De evacuaties in Oekraïne gaan door, vandaag zou er een staakt-het-vuren gelden rond vijf steden en hogerop wordt volop gesproken. Het zijn nieuwe ontwikkelingen in de oorlog. In deze update geven we opnieuw een overzicht van de ontwikkelingen die de tuinbouw raken. Daarin opnieuw veel aandacht voor energie en economie, naast de humanitaire ramp die zich voltrekt.
Energie
De gasprijs zakte gisteren voor het eerst in dagen weer iets. Voor een aprilcontract op het Nederlandse gashandelsplatform Nederlandse Title Transfer Facility (TTF) moest ruim 214 euro/MWh worden betaald. De Intraday daggasprijs zakte vanochtend zelfs onder de 200 euro /MWh. Nog steeds een hele hoge prijs, maar niet meer zo hoog als enkele dagen terug toen de prijs zelfs boven de 300 euro/MWh lag.
Contractprijs gas april op TTF t/m 8 maart. Klik hier voor vergroting en actuele prijzen.
De iets gedaalde gasprijs neemt de zorgen niet weg. "De toekomst van de glastuinbouw is in het geding", stelt voorzitter Adri Bom-Lemstra van Glastuinbouw Nederland dan ook in onderstaande video. De situatie is nog 'vele malen slechter' dan bij de overhandiging van de brandbrief. Een bericht zoals over kweker Arno Loos in het Algemeen Dagblad geeft hier nog maar weer eens uiting aan. De teler teelt geen asperges dit jaar vanwege hoge gasprijzen. Op dinsdag 8 maart vond 'topoverleg' plaats met met de ministeries van LNV en EZK.
In Den Haag gaat het veel over energie. Twee koppen uit het nieuws bij de NOS zeggen genoeg: 'Rutte tempert verwachtingen compensatie energierekening' en 'Boren naar aardgas in Noordzee weer aantrekkelijker door hoge gasprijzen'. Bij dat laatste item werd gisteravond in het Achtuurjournaal van de NOS gezegd dat er in de Noordzeebodem genoeg gas zit om Nederland 2 jaar van aardgas te voorzien. Realisatie van de bronnen vraagt echter wel 1-5 jaar tijd. De roep om extra gaswinning in Groningen blijft ook terugkeren. Het Staatstoezicht op de Mijnen waarschuwt dan wel voor extra aardbevingsrisico.
Politiek commentator Ron Fresen zei verder in het journaal dat ook nagedacht wordt over het bevriezen van de energieprijzen in Nederland. Dan zouden energiebedrijven gecompenseerd moeten worden. Premier Rutte blijft ondertussen voorzichtig in zijn beloftes en bereidt iedereen erop voor dat ze de effecten, als dat niet al het geval is, zeker gaan voelen in hun portemonnee.
In Den Haag werd gisteren in de Tweede Kamer een motie ingediend door Kamerleden Valstar, Boswijk en Grinwis. Zij stellen, om uit een LinkedIn-post van VVD'er Peter Valstar te citeren: "De energiekosten voor de #glastuinbouw waren voor de oorlog in de Oekraïne al ongewoon hoog maar zijn inmiddels tot ongekende hoogte gestegen. Ze gaan momenteel 20 keer over de kop. Dat betekent dat een tuinbouwbedrijf van bijvoorbeeld 15 hectare dat in een normale maand 150.000 euro aan energiekosten betaalt, nu maar liefst 3 miljoen euro kwijt is. Tel er het wegvallen van belangrijke exportlanden als Rusland en Oekraïne maar bij op en de kopzorgen voor de tuinders zijn compleet. Met alleen hopen op een mooie, warme, zonnige en lange zomer zijn we er niet."
In de motie roepen zij op de samenhang van de diverse maatregelen op het gebied van energie en energietransitie in de glastuinbouw in het oog te houden en vragen om:
- het tijdpad van de fiscale maatregelen parallel te laten lopen aan het beschikbaar komen van duurzame handelingsopties voor de glastuinbouw;
- de achterstallige technische correctie van de CO2-emissieruimte van 2018 betreffende de overschrijding van het CO2-plafond in orde te maken door ophoging van dat CO2-plafond;
- voldoende middelen uit het klimaat- en transitiefonds en andere subsidies voor alternatieve duurzame handelingsopties beschikbaar te stellen, zoals warmtebronnen en infrastructuur om de warmte te kunnen leveren, energiebesparing en het aantrekkelijk maken van de levering van CO2 aan de glastuinbouw.
Ook buiten Nederland gaat het veel over energie. Hier opnieuw enkele koppen boven artikelen van de NOS en een uitgebreide bijdrage van de Vlaamse agrarisch belangenbehartiger Boerenbond.
Sluiting Duitse kerncentrales ondanks gascrisis definitief
Europese Commissie: binnen jaar twee derde minder Russisch gas
Biden: importverbod olie en gas is krachtige klap voor Rusland
VK: eind dit jaar geen Russische olie meer
De Boerenbond schrijft 'de perfecte storm' die gaande is op het gebied van grondstoffen, meststoffen en energieprijzen. Bij de serreteelten ziet men het effect terug in onder meer dalende aanvoervolumes, ook al voor het uitbreken van de oorlog. Men schrijft:
Met name de glastuinbouw en de sierteelt onder glas worden direct geconfronteerd met de prijsstijgingen. Vooral de bedrijven met variabele gascontracten worden midscheeps getroffen en verkeren vandaag in een crisissituatie. De effecten waren de voorbije maanden al duidelijk zichtbaar in de aanvoercijfers van de veilingen. Vooral voor tomaten zijn die opmerkelijk teruggelopen, omdat een aantal telers niet heeft uitgeplant of de uitplant heeft uitgesteld. Veilingcijfers geven aan dat de aangevoerde hoeveelheden losse tomaten in januari 2022 maar liefst 56% lager uitvielen dan in januari 2021. De maand februari liet een analoge daling optekenen tegenover 2021. Voor trostomaten zijn de gegevens nog sprekender. In februari 2022 werden liefst 60% minder trostomaten aangevoerd dan in 2021. Ook voor komkommers daalden de aangevoerde hoeveelheden aanzienlijk.
Op woensdag 16 maart om 20 uur organiseert Boerenbond voor zijn leden een webinar over de economische en politieke gevolgen van het conflict. Men werpt er een blik op de gevolgen voor de land- en tuinbouwers en gaan dieper in op de politieke effecten van de oorlog. Inschrijven kan via www.boerenbond.be/vorming.
De brandstofprijzen blijven stijgen. De Gemiddelde Landelijke Adviesprijs (GLA) in Nederland voor benzine, diesel en LPG wordt in een overzicht bijgehouden door United Consumers. De GLA voor diesel is inmiddels 2,306 euro, voor Euro95 benzine 2,492 euro. Bekijk hier de actuele prijzen. Met zulke brandstofprijzen kan een ritje naar België lonen, schrijft BN De Stem.
In detail op de dieselcrisis ingaan kan hier in een bijdrage van Vessels Value.
Humanitaire ramp
In bovengenoemde video staat Bom-Lemstra namens Glastuinbouw Nederland ook stil bij de 'humanitaire ramp' die gaande is en wat de rol van de glastuinbouw hier als huisvester/arbeidsverstrekker in kan zijn. Alleen als de randvoorwaarden 'heel goed zijn geregeld' om misstanden te voorkomen ziet men kansen, al wil men uiteraard graag helpen.
Op Twitter maakt migratiehistoricus Leo Lucassen een punt. Dit in reactie op dit bericht: Kabinet richt crisisteam op voor vluchtelingenstroom Oekraïne.
Als je 'stroom' weglaat staat er hetzelfde, maar dan menselijker. pic.twitter.com/TWvqNAEhP4
— Leo Lucassen (@Leolucassen) March 8, 2022
Om vluchtelingen te verwelkomen zetten agrarische bedrijven zich in. Veel boeren en tuinders willen iets doen voor Oekraïense vluchtelingen in Nederland. Met een welkomstpakket tjokvol voedsel en bloemen geven lokale boeren en tuinders de vluchtelingen uit het oorlogsgebied een warm welkom. Tegelijk steken ze de Nederlandse gastgezinnen een hart onder de riem, zo brengt ZLTO de actie onder de aandacht.
De Werkgeverslijn land- en tuinbouw geeft tips en advies over huisvestingsvraagstukken. Lees hier meer.
Economie
Energie hangt sterk samen met economie. Onder meer Rabobank en De Nederlandsche Bank delen hun expertise over dit onderwerp in onderstaande bijdragen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland zet antwoorden op veel gestelde ondernemersvragen hier online.
www.rabobank.nl/kennis/s011251400-voor-een-sterke-verdediging-heeft-europa-een-sterke-euro-nodig
