Tijdens GreenTech Amsterdam zijn vier actieplannen gepresenteerd om de energietransitie in de Nederlandse glastuinbouwsector te versnellen: het energietransitieplan, de gebiedsaanpak, lighthouses en greenboxes. Het doel is om in 2040 klimaatneutraal bloemen, planten, groenten en fruit te produceren. Het Horticulture Tomorrow-initiatief, gestart in januari 2024 onder leiding van accelerator Linda van Aken, bracht 26 experts samen om oplossingen te vinden.
De Europese klimaatwet streeft naar klimaatneutraliteit in 2050. De glastuinbouwsector wil dit al in 2040 bereiken volgens het energieconvenant 2022-2030 en de Energievisie 2040. Doelstellingen voor 2040 zijn 33,3% aardwarmte, 25% warmte van derden, 25% warmtepompen en warmte-koudeopslag, en tien procent energie uit overige bronnen. De realisatie verloopt echter traag door de complexiteit van de projecten, de noodzaak van regionale samenwerking, stijgende technologiekosten en lange vergunningstrajecten.
Urgentie en verantwoordelijkheid
Linda van Aken benadrukt: "Naast technologische versnelling hebben de deelnemers van Horticulture Tomorrow ook stilgestaan bij de maatschappelijke relevantie en het bestaansrecht van de sector, met een focus op eigen verantwoordelijkheid." Bart van Meurs, directeur bij Division Q, voegt hieraan toe: "De toekomst heeft haast. De glastuinbouw heeft een verantwoordelijkheid en er is een groeiende maatschappelijke discussie over het bestaansrecht van intensieve glastuinbouw in ons land met schaarse bronnen. Een daadkrachtig en duurzaam tegengeluid vanuit de sector is essentieel om toekomstbestendig te worden."
Samenwerking voor een duurzame toekomst
Samen met ACCEZ neemt een vooruitstrevende groep ondernemers en coöperaties – de Coalition of the Willing – het initiatief voor een duurzame toekomst. "De groep wil zicht krijgen op bestaande initiatieven, deze verbinden en versnellen," zegt Linda. Horticulture Tomorrow Energy speelt een cruciale rol in het energievraagstuk door relevante ondernemersvragen te versnellen, netwerkvorming te bevorderen en concrete resultaten te leveren.
Van denkrichtingen naar actieplannen
Tijdens vier sessies zochten deelnemers en experts naar de juiste denkrichtingen. Linda: "We begonnen met het identificeren van bestaande initiatieven van onder andere Greenport, Glastuinbouw Nederland en Florpartners. Deze zijn geprioriteerd en resulteerden in vier actielijnen." Deelnemers werden op basis van hun interesses en expertises ingedeeld in groepen rondom deze actielijnen. "Dit leidde tot gerichte samenwerking en snelle, concrete invulling van de actieplannen." Toch kan samenwerken aan een groot thema als het energievraagstuk onder tijdsdruk lastig zijn. Linda benadrukt: "De weerstand die voortkwam uit de werkwijze dwong ons om slimmer te werken, andere vragen te stellen en nieuwe oplossingen te zoeken. In een grote groep is het namelijk verleidelijk om iets groots te creëren om zo gezamenlijke grond te vinden. We hebben telkens bijgestuurd en ons bij elke stap afgevraagd: hoe houden we het concreet? Welke experts hebben we nu nodig om de volgende stap te zetten?"
Oproep tot verdere uitwerking
Op GreenTech Amsterdam heeft Jan Opschoor, lid van Coalition of the Willing en directeur duurzaamheid bij Van Iperen, opgeroepen om de actieplannen verder uit te werken. Linda: "Nu zien we in elke groep iemand opstaan die het actieplan verder wil brengen. Vanaf het begin is benadrukt dat de uitkomst voortkomt uit wat de deelnemers willen, niet uit wat wij als organisatie bedenken. Dat is een echte verandering van aanpak."
Bron: ACCEZ