Tholen - Adviesbureau Vortus bestaat dit jaar veertig jaar. Gisteren is daar tijdens een jubileumseminar bij stilgestaan in het Van der Valk Hotel in Ridderkerk. Ongeveer tachtig klanten, relaties en bekenden kregen presentaties van Ep Heuvelink van de WUR, Ronald Hoek van Blue Radix en oud-voetbalprof Jan van Halst te horen. Tijdens de viering werd ook een speciaal ter ere van het jubileum uitgegeven magazine onthuld.
Barend Löbker
De middag begon met een openingswoord van Barend Löbker, directeur en eigenaar van Vortus. Hij kon niet anders dan al snel de energiecrisis aanstippen en trok de parallel met de tijd dat Vortus werd opgericht. Ook toen was er een crisis. Hoge gasprijzen waren ook toen een probleem. “Mijn vader is als teler nog in Den Haag wezen protesteren.”
De tuinbouw kwam door die crisis en is zich sindsdien, ondanks nog wel vaker een crisis, altijd blijven ontwikkelen. “Het is lastig om nu lichtpuntjes te zien, maar ik ben er zeker van dat die er weer gaan komen”, sloot Barend zijn openingswoord af.
Ep Heuvelink
Tomatenproductie in de lift
Ep Heuvelink van Wageningen University & Research kreeg daarna het woord. Hij nam de zaal mee in meerdere onderzoeken. Eerst ging hij in de op de vraag hoe het kan dat de tomatenteelt steeds meer kilo’s is op gaan leveren. De professor liet zien dat er elk jaar met de komst van een nieuw ras 0,7% meer opbrengst uit een tomatenteelt gehaald wordt. Hij verklaart dat deels door een toename van de hoeveelheid water in een tomaat en deels door een toename van het totaal drooggewicht. Dat van het water, dat is niet populair, wist hij. Net als dat bij een veelgebruikt tomatenras uit de jaren vijftig (Moneymaker) het drogestofpercentage met 5,5% hoger licht dan bij een veel geteeld modern trostomatenras dat uit 4% droge stof bestaat. “Maar dat betekent niet per se dat die moderne tomaten minder smaken”, nuanceerde de universitair hoofddocent. “Daarbij speelt ook hoe de droge stof is opgebouwd een belangrijke rol.”
Belichtingsonderzoek
Bij de WUR is veel onderzoek gedaan naar belichting. Met de kennis van nu niet direct iets waar veel telers iets mee kunnen, realiseerde Ep zich, maar toch liep hij enkele proeven door waarbij ook adviseurs van Vortus betrokken waren. Hij liet zien wat rood licht voor een tomatengewas doet (het licht wordt efficiënt door planten omgezet in productie), hoe tussenbelichten voor een hogere opbrengst kan zorgen (door lager hangende bladeren er sneller aan licht te laten wennen, kunnen ze later in de groei efficiënter met licht omgaan) en wat verrood met een tomaten- en slagewas doet. In tomaat verschilt dat per ras. “Gunstig voor de adviseurs van Vortus”, grinnikte de professor. “Daarmee is er voor hen meer ruimte voor goed teeltadvies.” Om daarna op een serieuzere noot verder te gaan over de voordelen van verrood in een spectrum (bij eenzelfde lichtintensiteit stimuleert toevoeging van verrood de groei meer dan toevoeging van rood-blauw) en voor sla (verrood geeft een snellere groei). Een nadeel van verrood is dan weer dat het de gevoeligheid van rassen voor Botrytis kan verhogen en in sla voor wat lichtere, minder compacte slakroppen kan zorgen.
Pieter van Staalduinen aan het woord, met naast hem teler Thomas Henniger, een van de internationale gasten voor wie Pieter e.e.a. vertaalde.
Nadat Pieter van Staalduinen als adviseur van Vortus door moderator Stefan Stolk gevraagd was uit te leggen hoe hij de vertaalslag maakt tussen onderzoeken zoals die van de WUR en de praktijk van de teler – “het helpt ons een stukje in de goede richting, maar we zijn als acht adviseurs geen robots, dus iedereen houdt een eigen visie” - , kreeg Ronald Hoe van Blue Radix het woord.
Ronald Hoek
Ronald stelde een prikkelende vraag: Gaan algoritmes binnen drie jaar de groene vingers van telers vervangen? Al voor die tijd was de zaal goed op gang met volop vragen en de vraag van Ronald leverde ook genoeg reactie op. Twee vingers gingen er omhoog op de vraag wie het met de stelling eens was. Ook werd er lachend geopperd dat er dan ‘geen werk meer voor de adviseurs van Vortus zou zijn’. Ronald betoogde daarna dat hij zeker niet denkt dat dat zo is. Bij Blue Radix geloven ze in een wisselwerking tussen een systeem op basis van algoritmes, Crop Controller genaamd bij Blue Radix, en de creativiteit en kennis van telers. De CEO van het slimme softwarebedrijf wees er ook op dat in de vorm van Autonomous Greenhouse Managers er ook nog altijd mensen samen met de teler meekijken naar wat de algoritmes doen.
Jan van Halst aan het woord
Bij Vortus volgen ze de ontwikkeling van technieken zoals die van Blue Radix nauwgezet. Barend trok aan het eind van de presentatie van Ronald opnieuw een parallel met vroeger. “Voordat de klimaatcomputers hun intrede deden in de kassen, fietste mijn vader soms wel tien keer per dag door de kas om overal de ramen open en weer dicht te doen. Nu stuurt een klimaatcomputer dat aan en dat scheelt telers tijd. Hetzelfde geldt dat voor systemen op basis van algoritmes. Die kunnen telers helpen.”
Na een pauze was het tweede deel van de middag gereserveerd voor een presentatie van Jan van Halst. De oud-voetbalprof heeft tegenwoordig een eigen trainings- en coachingsbureau. Ook houdt hij regelmatig presentaties en dat was donderdagmiddag in Ridderkerk goed te merken. Een uur lang wist hij de zaal goed te boeien met een mix van voetbalanekdotes (om het nadoen van een Oost-Duitse voetbaltrainer werd hard gelachen), zelfkritiek en ook met zijn kernboodschap: hoe word je van baas coach? Door onder meer goed te kijken naar hoe je mensen aanspreekt en in welke situatie je welke manier van communicatie toepast. “Als je altijd op dezelfde manier communiceert, zoals de Oost-Duitse trainer deed, dan werkt het na een tijdje niet meer. In de voetbalkleedkamer dreef men na verloop van tijd de spot met de trainer.”
Na een slotfilmpje van Oprah Winfrey, waaruit Jan de boodschap uitlichtte dat ‘iedereen gezien wil worden’, was het tijd om dat tijdens de borrel direct in de praktijk te brengen. Er was goed geluisterd, want oude bekenden knoopten bij een glaasje bier een praatje met elkaar aan en aan een ander tafeltje zochten enkele Duitse gasten elkaar op om bij te praten. Onvermijdelijk was daarbij opnieuw ook de energiecrisis. De sfeer tijdens de viering van het jubileum van Vortus leed er echter niet onder.
De adviseurs van Vortus gaan liever de kas in dan op de foto, maar hier hebben we ze toch allemaal netjes op een rijtje staan.
Deze zomer tijdens een teamuitje nog een teamfoto
In het jubileummagazine staan verhalen met Barend Löbker, Simon Voogt, Henk Koot, Daan Boonman, Ruud van den Berg, Fluence en de gebroeders Vahl. Klik hier voor vergroting van de inhoudsopgave. Het magazine is hier ook digitaal te lezen.
Ep Heuvelink van de WUR en Leo Lansbergen van Fluence ontvangen een magazine
Oud-collega's: John Potters (tegenwoordig Vreugdenhil Young Plants) en Henk Koot
Moderator Stefan Stolk was van alle markten thuis en deelt hier een drankje uit aan Joan Timmermans van NovaCropControl
Marinus van der Lugt van Vortus en Marc Vijverberg van AAB proosten op het jubileum, met op de achtergrond de deur naar de borrelruimte
Daar was alle gelegenheid om bij te praten met elkaar
Het magazine digitaal lezen kan hier.
Voor meer informatie:
Barend Löbker
Vortus
vortus@vortus.eu
www.vortus.eu