Aan de westkust van Finland staat een vijf jaar oude, semi-gesloten kas van waaruit supermarkten worden beleverd met vrijwel CO2-neutrale, hoogwaardige tros- en cherrytomaten. Agrifutura Tomaatit liet in 2021 onderzoek doen naar hun carbon footprint door LUKE (Finlands instituut voor natuurlijke grondstoffen), en ondanks dat ze telen in het lastige, koude Finse klimaat is hun footprint ongeveer 0,36 kg CO2 ekv/kg, een beter resultaat dan veel Europese landen en collega's uit Finland.
Met de nieuwe kas hopen ze hun footprint nog verder te verlagen. "Het is ons doel de footprint te verlagen tot 0 de komende jaren door compensatiemodellen - zoals herbebossingsprojecten - terwijl we werken aan nieuwe manieren van telen met onze methodes om zo zowel onze CO2-footprint als onze operationele kosten verder te verlagen. In de toekomst hopen we dit concept over heel de wereld te gebruiken om zo CO2-neutrale gewassen beschikbaar te maken voor een grote groep consumenten."
Koude, donkere winter
LUKE berekende de carbon footprint van verschillende kassen in Noord-Europa door onder meer rekening te houden met verwarmingsbehoefte, gebruik van energiebesparende technologieën, afvalbeheer en energiebronnen. De gemiddelde carbon footprint van Finse kassen werd geschat op 3 kg CO2-ekv/kg. "In Spanje is de footprint soms maar 0,5-1,4 kg CO2-ekv/kg, terwijl we in Nederland 1,5-2,5 kg CO2-ekv/kg hebben gezien. In Finland speelt vervoer een grote rol in deze scores, wat lokale teelt interessanter maakt. Finland heeft relatief koude, donkere winters, dus we waren best trots op deze score van LUKE," zegt marketingdirecteur Teemu Kanasuo van Agrifutura Tomaatit.
Hij legt uit hoe het bedrijf tomaten van hoge kwaliteit wil telen en tegelijk CO2-neutraal wil blijven en duurzame teelttechnieken wil gebruiken. Hoe doen ze dat? Om te beginnen met een zeer hightech kas. De kas van Agrifutura Tomaatit bevindt zich in Pori, Finland, op ongeveer 10 km van de Botnische Golf en 240 km ten noordwesten van Helsinki, Finland. Het bedrijf is opgericht in 2016 en teelt momenteel tomaten in een KUBO 'Ultra Clima' semi-gesloten kas met een oppervlakte van twee hectare.
Volgens Teemu is de semi-gesloten Ultra Clima kas de eerste in zijn soort in Finland en werd hij speciaal ontworpen met het oog op energie-efficiëntie en een hogere productiviteit door het klimaat te optimaliseren. De faciliteit is uitgerust met dubbele schermen om het licht en de verwarming binnen te houden, vangt regen op en - aangezien het in Finland regelmatig sneeuwt - smeltwater, verwerkt organisch afval en gebruikt milieuvriendelijke verpakkingsmaterialen. De kas wordt verwarmd via de verwarming van de plaatselijke stad, die wordt geproduceerd met houtsnippers.
Bewust oude installaties gebruikt
Dan is er nog elektriciteit. Anders dan verwacht is de verwarmingsinstallatie niet splinternieuw en hightech. "Nieuwbouw voor wind- en waterstroom heeft een hoge CO2-footprint vanwege de afschrijving van de bouwkosten. We gebruiken expres de oude waterinstallatie, omdat de CO2 van de bouw ervan al is afgeschreven."
Teemu legde ook uit dat het bedrijf de footprint verder zou kunnen verlagen door meer tomaten te telen, omdat de footprintberekening de grondstoffen combineert met de gewasopbrengst. Het bedrijf is er echter trots op tomaten met een goede smaak te leveren aan consumenten, die perfect rijp zijn.
Daarom selecteert de teler rassen op smaak in plaats van opbrengst. "We focussen meer op smaak en kleur dan op opbrengst. Het telen van een ras met hoge opbrengst zou onze carbon footprint nóg verder kunnen verlagen, maar we willen geen concessies doen aan smaak en kleur," legt Teemu uit.
Uitbreiding van 2,5 hectare
Agrifutura Tomaatit begon recent ook met het bouwen van een kas van 2,5 hectare. Deze nieuwe, semi-gesloten kas wordt gebouwd door Certhon. Agrifutura Tomaatit plant het gewas normaal in de zomer, maar de nieuwe kas zal pas begin van de herfst klaar zijn, dus de eerste lading zal in november 2021 geplant worden en de oogst wordt verwacht in februari 2022.
Dat is niet in lijn met het traditionele Finse seizoen, maar het zou kunnen helpen om het jaarrond klanten te behouden. "We zullen wel moeten leren telen in de nieuwe kas, maar het doel is onze footprint verder te verlagen. De kas zal uitgerust worden met een hybride lichtsysteem dat het mogelijk maakt de energie-efficiëntie van de ledlampen te balanceren met de warmte die HPS uitstraalt. In de lente en herfst hebben we niet veel extra warmte nodig in de kas, dus gebruiken we alleen led. Zo gauw we het gewas de hele dag gaan belichten en de temperaturen buiten omlaag gaan zullen de HPS zorgen voor meer warmte in de kas," zegt Teemu. "Het gebruik van ledlampen kan één van de manieren zijn waarop we efficiënter worden."
Voor meer informatie:
Agrifutura
CMO Teemu Kanasuo
+358 500 634189
teemu.kanasuo@agrifutura.fi
CEO Sami Vekkeli
+358 44 772 7160
sami.vekkeli@agrifutura.fi