Het toepassen van een nieuwe meststoffenmix is een vermeerderaar van aardbeiplanten slecht bevallen. Niet lang na toepassing van het nieuwe product trad schade op. Onderzoek wees op een boriumoverdosis, maar de oorzaak hiervan is onduidelijk gebleven. Onbevredigend vindt ook de rechter, maar dat maakt niet dat de klachten van de vermeerderaar jegens fabrikant, leverancier en adviseur stand houden. De Rechtbank Zeeland-West-Brabant deed op 12 juli uitspraak in de zaak.
De vermeerderaar stelt meerdere partijen aansprakelijk voor de schade die in het voorjaar van 2020 optrad bij het in de vollegrond vermeerderen van aardbeiplanten. Tot die tijd gebruikte het bedrijf reguliere NPK-meststoffen, maar dat jaar werd besloten voor 'moeilijke aardbeirassen' met een nieuwe mix te gaan werken.
Boriumoverdosis
Het product werd direct onder de wortels aangebracht. Op een aantal percelen traden in april teeltproblemen op met bladranden van de aardbeienplantjes die bruin kleurden en bruin verdroogde perkamentachtige vlekken over het bladoppervlak. Nog diezelfde maand meldde de teler de problemen, waarna een maand later bij de rechter een voorlopig deskundigenonderzoek werd aangevraagd.
Daaruit kwam een boriumoverdosis naar voren. Het vermeerderingsbedrijf is niet verzekerd voor de schade. Het onderzoek wijst op een nutriëntenoverschot, met vooral teveel borium als boosdoener.
De schade heeft volgens het onderzoek kunnen ontstaan doordat in de plantvoor de meststoffenmix in het wortelmilieu is gedoseerd terwijl gelijktijdig naast de plantrij op het maaiveld een andere meststof is gedoseerd waarvan is gebleken dat die ook borium bevat. In de bouwvoor was ook al een bodemvoorraad borium aanwezig.
Het feit dat perceelgedeelten waar de nieuwe mix niet is gedoseerd geen schade tonen bevestigt dat de toepassing van de combinatie van de nieuwe mixen en het andere bemestingsproduct tot schade aan jonge aardbeiplanten leidt.
Product is goed
Dat het teeltprobleem mede zijn oorzaak vindt of zou kunnen vinden in de kwaliteit van de gebruikte meststoffenmix is niet waarschijnlijk en niet aannemelijk volgens de onderzoekers. Het boriumgehalte in de nieuwe mix was weliswaar iets hoger dan wat er op de productspecificatie stond (0,34% om 0,3%) maar daarmee nog geen reden voor het ontstane probleem en de schade.
Ook stelt het onderzoek dat het onwaarschijnlijk is dat het product onvoldoende homogeen gemengd zou zijn geweest. Ingeval er sprake zou zijn geweest van een onvoldoende homogene menging dan zou dat op de percelen tot een minder egaal schadebeeld hebben geleid.
Koffietafelgesprek
Het vermeerderingsbedrijf voert verschillende bezwaren aan, maar vindt geen gehoor bij de rechter. Die laatste wijst er onder meer op dat 'het jaarlijkse koffietafelgesprek' dat plaatsvond niet geldt als specifiek, bedrijfsgericht advies. Dat in dat gesprek een dosering zou zijn genoemd, maakt volgens de rechter nog niet dat dat een advies is. Ook is er geen overeenkomst van overdacht, meent de rechter.
Met de nieuwe mix is onderzoek uitgevoerd. De rechter concludeert dat er blijkbaar een verschil in omstandigheden was tussen het toedienen in de kas in de proef en de omstandigheden op de percelen buiten bij de vermeerderaar. Die omstandigheden liggen volgens de rechter echter in de risicosfeer van de vermeerderaar die het zelf had moeten onderzoeken.
De rechter vindt dat de vermeerderaar een risico heeft genomen. Vast staat namelijk dat er geen onderzoeksresultaten bekend waren van de effecten van de mixen bij de specifieke werkwijze van het bedrijf. Het bedrijf koos ervoor om zonder 'een gedegen onderzoek' de mixen meteen op 20 percelen van in totaal ruim 75 hectare toe te passen. Het risico pakte niet goed uit, maar valt de gedaagden niet te verwijten.
