Tholen - Ruim vijftig telers zijn woensdagmiddag bijgepraat over een tweetal proefprojecten. De ene proef draait om het realiseren van een zo hoog mogelijke productie, terwijl de andere proef is gericht op zo energiezuinig mogelijk telen.
Plaats van handeling was een tot horecagelegenheid omgebouwde Westlandse druiventuin in Monster, van waaruit ook een bezoekje aan het kassencomplex van organisator BASF I Nunhems in ’s-Graven-zande werd gebracht.
Marcel Huibers en Frans Goud geven namens organisator BASF I Nunhems een toelichting in de proef met een datagedreven komkommerteelt in 's-Gravenzande.
Van drie naar twee teelten
In een van de kascompartimenten van het complex in 's-Gravenzande draait voor het derde jaar op rij een datagedreven komkommerteelt. Onder de full LED-lampen streven de telers met 340 micromol belichting, inclusief 9 procent verrood licht, zoveel mogelijk stuks én kilo’s te halen. Dat gaan zij in dit derde teeltjaar doen met twee teelten in plaats van drie. Het gewas stond er de afgelopen twee jaar ten tijde van de teeltwissels namelijk zo goed op dat het ‘zonde’ was om het gewas de kas al uit te halen.
Op 18 oktober is de eerste teelt geplant met 2,5 plant per vierkante meter. Als basistemperatuur wordt 19 graden Celsius aangehouden met een RTR van 2.2-2.8. De afgelopen twee jaar kozen de telers voor een basistemperatuur van 17 en 18. Het doel is om in dit derde teeltjaar de etmalen zo aan te sturen dat ze hoger liggen bij lagere lichtniveaus en lager bij hogere lichtniveaus. Op die manier moet het ook voor de mensen in de kas een werkbaar klimaat blijven.
De kas is uitgerust met een verduisteringsdoek en een ‘vrij open doek’. Handig in de zomer als het doek gesloten kan blijven en er toch luchtuitwisseling is, maar ’s winters verliest de kas wel iets meer warmte dan de telers willen. “Ik kom eigenlijk een halve graad tekort op mijn etmaal”, gaf teler Frans aan over de stand van zaken begin december.
Proefdoel: 450 stuks
Het doel is om 450 stuks te oogsten. Daarbij is in teelt 1 het streefdoel qua vruchtgewicht 380 gram terwijl in teelt 2 400 gram het streefdoel is. Qua rassen is gekozen om als hoofdrassen in teelt 1 Hi Light en Uptrace te telen. In teelt 2 zijn dat Hi Light en NUN 62014. Een nieuw ras met een hoge virus- en meeldauwresistentie dat eerdaags een naam krijgt, kondigde Rens Muusers tijdens zijn presentatie.
De Sales Specialist Komkommer was één van de drie sprekers tijdens het Komkommer Event Light Up. In de kas stond Marcel Huibers als Senior Product Development Agrotechnologist de in drie groepen opgesplitste deelnemers te woord, samen met teelttechnicus Frans Goud. Op locatie bij The Vineyard in Monster gaf Govert Trouwborst van Plant Lighting een presentatie over een proef bij Botany.
Een kijkje in het gewas mocht niet ontbreken. Hier Herman Hermans van Innocrop Consulting. Hij is betrokken bij de proef bij Botany.
Les uit eerste twee jaren
Marcel en Frans kregen in de kas de nodige vragen van de aanwezige telers, die opmerkten dat het gewas er goed op stond begin december. Rens vertelde later dat dat niet lang voor het bezoek van de telers nog iets minder was. Het gewas zat wat vol met blad. Een les, ook uit twee andere proefjaren, is dat er best sneller een blaadje uit de kop gehaald mag worden. Niets menselijks is de proeftelers echter vreemd, want net als in de praktijk komt bladplukken van alle arbeidstaken vaak als laatst aan de beurt.
Voor het optimale mist er een armatuur in het gangpad. Daardoor krijgen de planten langs het pad niet het optimale licht, erkende Marcel.
Wat is zuinig?
In de presentatie van Govert Trouwborst van Plant Lighting ging het over een ander proefproject. Waar in de proef in ’s-Gravenzande de keuze is om het optimale uit de teelt te halen en daarbij niet als eerste naar het energiegebruik te kijken, lag daar in een proef bij Botany in het seizoen 2022/2023 wel de focus op.
In de proef, mede gefinancierd door de Nederlandse overheid en dus met maximale limieten voor energiegebruik, is door een groep bedrijven onderzoek gedaan naar een zo energiezuinig mogelijke winterteelt van komkommers. Belangrijk is daarbij onderscheid te maken in zuinig in de zin van kilogram energie per product of energie per vierkante meter, benadrukte Govert. In dat laatste zijn de financiers van het project geïnteresseerd.
In het Limburgse Meterik ging er 100 kilowattuur elektriciteit (95 voor belichting en 5 voor een Air&Energy-systeem) en 10 kuub gas in de teelt. Cruciaal voor het slagen van de teelt was volgens de lichtonderzoeker goed schermen. Ook werd in de nieuwe kas gebruik gemaakt van een Air & Energy-systeem. Daarmee kon ook energie bespaard worden.
De proef in Meterik heeft een vervolg gekregen. Op 16 oktober is een nieuwe teelt gestart. De onderzoekers kijken daarin of de energie-efficiëntie van komkommer nog verder omlaag kan door de totale input aan energie anders te verdelen: relatief meer licht en minder warmte.
Rens Muusers besprak de datagedreven komkommerteelt van de afgelopen twee jaar en blikte vooruit op de proef van dit jaar.
Govert blikte woensdagmiddag aan de hand van simulaties alvast even vooruit. Hij ziet kansen om met meer licht en nog minder gas te telen. Wijzend op cijfers pleit hij voor de inzet van meer licht, tot een bepaald maximum. “Liever in één kas maximaal belichten dan in twee kassen half.” Nunhems kiest in ’s-Gravenzande voor het maximale en het hoog leggen van de lat. De planten krijgen er maximaal 30 mol per dag. Meer licht kan de plant niet aan, zo is in eerdere teelten gebleken.
Op de resultaten van de proeven is het nog even wachten tot in 2024. Zelf hebben praktijktelers ook weer vaker de lampen aan staan boven de komkommers deze winter. Tijdens de borrel en winterbarbecue na afloop ging het er daarover. Ondanks alle uitdagingen blijven telers kijken naar wat er mogelijk is.
De afsluitende winterbarbecue
The Vineyard in Monster was waar de middag werd gehouden
Voor meer informatie:
BASF I Nunhems
www.nunhems.nl