Tholen - Op 20 m² dezelfde hoeveelheid sla telen als op 200 m². Het kan door sla in teelttorens te telen. Dutch Lion ontwikkelde hiervoor een teeltsysteem, dat momenteel in het World Horti Center in Naaldwijk wordt gevalideerd. Ondertussen maakt ook een anthuriumkweker kennis met het systeem, voor opkweek, en zitten er grotere projecten aan te komen.
Oprichter Vincent van der Gaag geeft eind februari een update. Dat doet de Managing Director daags voor een officiële oogstviering met genodigden, terwijl hij met ons van bovenaf een blik werpt op het opvallende teeltsysteem.
© Thijmen Tiersma | GroentenNieuws.nl
Het systeem is bedacht voor een kas met 7 meter poothoogte.
In Naaldwijk is afgelopen najaar het teeltsysteem opgebouwd. In januari is de teelt, van botersla, gestart. Het doel is om met diverse gewassen in het World Horti Center te blijven telen, om het systeem te valideren en ondertussen de markt te laten zien wat er mogelijk is.
In het kascompartiment voor de test staat een constructie met 4 monorails, met elk 30 teelttorens. Per toren groeien nu 42 kroppen sla, maar dit kan worden uitgebreid naar 60. Daarmee bespaart een teler veel ruimte. "Negentig procent om precies te zijn," rekent Vincent ons voor.
Via druppelaars krijgen de planten in de teelttorens water
Hybride
Dutch Lion kiest er bij de introductie van het systeem bewust voor om niet over 'vertical farming' te spreken. De markt voor vertical farming heeft een moeilijke tijd doorgemaakt - en deels terecht, aldus Vincent. Daglichtloos meerlaags telen bleek in de energiecrisis niet eenvoudig voor veel bedrijven. "Investeringen bleven uit, of werden verkeerd besteed, teeltbedrijven moesten stoppen of gingen failliet - mede doordat de unit economics niet winstgevend zijn door hoge energiekosten en door gecompliceerde automatisering. Kassen gebruiken gratis daglicht en technologieën die zich al voor decennia hebben bewezen."
De proef is uitgerust met daglicht-LED. Dutch Lion is merkonafhankelijk voor LED-belichting.
Dutch Lion combineert wat werkt, benadrukt hij. "Wij gebruiken nu alle voordelen van vertical farming, en alle voordelen van telen in een kas." Vincent heeft al veel operationele ervaring met zijn onderscheidend teeltsysteem. Eerst was deze al toegepast in een daglichtloze teeltcontainer, waar het systeem is ontwikkeld en uitvoerig getest. Nu is het tijd voor de volgende stap en wordt het ingezet in een kas.
Voor de proef zijn de teelttorens met briefjes genummerd.
Mechanisch
Het systeem in de kas maakt nog altijd gebruik van onderdelen van de slimme, mechanische carrouseltechniek die Vincent eerder in teeltcontainers toepaste. De enkele meters hoge teelttorens draaien alleen niet meer rond. In plaats daarvan verplaatsen ze, gedurende de teelt, van zaaien naar oogst, naar voren.
In feite lijkt het systeem behoorlijk op een mobiel gotensysteem voor teelt op water, waarbij de goten ook uit elkaar kunnen bewegen, alleen dan in dit geval verticaal. De kroppen sla krijgen door het automatisch uit elkaar bewegen van de torens meer ruimte om te groeien. "We beginnen hart-op-hart met 8 centimeter afstand, en aan het eind van de teeltcyclus is dat 22 centimeter." Eén cilinder vooraan stuurt de hele monorail aan, volledig mechanisch. "Dat beperkt het onderhoud en houdt het zo simpel mogelijk."
De torens bestaan uit kunststof delen die gekoppeld kunnen worden, en ook horizontaal gemaakt kunnen worden.
Daglicht en luchtbeweging
Wie verticaal gaat telen in een kas, kan rekenen op lichtverlies voor de onderste kroppen sla. In de proef, waar nog PAR-sensoren zullen worden geïnstalleerd, meten ze de lichtniveaus en past de daglicht-LED-belichting zich aan aan de benodigde lichtniveaus. "We hebben meer licht nodig dan bij een horizontale teelt, maar winnen dat terug met lagere kosten voor arbeid en verwarming, omdat we op een veel kleiner teeltoppervlak werken."
Om het klimaat tussen de torens goed te houden, wordt gewerkt met verticale luchtbeweging. De techniek hiervoor werkt met luchtslurven voor optimale luchtbeweging. "Daarmee trekken we het klimaat tussen onder en boven gelijk. De luchtdistributie verzorgen wij met ons systeem zelf. Voor het maken van het klimaat zorgt de klimaatkamer."
Luchtslurven met gaatjes zorgen voor luchtbeweging
Unit economics
De ontwikkelingen bij Dutch Lion trokken al de aandacht van een investeerder, met ervaring in de vertical farmingmarkt. "Wij focussen ons met dit systeem echt op de unit economics. Dat bleek nog een struikelblok bij traditionele vertical farmingprojecten. Door de kas 90% kleiner te kunnen maken, ligt de project-CAPEX in vergelijking tot een geautomatiseerde kas met ons systeem 40% lager. Dit resulteert onderaan de streep in 20% lagere gewaskosten dan bij een vergelijkbaar horizontaal teeltsysteem."
Bij Dutch Lion geloven ze '100%' in de voordelen van hybride telen. Opvallend is dat in de tuinbouw zich de laatste tijd ook diverse andere partijen hebben aangediend met een niet alledaags teeltsysteem. Allemaal proberen ze alternatieven aan te bieden voor bekende systemen, waarbij ze inzetten op onder meer besparing van arbeid en vergaande automatisering.
Even verderop in het World Horti Center draait bijvoorbeeld ook het systeem van Biomic Agritech. Saia Agribotics kiest er met een proefkas in Ede dan weer voor om tomatenplanten naar de verwerkingsruimte te bewegen, in plaats van de mensen naar de tomatenplant. De overlap: de verschillende partijen dagen de markt allemaal, met een ander soort teeltsysteem, anders naar arbeid te kijken.
Onderaan druppelt het water uit de teelttorens. Dankzij deze manier van telen op water is het watergebruik laag. "We hebben geconstateerd dat we tot 70% minder watergift hebben in vergelijking met horizontale mobiele goten systemen - wat aanzienlijk scheelt in de CAPEX en waterverbruik", deelt Vincent (links naast het beeldscherm) op 6 maart met een groep genodigden.
Indoor Ag-Con
Hoewel nu enkel de productiefase van het teeltsysteem in de opstelling is opgenomen, kan de hele cyclus geautomatiseerd worden, van geautomatiseerd zaaien, transport en oogsten, tot het geautomatiseerd schoonmaken van de torens. "De cyclus is heilig", benadrukt Vincent. "Iedere dag oogsten en opnieuw zaaien is belangrijk. Op die manier groeien de gewassen optimaal, 365 dagen per jaar." Korte teelten genieten de voorkeur. "Hoe langer de teelt, hoe hoger de kosten voor bijbelichten."
Dutch Lion richt zich met het systeem op nieuwbouwprojecten, maar het is ook mogelijk het systeem in bestaande kassen te installeren. Daarbij is het gewicht van het systeem vergelijkbaar met dat van het gewicht van hangende goten, voor bijvoorbeeld een tomatenteelt, weet Vincent.
Op 11 en 12 maart is Dutch Lion aanwezig op Indoor Ag-Con. Het bedrijf is er te vinden in stand 725.
Voor meer informatie:
Vincent van der Gaag
Dutch Lion
[email protected]
www.dutchlionag.tech
