"Nee, een vergelijkbare calamiteit kan niet opnieuw gebeuren”, stelt Marco van Soerland, directeur van het geothermiebedrijf Trias Westland. Hij kijkt terug op een calamiteit begin september, waardoor de productie van Trias Westland drie maanden heeft stilgelegen. “De regelingen zijn aangepast. Een klep kan nu niet meer open voordat er eerst drukvereffening heeft plaatsgevonden. Ook niet als je bij wijze van spreken op de knop drukt van ‘zet die klep open’. Alles is flink aangepast, zowel wat betreft procedures als de technische regelingen zelf.”
Trias Westland is eind december 2021 weer in gebruik genomen en voorziet inmiddels zo’n vijftig telers in het Westland weer van de nodige warmte.
Over de oorzaak van de calamiteit op 10 september 2021…
Er was een kleine bovengrondse lekkage bij een productieput van Trias Westland, waarna de productie werd stilgelegd om reparaties uit te kunnen voeren. Bij het weer opstarten van de productie deed zich echter een calamiteit voor. Een bovengrondse productieleiding faalde bij het opstarten, waarbij een korte felle brand ontstond. Het betrof een veiligheidsincident met stevige materiële schade, waarbij persoonlijk letsel noch blijvende schade aan het milieu is opgetreden.
“De brand zelf heeft nog geen minuut geduurd”, vertelt Marco van Soerland. “We waren al weken volop in bedrijf en we constateerden dus een lekkage in een pakking, waardoor we onderhoud moesten plegen en het systeem drukloos is geweest. Dat bleek later een van de factoren te zijn, waardoor het incident is ontstaan.”
Opeenvolging
Marco van Soerland: “Het is duidelijk een samenspel geweest van de omstandigheden. Het tweede doublet was tijdens de onderhoudswerkzaamheden aan het eerste doublet in bedrijf waardoor de bovengrondse installaties op druk stonden. De regeling bij de inbedrijfstelling was automatisch en tijdgestuurd. Om in bedrijf te gaan moet er eerst een klepje open, en dan nog een… enzovoort. Je wilt dat de regeling technisch borgt dat de procedure niet verder gaat met de volgende stap. Eerst moet aan specifieke technische voorwaarden worden voldaan; in dit geval ging het erom dat de drukvereffening gemeten en gelijk was voordat de volgende klep openging. Dit zat niet goed in de regeling. Inmiddels is geborgd dat dit niet meer kan gebeuren.”
Onderzoek
Een onderzoeksteam ging van start om dit veiligheidsincident onder de loep te nemen. Marco van Soerland: “We hadden diverse vragen te beantwoorden. Zoals: wat is er gebeurd, hoe kon dit gebeuren en hoe zorg je ervoor dat het niet weer kan gebeuren. Ten tweede is de gehele installatie beoordeeld en is een integraal veiligheidsonderzoek uitgevoerd. Ook zijn externe audits gedaan naar de kwaliteit van het integrale veiligheidsonderzoek en naar het kwaliteitszorgsysteem van Trias Westland, waarvan de resultaten aan toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) zijn overlegd. Deze onderzoeken en zorgvuldigheid waren nodig, hebben tijd gekost en dat was lastig voor onze afnemers, zeker in de huidige energiemarkt.”
Geen milieuschade en geen gewonden. Maar het was wel een veiligheidsincident.
Marco van Soerland: “Ja, het is zeker een veiligheidsincident. Een deel van de leiding heeft het immers wel begeven. Er waren gelukkig geen gewonden.”
Was het achteraf beter geweest om TW1 en TW2 niet aan elkaar te koppelen?
”Daar waar installaties zich door ontwikkelen kunnen ze complexer worden. Dit gegeven moet je heel goed meenemen in de ontwerpfase en in je procedures, want je hebt niet meer met een standaardsituatie te maken”, vertelt de directeur van Trias Westland. “Het technisch ontwerp moet ervoor zorgen dat er meerdere barrières waren voordat zoiets kan gebeuren.”
Hoe kon het dat die techniek faalde?
Marco van Soerland vertelt dat opnieuw een volledige veiligheidsstudie is uitgevoerd, waaruit inzichten en verbeterpunten zijn voortgekomen. “Ook punten die niet direct met veiligheid en het incident te maken hadden, maar wel goed voor een betere bedrijfsvoering. Zo hebben we geconstateerd dat een aantal zaken in de organisatie niet optimaal geregeld was. Het team dat verantwoordelijk is voor de installaties is versterkt en de structuur is verbeterd. Zo hebben we de kennis en kunde voldoende geborgd.”
Uitkomsten breed gedeeld in de sector
De uitkomsten en verbeteringen zijn breed gedeeld in de sector. “Ja dat klopt, het is van groot belang om in een jonge sector kennis en kunde met elkaar te delen”, vertelt Marco van Soerland. “Het is voor de eerste keer dat er op dit gebied een incident heeft plaatsgevonden in de sector. Daar moet je niet alleen als bedrijf van leren, maar ook als sector. Daarom hebben we vrijwel direct na het incident met onze collega-operators de gebeurtenissen van het incident doorgenomen. Niet lang daarna hebben we een bijeenkomst via Geothermie Nederland met alle geothermie operators georganiseerd om de uitkomsten van het incidentonderzoek te presenteren. En natuurlijk welke lessen je als sector hieruit kunt trekken. En er komt nog een bijeenkomst waar we de inzichten uit alle veiligheidsstudies en audits gaan delen en bespreken. Want je wilt natuurlijk ook dat collega’s alert zijn op dit soort dingen. Zeker als er sprake is van een samenspel van factoren. Het is belangrijk dat mensen nagaan of zoiets ook in hun situatie aan de orde zou kunnen zijn.”
En hoe zit het met de afnemers?
Het incident vond plaats op het ongelukkige moment dat juist de energieprijzen de pan uit rezen. “Dus de aangesloten bedrijven hadden graag gezien dat we eerder in bedrijf waren gegaan”, vertelt Marco van Soerland. “We hebben ze periodiek en zo veel mogelijk betrokken bij de voortgang en verteld waarom het nodig was om voldoende tijd te besteden aan het herstel van de installatie. Goed voorspelbaar zijn in het proces van herstel was hierbij lastig, daar zijn best wat lessen uit te trekken. Mijn beeld is dat de ondernemers veel vertrouwen hebben in de organisatie van Trias Westland, maar goede communicatie en vertrouwen nemen niet weg dat er veel financiële schade is bij de glastuinbouwondernemers door de hoge gasprijzen.”
Versneld stappen gezet in ontwikkeling
“Het had natuurlijk niet mogen gebeuren, maar ik ben er trots op hoe we het hebben opgepakt, hebben ingegrepen en naderhand maatregelen hebben genomen. We hebben daardoor versneld belangrijke stappen gezet in de ontwikkeling van geothermie in onze organisatie. Vooral aan de voorkant van nieuwe ontwikkelingen nemen we meer bedenktijd om potentiële risico’s in het ontwerp mee te nemen. Er is dus wel degelijk wat gebeurd op het gebied van veiligheids- en risicobewustzijn, zowel voor wat betreft de techniek als de procedures.”
Toezichthouder
Het Staatstoezicht op de Mijnen heeft - naar aanleiding van het incident - als toezichthouder bezoeken aan de locatie gebracht en aangegeven welke stappen er moesten worden doorlopen alvorens de installatie weer in gebruik kon worden genomen. Er is opnieuw een integrale Hazop (Hazard and Operability Analysis en dat staat voor een veiligheidsstudie om de mogelijke gevaren van een procesinstallatie in kaart te brengen) uitgevoerd op de gehele installatie. Marco van Soerland: “Dat hebben we gedaan om te borgen dat de installatie veilig en verantwoord weer in bedrijf kon worden genomen.”
Warmtelevering
Het samenspel van de onderzoeken, de complexiteit, de audits en de voortgang van de herstelwerkzaamheden zelf. Daar is meer tijd in gaan zitten dan men bij Trias Westland van tevoren had gedacht. Het is daarom een goede zaak dat alle deelnemers weer mooie duurzame warmte krijgen.
Bron: Trias Westland