Tholen - Als hij de kas instapt bij komkommerteler Multigrow Grashoek trekt Stijn Linders van Lenzeel direct een kort sprintje. De reden? De Diplo-bladplukrobot is alweer volautomatisch op weg naar een nieuwe rij komkommerplanten. Daar plukt de robot aan de onderkant van het gewas blad. Eenmaal in de rij is de robot even bezig, dus laat Stijn de robot even stoppen om hem eens goed te bekijken. Bij temperaturen van tegen de veertig graden Celsius deden we dat op een woensdag middenin juli.
Stijn naast de Diplo-robot in de kas bij Multigrow Grashoek
'Klauw'
Wat direct opvalt is dat er in de komkommerkas een robuuste robot staat. De Diplo-bladplukrobot wordt gevoed door krachtstroom. De robot kan dankzij het rijdende platform over het middenpad van buisrail naar buisrail bewegen. Via tags bij elke rij, waarin de lengte van de rij is ingevoerd en de onderlinge rijafstand, weet de robot hoe lang de rij is én de afstand voor dwarsverplaatsing.
Aan de basis van de robot staan Jan Lenders en Ed Zeelen. Zij hebben Lenzeel opgericht en de Diplo-bladpluktrobot ontworpen. Een bijzonder onderdeel van de robot is de ‘klauw’ die de robot helpt goed over de buisrail te rijden. De klauw zorgt dat de kabel aan één zijde van het middenpad blijft en automatisch middels een magneetblok wordt vastgehaakt aan het begin van de buisrail. Hierdoor kan de robot volledig autonoom zijn werk doen. Eenmaal vastgezet op de kop van de buisrail kan de robot de rij in. Vanaf hier rolt de robot verder en zorgt de haspel op het platform ervoor dat de kabel uitgerold en opgerold wordt.
Voor het platform maakt Lenzeel, waar Jan Lenders en Ed Zeelen aan het roer staan, gebruik van bestaande techniek, maar om te zorgen dat de robot goed over de buisrail kan rijden, is wel een eigen techniek bedacht. De techniek laat zich voor de leek het best omschrijven als een magneetblok met een klauw, die zich vastzet op de kop van de buisrail bij het inrijden van de buisrail. Daarna rolt de robot verder en zorgt een haspel op het platform ervoor dat de stekker uitgerold en opgerold wordt.
De 'klauw'
Stofzuiger of grasmaaier?
Eenmaal aan het eind van de rij draait de robot om. Of eigenlijk is het plukunit van wat wel iets wegheeft van een tuinbouwstofzuiger die omdraait. Stijn snapt de vergelijking met een stofzuiger wel. “Hij maakt geluid vanwege het zuigen en blazen. Daar hoef je niet van te schrikken, de Diplo gaat heel subtiel met de planten om.”
Niet veel later zien we het zelf met eigen ogen. Het zuigen zorgt ervoor dat het blad van de plant tussen twee roterende rollen door gaat om vervolgens gehakseld te worden. Daarna zorgt de blazer, aangedreven door een grote ventilator, ervoor dat het blad via een slakkenhuisconstructie weer naar buiten komt.
Bekijk hier nog een andere video, waarin de robot blad plukt
De Diplo-robot heeft ook wel iets weg van een grasmaaier. Ook deze vergelijking stoort Stijn niet. “Gras ga je ook niet op grote schaal geautomatiseerd met een schaartje knippen. Wij hebben er, mede op aanraden van telers, voor gekozen bij bladplukken niet met een robotarm met een schaar, maar met dit systeem te werken.”
Vorig jaar was op dit kanaal al een prototype van de robot te zien. De robot reed toen door de kas bij een teler in Noord-Limburg. Destijds nog niet volautomatisch. “Ten opzichte van vorig jaar gebruiken we een ander platform om mee te rijden. Voor het bladplukken is de techniek die we gebruiken eigenlijk niet gewijzigd. Wat anders is ten opzichte van vorig jaar is dat we inmiddels duizenden draaiuren met de Diplo bij meerdere telers hebben gemaakt, met succes. Dat telers mij direct weten te vinden bij een storing, dat leert mij dat ze de robot écht nodig hebben.”
Bij storing ontvangt de teler een seintje dankzij integratie van een simkaart
Arbeidsbesparing
Komkommertelers Dion en Thom van Mullekom bevestigen dat als we ze allebei afzonderlijk tegenkomen in de kantine van het bedrijf. Dion: “Bladplukken vinden de mensen vaak niet het leukste om te doen, maar het is wel een belangrijke taak. We kunnen de robot nu een belangrijk deel van het werk laten doen en daarmee de arbeidspiek afromen.”
De ervaring van Stijn is dat de robot minimaal tachtig procent van het blad wegplukt, goed voor een arbeidsbesparing van vijftig procent, al hoort hij van telers in de praktijk dat het percentage arbeidsbesparing vaak nog hoger ligt. In de kas in Grashoek doet de robot zo’n tien minuten over één pad van 130 meter lang. Alleen als er geoogst moet worden staat de robot even stil. “We hebben geen last van oplaadtijden, omdat we zonder accu werken. Daarmee zou de robot ook een stuk zwaarder worden. Dat geeft extra belasting op de buisrails.”
Autonoom werkend
Bij Multigrow Grashoek werken ze met één Diplo robot op 5,7 hectare en met een plantafstand van 3,16 planten per meter in voorjaar en 2,38 planten per meter in zomer. “Wij proberen hier met één robot in plaats van vijf bijna zes hectare te halen”, zegt Thom. De capaciteit van één robot ligt rond de vijf hectare. Stijn geeft aan dat telers uit Grashoek dit maximaliseren door de robot slim in te zetten. “Ze hebben de robot echt onderdeel gemaakt van het teeltproces.” “Bij een grotere plantafstand kan de robot sneller rijden,” geeft Tom aan. Lachend: “We maakten al snel meer uren dan dat ze bij Lenzeel ingecalculeerd hadden.”
Niet alle telers die nu met de robot werken, kunnen de robot al volautomatisch laten rijden. Stijn weet van één teler die een operator heeft aangewezen om twee robots continu aan te sturen. “Deze teler heeft nu geen optimaal liggende buisrails en kiest voor deze oplossing. Hij kan voor het bladplukken nu alsnog met veel minder mensen af.” De teler gaat de buisrails laten aanpassen. “Dat maakt het voor de robot makkelijker, waardoor deze teler de robot volgend jaar ook volledig autonoom kan laten werken.”
De robot zit aan de stekker
Integreren in kas
“Ze zeggen toch weleens dat je één moet worden met de machine? Precies dat is wat de teler moet doen”, vervolgt Stijn. “Dat betekent dat ze de robot zo goed mogelijk in hun teelt, in hun kas moeten integreren.” Als voorbeeld geeft hij het ‘netjes weghangen’ van de planten. “Als je dat doet en de rijen strak houdt door goed gebruik te maken van haken en clips, plukt de robot het blad beter.” Naplukken door mensen blijft nog wel nodig. “Dat doen telers voor de planten op de kop van de rijen en voor het opschot. De robot plukt geen steeltjes en haalt alleen de bladschijf eraf.”
Bij Multigrow Grashoek maakt het dat ze daarom nog wel benieuwd zijn naar de plukprestaties als het in het najaar vochtiger wordt in de kas en er minder instraling is. Thom: “Dan kan je vochtiger blad krijgen en dat maakt het bladplukken voor de robot moeilijker. Soms zie je dat het blad dan wel in de robot gezogen wordt, maar niet helemaal verhaspeld wordt.” Erwinia, een bacteria waardoor de plant kan gaan rotten, wil soms opspelen in de komkommerteelt. Ook bij Multigrow Grashoek hebben ze er weleens last van. Dion: “Dit jaar is het tot nu toe goed meegevallen.” De steeltjes met wondjes die de robot overlaat kunnen een risico vormen, weten de telers.
Stijn geeft voor wat betreft de schimmel aan dat uit de testfase en bij andere telers al is gebleken dat Erwinia geen groter risico vormt na het plukken met de robot in vergelijking met handmatig. “Plukken met de hand laat ook wondjes achter.”
Een geplukte rij
"Geen vision is voordeel"
In het kader van integratie van ‘het de robot makkelijker maken in de kas’ helpt de investering van Multigrow Grashoek in luchtbehandeling door middel van de welbekende slurven. “Een betere luchtbeweging is het resultaat”, zegt Thom. “Bovendien zorgt goed blad plukken ervoor dat het gewas goed open blijft. Dat voorkomt juist weer problemen zoals Erwinia.” Voor alle telers die met de Diplo-bladplukrobot werken geldt dat ze de robot zoveel en zo lang mogelijk in willen zetten. Thom zag bij collega’s dat daarbij onder meer de goothoogte al verschil maakt. “Bij telers met goten op de grond, kan de robot sneller gaan plukken, omdat het blad lager begint. Wij waren iets later.”
Bij de keuze om met de Diplo-robot aan de slag te gaan speelden naast de bovengenoemde voordelen voor de komkommerstelers nog iets mee. “De robot is heel degelijk, zoals wij dat kennen van de andere robots waaraan Jan Lenders aan de basis staat. Wij hebben hier in de loods ook al een inpakrobot staan en ook een robot voor het uitvouwen van kisten. De bladplukrobot is ‘dom’, waarmee ik bedoel dat er geen visiontechnologie op zit. Volgens ons juist een voordeel.” Niet dat de telers niet alweer verder kijken. Zo zouden ze nu al graag een UV-toepassing willen toevoegen, om meeldauw te bestrijden. Nu wordt UV alleen nog toegepast om de bladplukrobot zelf te desinfecteren.
Businesscase
Voor komend jaar maakt Lenzeel een nieuwe serie robots. Telers met interesse kunnen zich bij Stijn melden, ook om de businesscase door te rekenen. “De gemiddelde teler gaat anderhalf à twee keer per week de kas rond om blad te plukken. Reken maar eens uit wat het aan arbeid scheelt als de robot daar een grote bijdrage in levert.”
Met financieringsopties, waarover Stijn graag uitleg geeft, probeert Lenzeel telers te helpen bij het maken van de investering. Inmiddels is er ook al internationale interesse. “Dit najaar komen er weer mensen over uit Canada.” “Weer dezelfde?”, vraagt Thom. “Nee, nieuwe”, geeft Stijn aan. “Wij zijn heel tevreden met hoe het nu al gaat.” Telers Thom en Dion ook. Thom ziet ook voor andere telers kansen. “Je ziet de teeltschema’s tegenwoordig opschuiven, waardoor de arbeidspieken groter worden. Dat biedt kansen voor de robot.” Stijn knikt instemmend. “Het is niet de bedoeling dat het alleen bij deze bladplukrobot blijft. We hebben zeker ambities om verder te gaan.”
Voor meer informatie:
Stijn Linders
Lenzeel BV
Groesweg 30
5993 NN Maasbree
[email protected]
www.lenzeel.com