In 2023 heeft de Douane bijna 60.000 kilogram cocaïne in beslag genomen. Dit is een forse stijging ten opzichte van het jaar ervoor, toen ruim 51.000 kilogram cocaïne in beslag werd genomen. De grootste hoeveelheden werden aangetroffen in de havens van Rotterdam en Vlissingen. Op de luchthavens verdubbelde het aantal kilo’s cocaïne dat de Douane onderschepte.
Staatssecretaris Aukje de Vries van Toeslagen en Douane: "De drugssmokkelaars zijn nietsontziend en schuwen geen enkel middel. Daarom moeten we alles op alles zetten om de drugs te onderscheppen. We werken daarbij steeds meer samen met ondernemers en met andere landen. Het is goed dat de Douane daardoor steeds meer drugs tegenhoudt. Zo raken we de criminelen waar het pijn doet, in hun perverse verdienmodel. Deze strijd blijft voortdurende aandacht en investeringen vragen."
Samenwerking met België
De staatssecretaris maakte de drugscijfers bekend in Vlissingen, samen met de Belgische minister van Financiën Vincent van Peteghem. In België is het afgelopen jaar 116.000 kilo in beslag genomen. Dat is ook meer dan het jaar ervoor, toen 109.000 kilo in beslag werd genomen. De Nederlandse en Belgische Douane werken intensief samen in hun strijd tegen drugssmokkel. Zo is het Nederlandse duikteam van de Douane in Antwerpen actief en trekken de landen samen op in de samenwerking met Latijns-Amerika. Ook werken de douanediensten nauw samen als het gaat om automatische beeldherkenning bij scans.
Smokkel via havens
In de havens heeft de Douane het afgelopen jaar ruim 140 zendingen met cocaïne in beslag genomen. Dat is ongeveer evenveel als het jaar ervoor. Het gemiddeld aantal kilo’s per zending is toegenomen. De Douane trof de grootste zending met cocaïne ooit aan. Dat betrof een zending van 8000 kilo cocaïne, die vanuit Ecuador via Panama naar Rotterdam is gestuurd. De meest voorkomende vindplaats van drugs was de koelmotor van containers. Verder troffen douaniers regelmatig drugs aan tussen de lading of verwerkt in de containerconstructie.
In Rotterdam is de Douane meer containers gaan scannen. Het gaat om een toename van 40% meer scans ten opzichte van 2022. De Douane blijft in de havens daarnaast constant innoveren om criminelen voor te blijven, onder andere met de inzet van onderwaterdrones, slimme camera’s en drones. Met behulp van een drone wist de Douane bijvoorbeeld drugssmokkelaars op een onderwaterscooter te onderscheppen.
Samenwerking met Latijns-Amerika
In landen in Latijns-Amerika zijn het afgelopen jaar juist minder drugs met Nederland als bestemming in beslag genomen. Een opvallende afname van het aantal inbeslagnames van drugs die bestemd zijn voor Nederland is zichtbaar in Brazilië. De Nederlandse Douane is de afgelopen jaren intensiever samen gaan werken met de Douane in Brazilië. Zo startte er het afgelopen jaar een pilot waarin scanbeelden worden uitgewisseld. Ook met andere landen is de samenwerking geïntensiveerd, zoals de Douane in Ecuador, Panama en Costa Rica. Verder zijn er in verschillende Latijns-Amerikaanse landen Douaneliaisons aan de slag gegaan en zijn er Douaneverdragen gesloten, onder meer met Ecuador. Daardoor kunnen er bijvoorbeeld meer inlichtingen uitgewisseld worden tussen de Douanediensten.
HARC-team onderschept in 2023 ruim 45.000 kilo cocaïne
Onderwijl meldt het OM dat er in de Rotterdamse haven alleen voor het tweede jaar op rij minder drugs aangetroffen zijn door het HARC-team. In totaal is er in 2023 45.506 kilo cocaïne onderschept in de haven van Rotterdam. In 2022 was dit 46.789 kilo. De straatwaarde van de in beslag genomen cocaïne bedraagt rond de 3,5 miljard euro.
In lopende zaken buiten de haven werd 1507 kilo verdovende middelen onderschept. De afname is mede te danken aan de stevige maatregelen die door publieke en private partijen genomen zijn.
Het HARC-team, een samenwerking van de Douane, de FIOD, de Zeehavenpolitie en het Openbaar Ministerie, ontdekte in totaal 170 partijen drugs. Naar aanleiding van deze vondsten werden 88 strafrechtelijke onderzoeken opgestart. Dat zijn er 17 meer dan in 2022.
De toename is te verklaren door de uitbreiding van het team, waardoor de slagkracht is vergroot. In totaal draaide het HARC-team 212 zaken in 2023. De onderzoeken leverden 109 aanhoudingen op van mensen die een belangrijke rol speelden binnen een zogenoemd crimineel samenwerkingsverband (CSV). In 2022 waren dit er 95.
Uithalers blijven havens teisteren
In 2023 werden 452 keer uithalers opgepakt. Sommigen van hen werden meerdere keren aangehouden waardoor het aantal gearresteerde unieke personen op 400 komt. De meeste insluipers werden aangehouden achter de hekken van de grote containerterminals op de Maasvlakte. Toch is er een verschuiving te zien. Opvallend is dat een groeiend aantal uithalers bij zogenoemde empty depots wordt aangetroffen. Dit zijn plekken waar lege containers worden opgeslagen of gerepareerd tot ze opnieuw gebruikt worden. De beveiliging op die terreinen is vaak veel minder uitgebreid in vergelijking met terminals waar volle containers staan te wachten tot ze opgehaald worden.
Naast de personen die óp het haventerrein werden aangehouden hebben de Douane en de Zeehavenpolitie ook 49 personen buiten de hekken aangehouden vanwege verdachte omstandigheden. Afgelopen jaar is daar in de haven actief op ingezet. In die 49 gevallen was er sprake van omstandigheden waarbij kon worden vastgesteld dat er plannen waren om drugs uit te gaan halen. Juridisch gezien konden ze echter niet vervolgd worden.
De insluipers komen nog altijd voor het grootste deel uit Rotterdam en dan vooral Rotterdam-Zuid. Maar er werden ook uithalers uit Amsterdam en Den Haag aangehouden. Waar Rotterdamse uithalers geregeld in Antwerpen worden aangetroffen, is het omgekeerde ook het geval: Belgische uithalers die in Rotterdam tegen de lamp lopen. Het gaat niet om grote aantallen, maar het komt wel vaker voor dan voorheen.
Wat opvalt, is dat de groepen tijdens hun klus ‘werktelefoons’ gebruiken. Die worden eenmalig gebruikt tijdens het uithalen. Als ze gesnapt worden, wordt direct alles in het werk gesteld de telefoons kapot te maken door ze te breken, er op te stampen of er zelfs overheen te plassen.
Bron: Rijksoverheid