Om ervaringen tussen meerdere teelten met Full-LED uit te wisselen en telers te helpen bij alle vragen rondom Full-LED, in combinatie met een transparant Luxous energiescherm, organiseerde Svensson op dinsdagavond 4 april het LED&LUXOUS Event in het World Horti Center.
Full-LED belichting staat momenteel volop in de belangstelling en de belangstelling voor het event was dan ook groot. Afgelopen jaar hebben veel telers de overstap gemaakt van SON-T naar LED. Deze overstap heeft meerdere gevolgen en gedurende de recente belichtingsperiode is hiermee in meerdere gewassen ervaring opgedaan.
Bij het toepassen van Full-LED zijn nieuwe uitdagingen ontstaan op het gebied van het kasklimaat en daardoor de productkwaliteit. Svensson gaat de uitdaging aan en helpt de teler graag bij deze nieuwe kas- en teeltuitdagingen. Met Full-LED is een aanzienlijke energie-efficiëntie stap te maken met behoud van productkwaliteit. Met de juiste aanvullende aanpassingen in de kasklimaatregeling is zelfs een verhoging van productie mogelijk.
Stroomversnelling
De eerste sprekers waren Peter Klapwijk (2Harvest) en Stijn Jochems (Onderzoeker bij Delphy Improvement Centre). Zij bespraken de praktijkproeven met LED&LUXOUS tot nu toe. Van de introductie van Hybride belichting in 2010 naar Full LED nu. Door de stijging van de energieprijzen is alles in een stroomversnelling gegaan. Er is vele jaren onderzoek gedaan naar het efficiënter telen, met minder energie. De focus ligt nu op energiebesparing. Eén van de conclusie is dat als je het Luxous-energiescherm langer dicht houdt, een ontvochtingssysteem een heel mooi hulpmiddel is.
Vervolgens laat Svensson adviseur Bart Bakker zien hoe belangrijk lichtdoorlatendheid en de NEN-norm (gebaseerd op onafhankelijke metingen van de WUR) is. Hiermee kunnen verschillende materialen - diffuus glas, folies en klimaatschermen – met elkaar worden vergeleken. En krijgt de teler de zekerheid over de prestaties en de lichtdoorlatendheid.
Ronald Jan Post (DLV Glas&Energie) sprak over de overstap van SON-T naar LED en de implicaties voor de energievoorziening. Velen zien de druk op de tuinbouw toenemen ook vanuit de overheid. Het inzetten van WKK komt onder druk te staan en zal minder worden. Qua energievoorziening is de verwachting naar de toekomst toe dat we van 99% aardgas gaan naar een mix van allerlei soorten energie. Duurzame energiebronnen worden steeds belangrijker. In 2025 komt de energiebelasting eraan. Advies aan de telers voor nu is het maken van een plan.
Proefresultaten
Na de koffie deelde Marco de Groot van FloriConsult de praktijkervaringen met full-LED in de afgelopen winterperiode in Gerbera. Van het areaal van 125 ha. Gerbera in Nederland is er afgelopen jaar 100 ha. van SON-T naar hybride SON-T / LED gegaan en is er geïnvesteerd in transparante energieschermen. Afgelopen jaar was er een enorme energietransitie in de Gerbera. In de praktijk is er gestuurd op full LED (SON-T uitgeschakeld). Voor wat betreft de schermen zijn er uitdagingen in de ontvochtiging. Sturen op planttemperatuur wordt in Gerbera steeds belangrijker. Sensoren zijn hierin onmisbaar.
Vervolgens vertelde Ton Habraken in het kort over PlantEmpowerment en de plantbalansen. Ook met SON-T en LED heb je te maken met de plantbalansen. Voor telers is het creëren van het perfecte kasklimaat een enorme uitdaging. Het is niet eenvoudig om een gelijkmatige temperatuur en de ideale luchtvochtigheid te bereiken. Met Climate House, de adviesdienst van Svensson, kan de teler een beter inzicht krijgen in het kasklimaat, zodat de kwaliteit van de teelt verbeterd kan worden. Graag gaan de Svensson-adviseurs de uitdaging aan. Challenge accepted!
Subsidies
Voor het telen in een kas kun je niet zonder energie. Het is dus goed om te weten welke subsidies er mogelijk zijn. Wilko Wisse van de RVO vertelde er alles over. De overheid stuurt op het verduurzamen van de sector. De EHG regeling gaat naar verwachting half mei open. De exacte datum is nog niet bekend. Op de website van RVO is alle informatie rondom de subsidies te vinden ook rondom full-LED.
Onder leiding van Jeannette den Boer volgde als afsluiter de paneldiscussie met Erik Zwinkels en Frans Goud, twee telers die ervaring hebben met full-LED en een 2e transparant energiescherm.
Na afloop nog gezellig een half uurtje napraten, kennisdelen en informatie uitwisselen.
Voor meer informatie:
Bart Bakker
Ludvig Svensson
+31 6 39 50 60 70
bart.bakker@ludvigsvensson.com
www.ludvigsvensson.com