Britse tuinbouw zit niet te wachten op grenscontroles

Vanaf 30 april 2024 treedt het Border Target Operating Model in werking. Alle planten die in Engeland geïmporteerd moeten worden, moeten gecontroleerd worden bij grenscontroleposten (BCP's).

Simon Conway, voorzitter van de British Tomato Growers' Association (BTGA), maakt zich zorgen over de situatie. "Er zijn grote twijfels over de capaciteit en het vermogen van de controlepunten. Het gaat tijd in beslag nemen, veroorzaakt vertragingen en drijft de kosten voor telers op. De bioveiligheid kan niet worden gegarandeerd."

Border Target Operating Model
Groot-Brittannië verliet de Europese Unie in januari 2021 en het land heeft grenscontroles op importproducten uit de EU herhaaldelijk uitgesteld. Maar vorig jaar introduceerde het land het Border Target Operating Model (BTOM). Daarbij horen veiligheids- en beveiligingscontroles die van toepassing zijn op alle invoer en sanitaire en fytosanitaire controles. Na verschillende vertragingen zullen deze regels vanaf 30 april 2024 ingaan.

Jonge planten die geïmporteerd worden moeten een 100% inspectie ondergaan bij een BCP. Er is ook een inspectie in het binnenland op een speciale locatie waar goederen eerst gecontroleerd worden voordat ze naar hun uiteindelijke bestemming gaan.

Vertragingen en bioveiligheid
"De tijd van het jaar waarin we uitgangsmateriaal importeren is onze grootste zorg. Ongeveer 40 tot 50% van de telers importeert planten uit Nederland," vertelt Simon. "We hebben zorgen wat betreft vertragingen en bioveiligheid." Aangezien Engeland twee telers van jonge groenteplanten heeft, hebben de regels ook invloed op de komkommer- en paprikasector. Simon weet echter vooral iets af over de situatie in de tomatensector, en dat belooft niet veel goeds. "Dit seizoen hoeven telers zich geen zorgen te maken omdat er eens per jaar geplant wordt. Maar het volgende seizoen moeten de planten vaak gecontroleerd worden."

"Deze inspecties kosten tijd en er zijn zorgen over de inspectiecapaciteit. We hebben al verschillende vrachtwagens zien wachten bij controlepunten. Vorige maand had een paprikateler problemen met ontbrekende documenten, wat vertragingen veroorzaakte in de havens. Ook in het huidige systeem kunnen planten worden vastgehouden. Planten moeten naar het controlepunt worden vervoerd, uitgepakt, geïnspecteerd en opnieuw geladen worden. Een 100% inspectie gaat veel tijd kosten, zeker met de vele import die dagelijks plaatsvindt."

Just-in-time model
Hij legt uit dat de Britse kassensector, net als de gehele Britse versproductensector, werkt volgens een just-in-time model. Alles gaat snel en de keten is gericht om de kosten en consumentenprijzen te minimaliseren. De kosten als gevolg van vertragingen van vrachtwagens bedragen momenteel €81,80 per uur. Vrachtwagens die in de rij staan, zorgen voor kostenverhogingen."

Naast de kosten is er ook de kwestie van plantgezondheid. "Plantenkwekers kunnen een goede plantgezondheid garanderen, net zoals telers. Wanneer planten allemaal in een groot magazijn worden gezet, is er geen controle. Ook jonge planten hebben een strak temperatuurregime nodig. Wanneer de planten 24 uur in een koud magazijn staan, lopen ze beschadiging op."

Virus
Het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) is nog steeds een grote zorg en heeft wereldwijd grote economische gevolgen. "Uit studies is gebleken dat je risico loopt dat het virus op je handen zit wanneer je geïmporteerde tomaten uit risicolanden in een winkel koopt. Wanneer een inspecteur het magazijn bezoekt, is het risico groot om het virus op te lopen. Zelfs met handschoenen aan. Plantenkwekers zijn zich hier bewust van en hebben daarom strikte bioveiligheidsprotocollen. Controlepunten vormen echter een groot risico."

De BTGA heeft onderzocht of telers zelf een controlepunt kunnen worden. Driscolls-faciliteit Berry Gardens, versproductenhandelaar Fruity Fresh en boekettenproducent JZ Flower zijn voorbeelden van bedrijven die zelf controlepunt zijn geworden. Volgens Simon is het beter om controlepunten op te richten bij telers zelf. De American Public Health Association kan daarbij ondersteunen.

Niet alleen de tomatensector krijgt te maken met deze nieuwe controlepunten. De Horticultural Trades Association heeft ook haar teleurstelling over de nieuwe regels geuit en blijft net zoals NFU lobbyen voor een praktischere oplossing. "Alle organisaties blijven hard lobbyen - maar de controles zijn er al, dus het is moeilijk zijn om er vanaf te komen."