De weken voor de oogst zijn de weken waarop de gemiddelde cannabisteler extra alert is. Met het toenemen van het bloemvolume, neemt ook het risico op Botrytis toe. Chemisch ingrijpen is in de cannabisteelt niet mogelijk, waardoor de schimmel na ontkieming razendsnel om zich heen kan grijpen, met een verloren oogst tot gevolg. Maar wat kan de teler dan wel doen? Specialisten uit Team Cannabis van Delphy geven hieronder tips en uitleg.
Botrytis in cannabis
Doordat in cannabis absoluut niet met chemische middelen mag worden gewerkt, is het sturen van het klimaat en plantweerbaarheid één van de weinige opties voor de teler om Botrytis te voorkomen. Vele telers kiezen er hierbij voor om hun luchtvochtigheid zo laag mogelijk te houden.
Dit is echter vaak niet afdoende, omdat de luchtvochtigheid in de teeltruimte weinig zegt over de luchtvochtigheid in en om de bloemen van het gewas. Daarnaast is het in sommige gevallen niet mogelijk de luchtvochtigheid omlaag te brengen door de teeltlocatie of omgevingsfactoren.
Uiteindelijk gaat het om de uniformiteit van het klimaat om en in het gewas. Luchtbeweging kan hier een belangrijke rol in spelen, volgens één van de laatste onderzoeken gedaan door het Delphy naar Botrytis in de cannabisteelt onder glas.
Onderzoek
Tijdens dit onderzoek is gekeken naar het effect van luchtbeweging op de Botrytisdruk in de cannabisteelt onder glas. Hierbij is gekozen voor een teeltperiode die liep van september tot en met november, omdat de Botrytisdruk dan, door het relatief warme en vochtige weer het hoogst is.
Om te kijken wat het effect van luchtbeweging is op de Botrytisdruk, zijn aan de achterzijde van de tafel ventilatoren geplaatst, die over de lengte van de tafel luchtbeweging creëren. Hierbij zijn per tafel vijftien uniforme planten geselecteerd om metingen aan te verrichten.
Aan het eind van de teelt zijn alle planten geoogst en het aantal Botytisinfecties geteld en statistisch verwerkt. Hieruit kwam naar voren dat planten die zich dichter bij de ventilatoren bevonden en dus aan meer luchtbeweging onderhevig waren, een significant lagere Botrytisdruk hadden.
Uit dit onderzoek kan geconcludeerd worden dat luchtbeweging een belangrijke rol kan spelen bij het voorkomen van Botrytis. Door ontvochtiging in combinatie met een juiste hoeveelheid luchtbeweging kan er een beter resultaat worden behaald, dan met het verlagen van de luchtvochtigheid alleen. Er zijn echter meer punten waarmee rekening moet worden gehouden bij het voorkomen van Botrytis in Cannabis.
Ras gevoeligheid en plantweerbaarheid
Binnen de cannabisteelt is de variatie en Botrytisgevoeligheid per ras enorm. In één van de eerste onderzoeken die Delphy heeft uitgevoerd, zijn een zevental rassen uit zaad geselecteerd, om het moederplantenbestand uit de vervolgproeven op te bouwen.
Gedurende dit onderzoek bleek de gevoeligheid voor Botrytis erg te variëren per ras. Enkele rassen liepen al vroegtijdig in de Botrytis, terwijl anderen, tot en met het oogstmoment, nergens last van hadden. Al deze planten stonden op éénzelfde tafel en werden gekweekt onder dezelfde omstandigheden.
Naast de rasgevoeligheid is ook de plantweerbaarheid een belangrijk punt voor het voorkomen van Botrytis. Hierbij ligt de focus op het geven van een juist voedingsrecept en het creëren van een juist klimaat. De plant kan hierdoor zijn assimilaten optimaal benutten en is daardoor minder vatbaar voor ziekten als Botrytis.
Ontvochtigen
Zoals gezegd is ontvochtigen een onderdeel om Botrytis te voorkomen. Eén van de manieren die wordt gebruikt om de luchtvochtigheid en hiermee de Botrytisdruk te verlagen, is het gebruik van actieve ontvochtigers.
Hiervan zijn vele apparaten en aanbieders op de markt, die elk een iets andere werkingsmechaniek hebben voor hetzelfde doel: ontvochtigen van de teeltruimte. Zo zijn er systemen die koude, droge lucht van buiten naar binnen blazen eventueel vermengd met de reeds aanwezige ruimtelucht. Andere systemen zuigen vochtige lucht uit de teeltruimte aan en laten dit langs een condensator gaan, om zo drogere lucht terug de teeltruimte in te brengen.
Voor elk van de systemen geldt dat ze goed kunnen werken, mits de kweker ermee om leert gaan. Geen apparaat of kweekruimte is hetzelfde en het zal dus tijd kosten om te kijken wat de verschillende setpoints voor een effect hebben op het klimaat in de teeltruimte.
Daarnaast is het belangrijk dat de ingebrachte lucht ook homogeen wordt verdeeld op plant/bloemniveau. Vaak zien we grote verschillen tussen de gemeten waarden in de ruimte en de daadwerkelijke waarden op plant/bloemniveau.
Minimumbuis
Een bekende term in de tuinbouw is het gebruik van een minimumbuis. Dit is de verwarmingsbuis die onder het gewas aanwezig is en een constante minimum temperatuur heeft. Door gebruik te maken van een minimumbuis (eventueel in combinatie met een groeibuis), wordt de lucht in de kweekruimte opgewarmd. Volgens de natuurkundige principes kan warme lucht meer vocht bevatten en bovendien stijgt deze warme en vochtige lucht op. Deze warme vochtige lucht kan vervolgens via de luchtramen worden afgevoerd naar buiten, waardoor een actiever klimaat ontstaat. Het gaat hierbij om de toevoer en afvoer van energie, en daarmee vocht. Dit is de reden dat het Botrytis in de teelt onder glas vaak in het najaar ontstaat.
Tijdens deze periode is de temperatuur en luchtvochtigheid in het relatief hoog zijn, waardoor in deze periode minder vocht wordt afgevoerd. Het realiseren van een hogere energie-in- en output, door ontvochtigen en het gebruik van ventilatoren, zou hierin een oplossing kunnen bieden.
Bloemtemperatuur
Een ander belangrijk punt in het voorkomen van Botrytis is de bloemtemperatuur. Door de bloemtemperatuur boven de temperatuur van de kweektemperatuur te houden, voorkom je de kans op condensatie en daarmee de kans op invalshoeken voor Botrytis.
Condensatie ontstaat, wanneer de bloemtemperatuur onder het dauwpunt komt. In de teelt van cannabis, is dit veelal het moment waarop de lichten aan gaan. Bij het aangaan van de lichten, zal ook de temperatuur in de kweekruimte stijgen. Als de plant nog niet actief genoeg is en deze te ver onder de temperatuur van de kweekruimte blijft, kan deze natslaan, met Botrytis als gevolg.
Een ander belangrijk punt bij de teelt van cannabis in kassen is uitstraling. Wanneer bij een heldere nacht het schermdoek niet op tijd dicht wordt gedaan; dit kan in sommige gevallen al aan het eind van de middag of het begin van de avond zijn. Zal de uitstraling van de bloemen naar de heldere hemel groter zijn, dan de inkomende instraling. Het gevolg is dat warmte van de bloem uitstraalt naar de hemel, waardoor de bloem zal afkoelen.
Naast de kans op condensatie, zorgt het afkoelen van de bloemen er ook voor dat er minder voedingsstoffen richting de bloem worden getransporteerd. Eén van de voedingsstoffen die gedurende de nacht wordt getransporteerd en belangrijk is voor het voorkomen van Botrytis is Calcium. Calcium verstevigd de celwanden, waardoor Botrytis minder snel een invalhoek heeft om te ontkiemen. Door op tijd te schermen, wordt de bloem actief gehouden, waardoor er meer Calcium naar toe getransporteerd wordt.
Alternatief ingrijpen
Uiteindelijk gaat het bij het voorkomen van Botrytis in cannabis om de combinatie van factoren die dit kan beïnvloeden. Een ketting is immers zo sterk als de zwakste schakel. Ook al zijn negen van de tien factoren op orde, kan juist dat ene punt wat over het hoofd wordt gezien leiden tot een Botrytis uitbraak. De keuze voor minder gevoelige rassen is een goed begin. Daarnaast moet de plantweerbaarheid optimaal zijn, door een juiste voedings- en assimilatenbalans aan te houden, hierover in een volgend artikel meer.
Verder is het toe en afvoeren van energie een belangrijk punt van aandacht in het voorkomen van Botrytis. Doordat chemisch ingrijpen in de teelt van cannabis niet is toegestaan, wordt er hard gezocht naar alternatieve methoden. In dat opzicht zou cannabis een voorloper kunnen worden naar onderzoek in Botrytis.
Dit is één van de punten waarop Delphy graag onderzoek wil doen gedurende de vijfjarige indoor cannabisonderzoeken die plaats zullen vinden vanaf begin volgend jaar in het Improvement Centre in Bleiswijk, Nederland.
Delphy doet naast het doen van onderzoek en het geven van advies ook turnkey projecten en verzorgt cannabistrainingen. De eerstvolgende trainingssessie start op 9 september.
Voor meer informatie:
Delphy
+31 (0)10 522 1771
cannabis@delphy.nl
www.delphy.nl