Na twee jaren van krimp gaat de vraag naar flexwerkers in 2025 licht aantrekken met 2% groei in het aantal uitzenduren. Voor dit jaar wordt nog een krimp van 5% verwacht vanwege vraaguitval bij een aanhoudend relatief lage economische groei. Naast een structureel krappe arbeidsmarkt is de invoering van strengere wet- en regelgeving een grote uitdaging voor de sector. Dit is onder meer nodig om mogelijke malafide praktijken van flexbedrijven tegen te gaan en om schijnzelfstandigheid te voorkomen. De hervormingen zijn hard nodig, maar laten nog altijd op zich wachten. Dit zorgt voor een ongelijk speelveld en veel onzekerheid in de sector. Zo blijkt uit het nieuwe vooruitzicht flexbranche van ING Research.
Vraag trekt licht aan in 2025
Naar verwachting krimpt het aantal uitzenduren in de flexbranche, die bestaat uit uitzendbureaus, arbeidsbemiddelaars en payrollers, dit jaar voor het tweede jaar op rij. De sector is sterk afhankelijk van de ontwikkeling van de economie en voelt het direct als opdrachtgevende bedrijven op de rem trappen met het doen van investeringen en het inhuren van personeel. Daarentegen profiteert de sector ook als één van de eersten van een aantrekkende economie. De verwachting is dan ook dat de flexmarkt zich in de loop van 2024 enigszins herstelt en de vraag naar flexwerkers in 2025 met 2% weer licht aantrekt.
Meer flexondernemers ervaren vraaguitval
Het aantal flexondernemers dat kampt met vraaguitval is in de eerste helft van 2024 sterk toegenomen. In het tweede kwartaal van 2024 stelde vier op de tien flexondernemers met onvoldoende opdrachten te kampen. Dit komt onder meer doordat bedrijven een pas op de plaats maken met de inhuur van personeel en doordat uitzendkrachten in de huidige krappe arbeidsmarkt sneller een vast contract krijgen aangeboden. Ten derde zorgt strengere wet- en regelgeving voor een substitutie-effect naar andere vormen van arbeidsflexibiliteit, zoals het zzp'er-schap. De afnemende vraag naar uitzendkrachten is ook duidelijk zichtbaar in de ontwikkeling van het aantal uitzendbanen. In het eerste kwartaal 2024 waren er 700.000 uitzendbanen, 39.000 minder dan in het eerste kwartaal 2023.
Invoering toelatingsstelsel tegen malafide praktijken
De invoering van strengere wet- en regelgeving is, naast een structureel krappe arbeidsmarkt, een grote uitdaging voor de sector. Dit is onder meer nodig om mogelijke malafide praktijken van flexbedrijven tegen te gaan en om schijnzelfstandigheid en het concurreren op arbeidsvoorwaarden te voorkomen. Zo komt er een verplicht toelatingsstelsel voor alle bedrijven die personeel bemiddelen. Vanwege uitvoeringsproblemen is de wet inmiddels met een jaar uitgesteld en wordt per 1 januari 2026 van kracht. Pas vanaf 1 januari 2027 zal ook daadwerkelijk worden gehandhaafd.
Inperken arbeidsmigratie heeft mogelijk grote impact op sector
Naast de invoering van een toelatingsstelsel wil de op handen zijnde nieuwe coalitie een aantal andere maatregelen nemen om arbeidsmigratie in te perken. Voorgestelde maatregelen zijn onder meer extra handhaving op tewerkstellingsvergunningen, het verantwoordelijk maken van werkgevers van arbeidsmigranten voor overlast en aanscherping van de kwalificatie-eisen voor kennismigranten. Afhankelijk van de uiteindelijke maatregelen kan dit grote impact hebben op de flexbranche, aangezien circa de helft van de arbeidsmigranten in Nederland werkzaam is als uitzendkracht. Zo blijkt uit cijfers van de ABU. Dit betreft vooral laagbetaalde arbeid in de land- en tuinbouw, logistiek en de voedingsindustrie.
Nieuwe zzp-wet gunstig voor uitzenders en detacheerders
Ook wordt er nog altijd gewerkt aan een nieuwe wet om schijnzelfstandigheid onder zzp'ers tegen te gaan. In de afgelopen jaren is het zzp'er-schap een aantrekkelijk alternatief gebleken voor zowel bedrijven als werkenden. De conceptwet 'Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden' (VBAR) moet hier een einde aan maken. Indien de wet in de huidige opzet wordt doorgevoerd, betekent dit dat veel werk dat nu door zzp'ers wordt gedaan, dan niet langer als zzp'er kan worden uitgevoerd, maar in loondienst. Dit kan positief uitvallen voor flexbedrijven, aangezien de meest flexibele arbeidsvorm dan via een uitzend- of detacheringsbureau is. Of, wanneer en in welke vorm de wet wordt aangenomen is nog niet bekend.
Hervorming arbeidsmarkt laat op zich wachten
"Het is al langere tijd duidelijk dat de arbeidsmarkt moet worden hervormd om malafide praktijken van flexbedrijven tegen te gaan en om schijnzelfstandigheid te voorkomen" stelt Katinka Jongkind, sector econoom Services bij ING Research. "Vanwege onder meer de lange aanloop naar een nieuwe coalitie, twijfels over de effectiviteit van nieuwe wet- en regelgeving, aanhoudende onduidelijkheid van bepaalde criteria en door operationele uitvoeringsproblemen, laten de hervormingen echter nog altijd op zich wachten. Dit zorgt niet alleen voor een ongelijk speelveld tussen uitzendkrachten en zzp'ers, maar ook voor aanhoudende onzekerheid in de sector."
Lees hier het gehele vooruitzicht
Bron: ING