Tholen - Alweer enkele jaren telen ze bij Proefcentrum Hoogstraten aardbeien op hijsbare goten. 2023 bleek een ‘topjaar’. Met het doordragende ras Karima werd een hogere productie gerealiseerd dan andere jaren. Op de Aardbeiendag deelde onderzoeker Peter Melis dat het naar de reden(en) voor dat ‘topjaar’ nog wel gissen is. Desondanks is men na meerdere jaren testen inmiddels zeker van de potentie van het systeem.
Proef op hijsbare goten bij Proefcentrum Hoogstraten in 2023
Proefcentrum Hoogstraten heeft in 2018 een foliekas uitgerust met het speciale systeem, ontwikkeld door Metazet (voorheen Metazet-FormFlex). In de kas, type Van Den Heuvelserre, teelt men doordragende aardbeirassen. Vanaf 2015 ziet men toenemende interesse in dit type rassen.
In 2019 is de eerste teelt in de kas uitgevoerd. Afgelopen jaar werd voor het eerst het nieuwe doordragerras Karima getest. Dat leverde zoals gezegd een topjaar op, na twee moeilijkere jaren voor doordragers in 2021 en 2022. Zomaar even de productie van 2023 evenaren, dat zal niet eenvoudig zijn volgens Peter.
Teeltrendement bij hijsen
De onderzoekers kijken in de kas met de speciale teeltopstelling vooral naar een optimaal teeltrendement door te spelen met rijafstand. 8 goten in een kap van 9,6 meter zijn vergeleken met 10 goten in een kap en 12 goten in een kap. Daarmee is de teeltruimte beter benut, wat mogelijk is dankzij het hijsbare systeem. Het hijsen gaat elektrisch, waarbij slim gebruik wordt gemaakt van het gewicht van de goten. Als de even goten zakken, dan stijgen de oneven goten en vice versa.
Presentatie Peter Melis op Aardbeiendag 2024
Schaduwvorming
De onderzoekers hebben in de teelt gezien dat er meer productieverlies optreedt bij het hijsen van de goten in vergelijking met het dichter op elkaar plaatsen van de goten. De reden? Schaduwvorming. “Ons advies is dat het raadzaam is de goten zoveel mogelijk gelijk te houden.” Zo min mogelijk hijsen dus, want dat kost tijd (zo’n 8 à 9 minuten om de ene goot omhoog en de andere omlaag te krijgen) en geeft verlies van licht. “Om diezelfde reden proberen we zoveel mogelijk arbeidshandelingen tegelijk te doen. Bij het oogsten bijvoorbeeld ook gewaswerk.”
Grens aan beperken rijafstand
Met 12 goten per kap werd het hoogste teeltrendement gehaald. Nog meer goten in een kap stoppen, raden de onderzoekers niet aan. “Dan loopt je het risico op het verstrikken van de takjes.” Met 80 centimeter tussen de goten bij 12 goten in een kap van 9,6 meter slaagt een teler erin 50 procent meer planten op eenzelfde oppervlak te telen. “Dat is een serieuze uitbreiding”, benadrukte Peter. In 2023 werd daarmee een productiestijging per vierkante meter van 28 procent mee behaald.
Proef op hijsbare goten bij Proefcentrum Hoogstraten
Meer kosten, meer opbrengst
Wat was die productie met Karima in 2023 dan? In 6 maanden tijd (pluk tussen 23 mei en 27 september) is 2,43 kilogram per plant geplukt bij rijafstand 1,2 meter. Bij 0,96 meter rijafstand 2,15 kilogram en bij 0,8 meter 2,08 kilogram per plant. De reden voor die lagere productie zit hem zoals gezegd in schaduwvorming.
Op de Aardbeiendag zette Peter de cijfers uit topjaar 2023 ook tegenover de kosten. Daarbij neemt het rendement per vierkante meter toe naarmate de teler de rijafstand beperkt. In 2023 leverde de teelt met Karima een rendement bij 0,8 meter rijafstand op van 26,54 euro per vierkante meter (tegen 22,64 euro bij 1,20 meter rijafstand). De kosten stegen ook, maar de extra kilo’s compenseren dat.
Cijfers rendement uit proef 2023 met ras Karima
In Meerle is men er na meerdere jaren testen zeker van dat een productie van 15,56 kilogram aardbeien per vierkante meter in 6 maanden tijd (resultaat 2023) laat zien dat er met doordragende rassen zoals Karima grenzen verlegd kunnen worden met een hijsbaar gotensysteem. Zelfs als een topjaar zoals 2023 niet zomaar overtroffen zal worden.
Foto's proef 2023 en tabel via Proefcentrum Hoogstraten
Voor meer informatie:
Peter Melis
Proefcentrum Hoogstraten
peter.melis@proefcentrum.be
www.proefcentrum.be