“Wereldwijd neemt de teelt van blauwe bessen in rap tempo toe, en daarmee ook de vraag naar kokossubstraat," zegt Wim Roosen van Dutch Plantin.
De blauwe bes was vroeger een vollegrondsgewas maar bij de meeste nieuwe teeltprojecten wordt gebruik gemaakt van hydroponische teelttechnieken, die nieuwe mogelijkheden bieden maar uiteraard ook nieuwe uitdagingen met zich meebrengen.
Constante jaarrond aanvoer
Vele hectares blauwebessenstruiken staan netjes op een rij en zijn beschermd tegen weersinvloeden door middel van folietunnels. Dit is een aanblik waar Wim inmiddels wel aan gewend is. De substraatteelt van blauwe bessen is in opkomst.
"De behoefte van retailers aan een consistente jaarronde aanvoer is één van de redenen voor de voortdurende groei van de blauwebessenmarkt," vertelt Wim. "Daarnaast nemen de opbrengsten van substraatteelt steeds verder toe dankzij nieuwe inzichten en rassen, waardoor de intensieve teelt steeds interessanter wordt.
Ook de beschikbaarheid van arbeidskrachten speelt een rol en wordt beter beheersbaar dankzij nieuwe rassen die grotere vruchten geven, waardoor de opbrengsten per vierkante meter stijgen. Doordat er per uur 7 tot 8 kilo in plaats van 4 tot 5 kilo kunnen worden geplukt, daalt de kostprijs, waardoor het product voordeliger wordt en zo ook interessanter voor retailers en consumenten."
Substraatteelt
Uit de cijfers blijkt dat de opbrengsten per vierkante meter bij substraatteelt tot wel vijf maal hoger kunnen zijn dan bij de vollegrondsteelt. "Wereldwijd ligt de gemiddelde opbrengst bij vollegrondsteelt op zo'n 6 ton per hectare. Bij substraatteelt ligt de gemiddelde opbrengst op zo'n 20 tot 30 ton per hectare," schat Wim.
Dit verklaart waarom veel van de beginnende teeltbedrijven kiezen voor deze manier van telen. "Wat wij zien, en wat ook onze teler Julio in Mexico ziet, is dat er nu al op 5.500 hectare blauwe bessen worden geteeld. Het areaal breidt zich snel uit en 80% van de nieuwe telers kiezen voor substraatteelt en dat is nog maar het begin.
De meeste telers in Mexico werken met onbedekte teelt maar een toenemend aantal startende telers kiest voor bedekte teelt. Vanwege de hogere opbrengsten willen zij wat meer zekerheid hebben door het bedekken van de struiken met screens of netten.
De irrigatie-oplossingen, biologische gewasbescherming en zelfs klimaatbeheersing dragen eraan bij dat de blauwe bes steeds meer als een kasgewas wordt geteeld. De blauwe bes was vroeger een extensieve teelt maar wordt steeds intensiever."
Intensiveren
In de blauwebessensector is de opkomst van markten als Mexico opvallend, evenals die van Peru en Colombia. "We zien dat telers in een land als Chili, dat van oudsher een grote speler op de blauwebessenmarkt is, net als in de Verenigde Staten en Canada hun opbrengsten bij voorkeur opschalen door meer hectare aan hun areaal toe te voegen, terwijl telers in Mexico, Peru en Colombia hun teelt intensiveren en dezelfde opbrengsten oogsten op slechts een fractie van het areaal. Deze markten zijn sterk in opkomst." Wim noemt ook Marokko, een land dat uit aan het groeien is tot een belangrijke speler voor de export van blauwe bessen naar de EU.
Ook zonder lage pH
De groeiende markt voor blauwe bessen is van groot belang voor Dutch Plantin omdat steeds meer telers ervoor kiezen om hun fruit op kokossubstraat te telen. Een opvallende ontwikkeling, aangezien aanvankelijk werd verondersteld dat de planten het best gedijden op substraat met een lage pH. "Voorheen dacht men dat het substraat ofwel turf dan wel perliet moest bevatten of dat de pH-waarde van het substraat verlaagd moest worden door er veenmos aan toe te voegen.
Vandaag de dag zien telers dat blauwe bessen het uitstekend doen op pure kokos. Dit begon allemaal zo'n tien jaar geleden in Mexico en de resultaten zijn daarna de hele wereld overgegaan."
Telers zijn er zeer lovend over. Om helemaal zeker te zijn, voert Dutch Plantin momenteel een vijfjarige proef uit in Spanje. "We willen exact weten wat de resultaten zijn voor we definitief kunnen zeggen of de teelt op puur kokossubstraat beter is dan op een mengsel maar we zien wel dat een aantal telers deze keuze allang heeft gemaakt. Van alle startende teeltbedrijven in Mexico koopt 30% momenteel een mengsel met turf en 70% puur kokossubstraat."
Liever goed dan snel
"Belangrijk bij de keuze voor een bepaald type substraat is de kwaliteit en stabiliteit van het product," voegt Wim eraan toe, terwijl hij de Coco-10 mix laat zien, die het bedrijf samenstelde uit kokosgruis, -vezels en -chips om een optimale groei van de gewassen te garanderen.
"Op de kokosmarkt is er over het algemeen sprake van een groot verschil tussen de leveranciers die stabiele, hoogwaardige producten die met betrouwbare machines werden verwerkt en gerijpt zijn om de ideale rijpheid en vochtigheidsgraad te verkrijgen.
Er is ook een aantal leveranciers dat voor de snelle manier kiest maar we horen van veel telers dat de teeltresultaten hiervan te wensen over laten. De mix en de voorkeur voor een bepaald substraat verschilt van teler tot teler maar de kwaliteit is hoe dan ook van groot belang."
Trends
De opkomst van kokos zou weleens een belangrijke trend kunnen zijn, aangezien er een tekort is aan turf en er over het algemeen sprake is van een verschuiving van turf naar andere substraten. "We hebben gemerkt dat met name voor blauwe bessen potgrond een goed product kan zijn maar alleen wanneer de potgrondleverancier dichtbij is en het product betaalbaar is. Is dat niet het geval dan zijn telers geneigd op zoek te gaan naar een ander type substraat."
Ondanks het feit dat de wereldwijde beschikbaarheid van kokos toeneemt, zullen leveranciers mogelijk niet in staat zijn om te beantwoorden aan de groeiende vraag naar substraat. "De vraag naar substraat zal de komende dertig jaar enorm toenemen. Daarnaast is er een trend gaande om het gebruik van turf te beperken.
Op dit moment hebben we het over Mexico als groeimarkt maar de verwachting is dat de vraag vanuit China veel effect zal hebben op de wereldmarkt. Naar onze mening zullen er verschillende substraten nodig zijn die het best zijn afgestemd op de teelt van gewassen in diverse regio's," zegt Wim.
"Zo is kokos doorgaans meer geschikt voor warmere streken, terwijl steenwol de voorkeur verdient in koudere streken. Op deze manier is het mogelijk om te voorzien in de groeiende vraag van over de hele wereld."
