jaar teeltervaring heeft Arie Jongeleen, waarvan hij 22 jaar tot grote tevredenheid op steenwol teelde. "Jaar en dag gebruikten we alles nieuw. Drie jaar geleden besloten we vanwege de kosten de helft te laten liggen. Het lukte bij een ander ook, dus waarom bij ons niet? En dat ging eigenlijk ook prima."
Vorig jaar echter bleek de teelt op de gebruikte matten goed te lopen, maar krijg hij in de nieuwe matten te maken met de wortelproblematiek die de paprikasector sinds enkele jaren tart: onverklaarbare bruine wortels en slappe planten. Vervolgens kwamen er problemen als luis. "En slappe planten nemen de middelen niet goed op, dus dat werd poetsen." Testen gaven geen aanwijsbare oorzaak. "Een beetje pythium, of fusarium komt er altijd wel uit, ook in de planten die wel goed draaien. Maar hier ging het echt niet goed. Je gaat er wakker van liggen."
Prachtige wortels
Een totaal verschil met hoe Arie nu door de kas loopt. Hij stapte dit jaar over naar groene paprika Bastianini en rode paprika Mathieu, twee rassen die qua productie en kwaliteit veelbelovend uit de proeven kwamen. "Ik heb net nog naar de wortels zitten kijken. Ik ben bijna bang om te zeggen dat het goed gaat, maar het ziet er echt prachtig uit. Zoals we gewend zijn."
Net als vele paprikatelers is hij overgestapt op organisch substraat. Zijn keuze viel op een mat met 100% kokos van Dutch Plantin. "We hebben ook een proef liggen met een mix van kokos en veen. Dat is ook een topmat, maar het in de kas brengen is meer werk. Met 100% kokos gaat dat makkelijker: je neemt de pallet mee naar achteren en kunt vooruit. De Dutch Plantin matten zijn voorgedraineerd, en de gaten zitten er op de juiste plekken in. Je kunt vooruit."
Arie teelt vrij droog en dat gaat ook op kokos goed. "We geven iets later water en stoppen wat eerder. De giften zijn iets kleiner, maar er zitten verder geen gekke dingen aan. Het is allemaal goed te overzien."
Mysterie
En, het belangrijkste dus, geen wortelproblemen. Wat de oorzaak is, blijft een mysterie. Ook de paprikarondgang en de teeltvoorlichters hebben geen aanwijsbare oorzaak opgeleverd. Feit is wel dat na de zomer de wortels bij Arie op de tuin beter groeiden. "Daarom hebben we niet hoeven ruimen."
Dat vorig jaar bijzonder nat is geweest, kan het ook niet zijn. "Dit speelt al vier jaar. We horen van telers waarbij de hele kas omviel, behalve de matten op organisch substraat. Maar tegelijkertijd hoor je ook van telers met nieuwe steenwolmatten die geen enkel probleem hebben. Normaal zeg je: 'Hoe schoner hoe beter', maar omdat de teelt op de gebruikte matten wel goed ging, lijkt het dat de plant toch iets organisch nodig zou hebben. Maar wat het nu is? Ik geloof niet dat er anders geteeld wordt of dat de steenwol anders gemaakt is. We weten het niet, maar ik ga het risico niet nemen."
Organisch substraat
De wortelproblematiek in paprika heeft de afgelopen jaren de sector breed geraakt. De mysterieuze uitval in de eerste maanden van het seizoen sloeg toe in alle rassen en trof niet alleen zwakkere planten. Het heeft geresulteerd tot een snelle opmars van organisch substraat in de tuinbouw, en Wim Roosen van Dutch Plantin zegt dat deze overstap ook andere teelten bereikt. "We zien dat de vraag enorm is gestegen vanwege de wortelproblematiek in paprika, maar het zijn niet alleen de paprikatelers die overstappen op organisch substraat. Ook in tomaten kiezen telers ervoor, en binnenkort stapt een Brabantse komkommerteler na een geslaagde proef ook over op kokos."
Wim moedigt telers aan spoedig te beslissen omdat de vraag hoog is, en omdat de kosten voor latere beslissers hoger zijn. "Eind juni zullen we de meeste productiecapaciteit hebben ingevuld voor leveringen tot eind november. Wie later beslist, kan zelfs achter het net vissen." De matten komen immers met zeevracht uit India, en dat duurt nu eenmaal twee maanden. "We bouwen wat reserve in, en de nu vastgelegde bestellingen leveren we in oktober en november rechtstreeks van onze fabriek in India. Latere beslissers beleveren we vanuit opgeslagen materiaal, dat al eerder is geproduceerd. Die containers zijn opgeslagen en dat betekent iets hogere kosten, al wordt er dan wel op afroep op de tuin geleverd."
© Dutch Plantin BV
© Dutch Plantin BV
Links: trostomaten, rechts puntpaprika's
© Dutch Plantin BVOok komkommertelers kiezen nu vaker voor organisch substraat
Mooi gewas
Arie gaat volgend jaar in ieder geval door op kokos, en waarschijnlijk weer op nieuwe matten. "We willen geen risico meer nemen." Daar speelt de wortelproblematiek natuurlijk mee, maar ook de gevolgschade: de lagere productie, en de hogere arbeidskosten. Bovendien is de sfeer op het bedrijf totaal anders. "Iedereen kreeg gewoon betaald, maar niemand zit te wachten op een teelt die er ondanks alle inspanningen niet goed bijstaat. Nu zie je een mooi gewas, vruchten van mooie kwaliteit en groeit het lekker. Er hangt geen enkele plant slap, en als je naar de wortels kijkt, zie je dat het goed is."
Voor meer informatie:Dutch Plantin
