Tholen - Hij steekt zijn hand omhoog en houdt hem vlak onder het LED-armatuur. Daar is het warm. LED ‘koud’ licht? Nee, wil Niels Damen van Climalux ermee zeggen. Ook steeds meer telers ontdekken dat. Daarbij voegt het nog relatief jonge bedrijf ook nog een ventilator toe aan de lamp. Die blaast warme lucht de kas in. Een serieuze besparing op verwarmingskosten is het resultaat.
Niels is Operationeel Manager bij de belichtingsproducent die in Hoek van Holland is gevestigd. Onder de rook van de Stena Line is vorig jaar de eerste grote badge met LED-lampen geproduceerd. Bijzonder is dat de startup, die volgens Niels inmiddels in de scale-up-fase zit, hierbij veel in eigen beheer heeft. Zo is de driver zelf ontwikkeld, net als de bekabeling en ook de LED-engine.
De techneut, die luchtvaarttechniek studeerde maar in 2021 uiteindelijk in een andere hightech tak van sport terecht kwam, laat alles zien, terwijl we met een bak koffie onder een proefopstelling zitten. Het mooie aan luchtvaarttechniek vond Niels dat wat je maakt, ook niet te zwaar mocht zijn. Het moet immers ook goed de lucht in kunnen. Die extra uitdaging, die kon hij wel waarderen.
Niels laat op kantoor in Hoek van Holland bij een demo-opstelling de werking van de armaturen zien
HPS-vervanger
De lampen van Climalux gaan ook de lucht in, maar niet zo hoog en in de kas. Vliegen kunnen ze niet, maar wanneer Niels de lampen, met ventilator, aanzet, klinkt wel het geluid alsof er iets opstijgt. De ventilator blaast even kort na opstarten, daarna draait deze mee afhankelijk van behoefte voor koelen of de aansturing van de ventilator.
In eerste instantie kozen eigenaar Frans van Bergen en zijn team ervoor om de ventilator in te zetten om de lamp te koelen. Gaandeweg is de focus echter verschoven naar de rol van de ventilator in het verwarmen van de kas, door slim gebruik te maken van de warmte, maximaal zestig graden, van het armatuur.
Climalux zet de CLX V1000-groeilamp in de markt als één-op-één-vervanger van HPS-belichting. De makers zien een belangrijke rol voor de LED-lamp weggelegd in Het Nieuwe Telen. “Wij benutten de energie van de lamp honderd procent, vijftig procent voor licht en vijftig procent voor warmte. Hierdoor is ons armatuur 25-30% zuiniger dan een HPS-armatuur en realiseren we een gasbesparing voor verwarming van 35%.”
Zomerproef
In de praktijk, waarin zowel ervaring is opgedaan in proeven in onder meer komkommer en tomaat als bij praktijktelers met onder meer hortensia en geranium, resulteert dat in een warmere kas. Niels: “Door de convectiewarmte het armatuur maken wij een kas twee tot drie graden warmer.” Het is niet het enige voordeel waarop de techneuten uit Hoek van Holland telers wijzen. “We zien in de praktijk een beter microklimaat, een egale luchtstroming, een daling van de RV en sterkere, weerbaardere planten.”
Proefopstelling voor het testen van de armaturen voor extreme situaties
Allemaal door de combinatie van warmte, luchtstroming en licht. Bij Climalux zetten ze er in gesprekken met telers ook op in om verder te kijken dan alleen licht. Er zijn zelfs zomerproeven met de lampen gedaan, waarbij het puur draaide om de werking van de ventilator. De ventilator is regelbaar en ‘slim’, waardoor de ventilator zelf zorgt dat de lamp maximaal zestig graden Celsius warm wordt.
Doorgroeien naar productiebedrijf
De lamp is uitgerust met een vast, daglichtspectrum. “We kiezen ervoor zo goed mogelijk het voorjaarszonnetje na te bootsen. We investeren met deze kleuren in de hele plant, en niet met een specifieke kleurenkeuze het maximale van de plant te vragen. Ook de reden waarom we bijvoorbeeld bij plantenkwekers goede resultaten zien.”
Het armatuur is ook dimbaar. “Met behoudt van elektrische efficiëntie”, benadrukt de techneut die in de markt merkt dat er enerzijds veel nadruk ligt op spectrumkeuze, en anderzijds op energie-efficiëntie. Het spectrum waarvoor Climalux kiest staat op de website. Gaat het over energie-efficiëntie, dan kan Niels ook wijzen op hoe de lamp een rol heeft in verwarming. “Dat is een sterk argument.”
Armatuur in de anjerteelt. Het is mogelijk de lamp op standje ‘werklicht’ te zetten. “Dat is fijn voor de ogen.”
De keuze voor de ventilator en ook de keuze om veel in eigen beheer te maken, geeft Climalux de kans continu door te blijven ontwikkelen. Niels’ rol voor dit jaar en komende jaren is om van ‘een ontwikkelbedrijf’ zoals hij het zelf noemt een ‘productiebedrijf’ te maken. “De keuze voor dit concept, met ventilator, is achteraf een schot in de roos. We hebben wereldwijd patent op de combinatie lampen en ventilator.” De focus ligt voor nu op Nederland. “Maar er loopt ook al een pilot elders in Europa. Dat kwam zo voorbij en dan zeggen we geen ‘nee’.”
Climalux doet veel in eigen beheer, waaronder ook het maken van de LED-engine
Climalux staat op GreenTech Amsterdam van 13-15 juni 2023, stand 05.609.
Voor meer informatie:
Niels Damen
Climalux
n.damen@climalux.nu
www.climalux.nu