Saint-Gobain Cultilene is sinds 2020 betrokken bij een project om de Plant-Empowerment-principes bij Tomatoworld te implementeren. Na een verkennend eerste seizoen kenmerkt het tweede jaar van het project zich door veel meer stabiliteit en voorspelbaarheid. “Nu ik dit jaar meer regelmaat in de irrigatiestrategie en meer controle over het substraat heb, weet ik zeker dat de planten nog sterker en gezonder zijn dan vorig seizoen,” zegt Ab van Marrewijk van Tomatoworld. De teler, die onlangs afscheid nam, vertelt hieronder over zijn ervaringen.
Ab van Marrewijk was in Nederland de beheerder van de 1.200 m2 grote showkas van Tomatoworld. Daar worden in totaal 40 verschillende tomatenrassen van vijf verschillende zaadbedrijven geteeld voor demonstratie-, onderwijs- en onderzoeksdoeleinden. “Het is mijn taak om het beste uit die planten te halen voor die bedrijven. Het doel is om mooie tomaten van goede kwaliteit te telen met een echte ‘wow’-factor,” verklaart hij in dit verhaal van Cultilene.
Van Marrewijk is al enkele decennia betrokken bij de tuinbouw en heeft de ontwikkelingen rond data gedreven telen en de Plant-Empowerment-filosofie op de voet gevolgd. “Die richt zich op het optimaliseren van het natuurlijke evenwicht van de plant met behulp van gegevens in combinatie met de natuurkundige wetten en die van de plantenfysiologie en dat is voor mijn manier van denken erg aantrekkelijk. Toen we begin 2021 een nieuwe IIVO klimaatcomputer van Hoogendoorn kregen, realiseerde ik me dat we nu alle benodigde informatie binnen handbereik hadden. We waren halverwege een bestaande teeltcyclus, maar ik was zo enthousiast over de effecten van Plant Empowerment dat ik besloot de principes ervan meteen in de praktijk te brengen,” vervolgt hij.
Dus installeerde Tomatoworld sensoren om het zoutgehalte in de matten en de drain te meten als basis voor het verzamelen en analyseren van de irrigatiegegevens met behulp van het LetsGrow.com platform.
Het belang van een goede start
Van Marrewijk legt uit dat met name het substraat belangrijk is, omdat de wortels de basis vormen voor de prestaties van de plant door het seizoen heen. “Ik ken Cultilene al sinds het begin van de jaren tachtig, en beschouw hen als een zeer degelijke leverancier van betrouwbare en goed geteste producten. Hun substraten doen precies wat je als kweker wilt. Het wortelstelsel is de productiekern van een plant, maar voor goede wortels moet je wel wat doen. Bij Cultilene benadrukten ze echt hoe belangrijk het is om de plant en het substraat in het begin de tijd te geven om ‘verbinding’ te maken, zodat de wortels optimaal over de hele mat worden verdeeld,” zegt hij. “Daarom heb ik mij, samen met Remy Maat (Application Manager) van Cultilene, de eerste zes à acht weken van de cyclus geconcentreerd op het geven van net genoeg water om de verbinding te stimuleren, waarna de plant zijn eigen ‘fabriek’ mocht bouwen. Ons doel was een droogterugval van 50%, maar dan met maximaal 2% per dag. Hoewel het voor veel telers misschien onnatuurlijk aanvoelt om na de eerste watergift ‘niets te doen’, werkt deze geleidelijke aanpak echt!”
Inzicht in het substraat
De watergeefstrategie blijft van cruciaal belang nadat de wortels zijn ontwikkeld, maar de juiste strategie vinden is voor Van Marrewijk lastig, omdat hij zoveel verschillende soorten in zijn relatief kleine kas heeft. “Sommige variëteiten hebben veel meer water nodig dan andere, en de behoefte van planten binnen dezelfde variëteit kan variëren naargelang hun plaats in de kas en de hoeveelheid zonlicht die ze gedurende de dag krijgen. Ik weet uit ervaring dat een tomatenplant kan worden geruïneerd als ik hem één keer te droog laat staan; zo’n plant is niet meer te redden, ook als ik hem daarna wel weer water geef. Daarom houd ik altijd goed in de gaten of de planten genoeg water krijgen.”
Van Marrewijk was natuurlijk opgetogen dat hij in het eerste jaar van het Plant- Empowerment-project inzage had in alle sensorgegevens. “Doordat ik precies kon zien wat er in het substraat gebeurde, kon ik preciezer te werk gaan, dus hoe laat ik met sproeien begon en hoe lang ik daarmee doorging. Zo ontdekte ik, door de afvoer te meten, dat sommige planten in de afgelopen 24 uur 3,2 liter hadden gekregen en andere planten helemaal niets! Om dit te compenseren gaf ik de planten aan het begin van de dag iets meer water en aan het eind van de dag nog een beetje, afhankelijk van wat de gegevens mij vertelden,” herinnert hij zich.
De irrigatiestrategie van tevoren bepalen
Het project is nu in zijn tweede jaar. “Een van de grootste verschillen met vorig jaar is dat ik de irrigatiestrategie samen met Cultilene voor aanvang van het nieuwe seizoen in januari 2022 heb besproken en afgestemd,” zegt Van Marrewijk. “Aan de hand van de analyse van de gegevens van vorig jaar hebben we de watergeefstrategie deze keer van meet af aan proactief op het type mat afgestemd; wij nemen dus niet meer gedurende het seizoen reactief beslissingen naar aanleiding van de real-time data. Uiteraard kan ik de irrigatie nog steeds aanpassen als dat nodig is, maar nu is het meer een kwestie van bijstellen op basis van wat we hebben geleerd dan grote veranderingen aanbrengen.” Daardoor wordt er gelijkmatiger over de dag water gegeven, zowel qua hoeveelheid als qua regelmaat, en kunnen de planten vanaf het einde van de dag tot de volgende ochtend weer opdrogen.
Een andere verandering dit jaar is het aantal draingaten in het substraat. Van Marrewijk: “Vorig jaar merkten we dat het zoutgehalte in de hoeken van de mat iets beter was. Tijdens onze besprekingen met Cultilene voordat het seizoen begon, besloten we te kijken of we dit konden oplossen door van één draingat in het midden van de mat over te gaan op drie of zes gelijkmatig verdeelde draingaten. Daarmee is het gemakkelijker om het zoutgehalte naar behoefte te verhogen of te verlagen, is er meer uniformiteit in de afvoer en hebben wij in het algemeen gewoon meer controle over de mat.”
Sterkere planten voor het hele seizoen
De Plant-Empowerment-principes maken de planten beslist sterker, aldus Van Marrewijk. Ze zijn robuust genoeg om het seizoen uit te dienen – wat vooral belangrijk is bij Tomatoworld, zo legt hij uit: “Dit seizoen begon op 20 januari en duurt tot eind november. Vorig jaar vroegen sommige bedrijven me zelfs om het seizoen tot 10 december te verlengen. Tegen het einde van het seizoen wordt het nog belangrijker om niet te veel water te geven, omdat je voldoende zuurstof in het substraat wilt houden, dat tegen die tijd vol wortels zit. Nu ik meer regelmaat heb in de irrigatiestrategie en meer controle over het substraat, ben ik er zeker van dat de planten nog sterker zijn dan vorig seizoen, zodat ze er ook in december desnoods nog fantastisch uitzien.”
Ervaring bundelen om tot een beter product te komen
In het kader van het Plant-Empowerment-project wordt de irrigatiestrategie bekeken in de bredere context van alle plantbalansen en Cultilene werkt in een multidisciplinair team samen met de andere partners van Sustainable Integrated Growing Solutions (SIGS). “Remy bezoekt ons regelmatig, en dan vaak met andere SIGS-partners. Wij zijn als één grote familie die regelmatig bijeenkomt om ideeën te bespreken, elkaar advies te geven en bevindingen uit eigen onderzoek te delen. Het gaat erom onze ervaring te bundelen zodat we samen tot een beter product komen,” aldus Van Marrewijk. “Nu onze planten sterke wortels hebben en er steeds meer gegevens binnen handbereik zijn, kijken we ernaar uit om de andere Plant-Empowerment-principes – zoals schermen, ventilatie en verlichting – toe te passen. Dan kunnen we nog meer uit onze tomatenplanten halen, uiteraard zonder ze te overvragen. Dat wordt voor ons geweldig – maar op basis van wat we hier hebben gezien, geloof ik beslist dat de Plant-Empowerment-filosofie telers overal kan helpen om het productieniveau met minder input te optimaliseren. Hierdoor heeft onze sector op veel grotere schaal kans om bij te dragen aan de oplossing van wereldwijde problemen zoals klimaatverandering en het voeden van de nog altijd groeiende bevolking,” concludeert hij.
Voor meer informatie:
Saint-Gobain Cultilene
www.cultilene.com