Het mag geen verrassing zijn dat wanneer je nu telers naar hun vertrouwen in de nabije toekomst vraagt, ze niet bijster positief zijn. De uitkomsten in de nieuwe Vlaamse landbouwconjunctuurindex van dit najaar laten dat zien. Sinds de start van de bevragingen in 2007 scoorde de index voor groenten in openlucht en onder glas en de sierteelt onder glas niet eerder zo laag. De kostenstijgingen, de energievoorziening en het dalende consumentenvertrouwen leiden tot een negatieve stemming in de tuinbouw.
Groenten onder glas
De conjunctuurindex van groenten onder glas daalt van 61 naar 45, een nieuw dieptepunt. Zowel de afgelopen periode (55) als het komende half jaar (34) wordt zeer slecht beoordeeld.
31% van de ondervraagde telers van groenten onder glas denkt dat zijn productie sterk zal dalen. 24% denkt aan een lichte productiedaling. 35% denkt dat er geen wijziging zal zijn in de productie op zijn of haar bedrijf.
Van de ondervraagde telers geeft 59% aan geen verandering van de prijzen te verwachten de komende 6 maanden. 19% denkt aan een lichte prijsdaling, 14% verwacht een sterke prijsdaling.
Het is duidelijk dat de stijgende energieprijzen de telers parten spelen. In een normaal jaar is een derde van de totale kosten toe te schrijven aan energiekosten. Sinds 2021 is de Europese gasprijs
vertienvoudigd. Bovendien werkt de federale overheid aan een afschakelplan voor gas voor het geval de gastoevoer stokt. Ze volgt hiermee het voorbeeld van andere Europese landen, zoals
Duitsland, die ernstig rekening houden met deze optie. Als grootgebruiker komt ook de glastuinbouwsector hierbij in beeld. De Russische inval in Oekraïne en de daardoor beïnvloede
aardgasleveringen maken dat het een uitdagende winter wordt. Mogelijks zullen sommige telers later opplanten of de serre zelfs leeg laten staan.
Sierteelt onder glas
Na een hoogtepunt te hebben bereikt in het najaar van 2021, tuimelt de conjunctuurindex voor de sierteelt onder glas naar een nieuw dieptepunt van 29 punten. De voorbije 6 maanden werden niet goed
beoordeeld (een daling van 81 naar 40), maar vooral het komende half jaar wordt zeer slecht beoordeeld: daling van 48 naar 18.
41% denkt dat zijn of haar productie op het bedrijf licht zal dalen. 22% denkt zelfs aan een sterke productiedaling. 32% denkt dat er geen wijzigingen in de productie zal zijn.
41% van de ondervraagde siertelers denkt dat het komende half jaar de prijs van de producten zal stijgen. 37% denkt dat de prijs niet zal wijzigen, en 22% verwacht een lichte prijsdaling.
De uitdagingen die de telers van groenten onder glas ervaren, zijn in grote mate dezelfde voor de telers van sierteeltproducten: hoge energiekosten en de onzekerheid over de geopolitieke situatie. Bij sierteelt speelt de oplopende inflatie een grote rol. Consumenten zullen sierteeltproducten minder snel kopen in onzekere tijden. Bovendien hebben vele consumenten al tijdens de coronapandemie de nodige investeringen gedaan in dit type producten, waardoor een tweede aankoop langer op zich laat wachten.
91% van de ondernemers meldt belemmeringen in deze moeilijke tijden. Financiële problemen worden het meest gemeld in de varkenssector (66% t.o.v. 73% dit voorjaar), groenten onder glas (32% t.o.v. 7%) en sierteelt onder glas (30% t.o.v. 34%). Onder de groentetelers onder glas wijzen de meeste telers ook met de beschuldigende vinger naar de overheid: 61% van de telers doet dat.
