Tholen - Wat kan men doen als men de weefselkweekafdeling verhuist en meer groeikamers nodig heeft dan men in kan tekenen? Met dat dilemma worstelde William Voermans, hoofd van de afdeling Cell Biology Implementation bij Rijk Zwaan. De groente- en fruitveredelaar stapte naar Certhon voor hulp bij de oplossing van dit probleem.
William Voermans in de laboratoriumfaciliteit bij Rijk Zwaan in Fijnaart
Van groeikamer naar verticaal liftsysteem
De traditionele groeikamer voor weefselkweek moest op de schop. In de oude situatie werd nog in bakjes, in schappen onder TL-licht, gekweekt. "De weefselkweek is nogal behoudend. Van TL wisten we dat het werkte, het was stabiel – dus veranderden we liever niet te veel. In principe heeft een plantje namelijk alles wat het nodig heeft in het medium, al heeft licht wel effect."
De warmte van het TL-licht moest vervolgens worden weggenomen, via koeling door luchtzakken. Nu heeft Rijk Zwaan gekozen voor watergekoelde LED-belichting – wel met een vast spectrum voor de stabiliteit, min of meer gebaseerd op het TL-spectrum. Door de stroom per schap te meten, weet men ook of de lampen aan zijn of niet. De waterkoeling van de belichting zorgt bovendien voor een stabiele temperatuur, ook wanneer het licht uit gaat.
Een ander probleem was het continu in- en uitlopen van medewerkers, wat zorgde voor ongewenste luchtbewegingen. "Zeker nu we ook de hoogte in gaan, zag ik het niet zitten dat mensen steeds met karretjes in de weer waren, ook omwille van de efficiëntie. Daarbij is nieuwbouw gewoon erg kostbaar qua vierkante meters."
De oplossing werd gevonden in een omgebouwde verticale liftsysteem door Certhon, vergelijkbaar met de orderpicksystemen in grote magazijnen. Zo zijn minder bewegingen nodig – goed voor de luchtbewegingen, maar ook voor het werkplezier, omdat er minder heen en weer gelopen hoeft te worden.
Stabiliteit is van belang
De nieuwe groeikamers moesten aan nog meer eisen voldoen: "We telen alles bij een temperatuur van 25 graden, dag en nacht. Ook de intensiteit en het spectrum van de belichting moeten stabiel blijven, en het licht moet overal in het schap even sterk schijnen. En ook de RV moet stabiel blijven, allemaal om de omstandigheden in het lab gelijk te laten blijven."
Lagen en ledstrips zijn goed te zien in de teeltruimte.
Luchtbehandeling door middel van recirculatie
Het systeem om de lucht in de kweekfaciliteit te behandelen, is gebaseerd op recirculatie. Dat levert meteen ook weer een stukje energiewinst op, omdat de warme lucht niet naar buiten hoeft geblazen te worden. De warmte kan binnengehouden worden.
Die lucht moet trouwens ook schoon zijn. "Dat gaat via flowkasten waar een HEPA-filter in zit. Die techniek zit allemaal in de technische ruimte op onze zolder, die nog 3 meter doorloopt naar boven, bovenop de 8 meter die het gebouw hoog is – zo kan ook het liftsysteem helemaal tot boven doorlopen."
11 meter hoog torent de cel boven ons uit
De schone lucht wordt van boven naar beneden heel rustig over de twee liftsystemen heen geblazen. Daardoor is de lucht steriel.
Er wordt op de knop gedrukt, de lift pickt het gevraagde schap, het luik schuift open en wordt op een presenteerblaadje aan de laboranten aangeboden. Alles volledig automatisch.
LIMS
Het hele project is tot stand gekomen doordat Certhon de gok aandurfde, vertelt William. Daardoor staat er nu een geavanceerde weefselkweekfaciliteit met alles erop en eraan.
Een laatste bijzonder functie die William nog wil uitlichten, is het LIMS-systeem (Laboratory Information Management System). "Daar worden alle gegevens van het laboratorium in opgeslagen, en ook onze track & trace hangt daaraan. Mensen zitten te werken en kunnen het schap al oproepen. Je klikt het aan en het schap komt er zo aan."
Weer een extra stukje werkplezier, besluit William, die belang hecht aan een langdurige samenwerking tussen Rijk Zwaan en Certhon. "Voor ons is dit project echt het toppunt van R&D – 30 procent van onze omzet gaat daarheen, ongeveer 15 miljoen per maand. Hier wordt de basis gelegd voor alle nieuwe rassen van alle gewassen van Rijk Zwaan, wereldwijd."
William is enthousiast over de oplossingen die Certhon Rijk Zwaan heeft geboden.
Voor meer informatie:
Rijk Zwaan 
Eerste Kruisweg 9
4793RS Fijnaart
Tel: +31 6 38 61 96 74
w.voermans@rijkzwaan.nl
www.rijkzwaan.nl
John van der Sande
Certhon 
ABC Westland 555
2685 DG Poeldijk
Tel: +31 174 22 50 80
john.vd.sande@certhon.com.
www.certhon.com