Vorige week kwam de Tomatencontactgroep bijeen op Fruit Attraction 2022, bestaande uit vier Europese landen: Spanje, Italië, Frankrijk en Portugal. Er stonden vier punten op de agenda, te weten het opmaken van de balans van het seizoen 2021/22, het maken van prognoses voor het seizoen 2022/23, analyse van de buitenlandse concurrentie op de markten van de EU en het VK en sanitaire (ToBRFV) en fytosanitaire kwesties
Massimo Pavan, een bekend figuur in de Italiaanse AGF-wereld, was er ook en geeft in dit interview de belangrijkste punten mee die op de bijeenkomst aan bod waren gekomen.
Massimo Pavan
Balans 2020/21
"Alle aanwezige landen hadden het eerst en vooral over de enorm gestegen teeltkosten in 2020/21. Onze Spaanse collega's hadden het over een toename van de teeltkosten met 25% en van de supply chainkosten (verwerking, koeling, transport, verpakking enz.) met 28%. Vorig jaar viel in Spanje het conventionele areaal met 20% terug, terwijl het bio-areaal met 16% groeide.
Frankrijk zweette het hardst onder de verviervoudiging van de kost van energie, omdat de kassen er worden verwarmd. Ook gewasbeschermingsmiddelen werden duurder. Toch nam het kasareaal in Frankrijk met 3% toe, terwijl de buitenteelt 8% toegaf.
Aanzienlijk anders is de situatie in Portugal, dat enkel tomaten oogst van mei tot en met november, precies wanneer de kostenstijgingen gecompenseerd werden door hogere verkoopprijzen. In de afgelopen 5 jaar is het kasareaal in Portugal met 5% gestegen en klom de productie van 65.000 naar 110.000 ton. Een groot deel van de Portugese tomaten wordt op de Spaanse markt afgezet."
Prognoses 2022/23
"Spanje zal zijn areaal met 15% zien groeien", vervolgt de expert. "Na jaren van krimp wordt voor volgend seizoen een toename verwacht om de vraag op de Europese markt tegemoet te komen. Voor Frankrijk worden de stookkosten het grootste probleem voor volgend seizoen, dus is het moeilijk om nu al voorspellingen te doen. De sector wacht ook zelf nog verdere maatregelen uit Parijs af om de energiekosten te verlagen. Als dit niet gebeurt, zullen de telers hoogstwaarschijnlijk tomaten aanplanten voor oogst in het buitenteeltseizoen, ook in de kassen. Het Portugese areaal zal daarentegen nagenoeg ongewijzigd blijven."
Buitenlandse concurrentie op de markten van de EU en het VK
De buitenlandse concurrentie is altijd een veelbesproken punt, omdat het gaat over de economische belangen van elk land. Terwijl de Europese landen terrein prijsgeven – de een al meer dan de ander – blijven de concurrenten met dubbele cijfers groeien: de Marokkaanse tomatenexport naar Europa groeide met 17% en die van Turkije met 12%, weet Pavan. "Vooral het Verenigd Koninkrijk en Duitsland importeerden fors meer uit de Maghreb en Turkije. Met de Brexit-fase is op Europees niveau afgesproken om de import uit derde landen af te bouwen, maar precies het tegenovergestelde is gebeurd. Het is onbegrijpelijk hoe onze ethische teeltnormen en regelgeving over gewasbeschermingsmiddelen niet in staat zijn die commerciële dynamiek aan banden te leggen. Frankrijk was duidelijk over de oneerlijke praktijken waarbij tomaten uit Marokko verpakt in flowpacks verkocht worden met de Franse driekleur en een inscriptie in lettertekens van nauwelijks 1 mm die de werkelijke Afrikaanse oorsprong aangeeft. Kortom, misleidende reclame die de consument op een dwaalspoor brengt en dus oneerlijke concurrentie vormt. Portugal meldt op dat vlak geen problemen, want het heeft geen winterteelt."
Fytosanitaire problemen
"Wat tot een paar jaar geleden het grootste probleem was voor de tomatentelers, namelijk plaag- en ziektedruk, lijkt tegenwoordig in bijna alle teeltlanden onder controle te zijn of in ieder geval beter beheersbaar en minder zorgwekkend. Portugal klaagt wel over massale aanwezigheid van Tuta Absoluta en het beperkt aantal toegelaten gewasbeschermingsmiddelen. Het verzoekt daarom zijn regering om de regelgeving in lijn te brengen met die van de andere teeltlanden. Een probleem dat Spanje aan de orde heeft gesteld en waarover onder de aanwezigen brede overeenstemming bestond, is de vermindering van de actieve stoffen met 50% tegen 2030, opgelegd door de EU. De "Van boer tot bord"-strategie is moeilijk toe te passen zonder het risico van een forse inkrimping van de opbrengsten. Tomaten telen zonder de huidige hulpmiddelen zal ook leiden tot verdere stijgingen van de teeltkosten, waardoor het voor veel teeltbedrijven economisch onhoudbaar zal worden of de prijzen in de supermarkten onbetaalbaar zullen worden."